Twee militairen omgekomen in Afghanistan

[sgt Rob]

Tussen al het domme politieke gelul door verplaats ik me af en toe in de situatie van ouders en vrienden van de overledenen en denk dan aan het gemis van deze jongens...

[Lex]

Ouders Aldert Poortema teleurgesteld in OM

AMSTERDAM - De ouders van de gesneuvelde soldaat Aldert Poortema zijn teleurgesteld dat het Openbaar Ministerie de leidinggevenden bij de missie in Uruzgan niet vervolgt.

Dat zeggen ze zaterdag in een interview met de
Leeuwarder Courant.
Bij gevechten met de Taliban in Deh Rawod schoten Nederlandse militairen in januari per ongeluk op de eigen troepen.
Daarbij kwamen twee Nederlandse militairen, onder wie Poortema, en twee Afghaanse soldaten om het leven. Een derde Nederlander raakte zwaargewond en verloor beide benen.

Verwijten
De ouders zeggen in de krant dat ze de soldaten van de A-compagnie, die hun zoon doodschoten, niets verwijten omdat ze die opdracht van hogerhand kregen.
De soldaten dachten dat het om Talibanstrijders ging. Volgens de ouders zijn op hoger niveau 'flaters' gemaakt.

Woning
Poortema en de andere Nederlandse militair bevonden zich tijdens de gevechten op een woning. Andere Nederlandse troepen meenden daar vijandelijke strijders te zien, waarna werd besloten het vuur te openen.
Het OM heeft niet kunnen achterhalen hoe het heeft kunnen gebeuren dat de locatie niet is herkend als die van de Nederlandse militairen.

Herhaling
Het paar zegt in de krant niet van plan te zijn het OM via juridische stappen alsnog te dwingen om vervolging in te zetten. Ze zouden alleen herhaling van dergelijke fouten willen voorkomen.
"Wij nemen maar aan dat de verantwoordelijke mensen in Afghanistan op hun flaters worden aangesproken. Als mensen het op bepaalde posities niet goed doen, moeten ze daar weg."

Procedurele fouten
Defensie constateerde in het eigen onderzoek dat tijdens de gevechten procedurele fouten zijn gemaakt.
Het OM daarentegen meent dat individuele militairen strafrechtelijk gezien niets te verwijten valt.

Berlijn
Commandant der Strijdkrachten Dick Berlijn laat nog wel onderzoeken welke lessen te trekken zijn uit de gebeurtenissen in de nacht van 12 op 13 januari bij Deh Rawod.
Wanneer de uitkomsten van dat onderzoek er zijn, is niet bekend.

(c) Novum Uitgegeven: 15 maart 2008 15:25

[KapiteinRob]

Zoalng je als militair op missie bent in gebieden als Afghanistan moet je 36000 keer nadenken voordat je ook maar iets doet, want immer zit Big Brother in Arnhem naar je te kijken. Ik pleit niet voor een vrijbrief voor militairen om maar in het wilde weg te mogen knallen, maar ik kan me niets voorstellen bij een algemene "opluchting", want het OM-spook blijft m.i. immer boven je hangen in verschillende graduaties van afstand en in combinatie met wat je als militair doet in den vreemde....

[Lex]

Vakbonden opgelucht na besluit OM

DEN HAAG - Militaire vakbonden reageren vrijdag opgelucht op het besluit van het Openbaar Ministerie om de militairen die in Afghanistan betrokken waren bij het 'eigen-vuur'-incident, niet te vervolgen. Ook minister Eimert van Middelkoop (Defensie) is opgelucht.

De voorzitters Wim van den Burg van AFMP en Jan Kleian van de ACOM wijzen op het goede signaal aan de militairen die actief zijn in de Afghaanse provincie Uruzgan. ,,Ik had er niet aan moeten denken dat er wel strafvervolging zou komen", aldus Van den Burg. Kleian is bovendien verheugd dat het OM ,,zo snel een goede afweging heeft gemaakt".

Van Middelkoop is het Openbaar Ministerie in Arnhem erkentelijk dat het zo snel heeft gewerkt in de zaak van het 'friendly fire' in Uruzgan. Hij prijst ook de goede samenwerking tussen Defensie en het OM in deze zaak. Van Middelkoop zei opgelucht te zijn, ook voor de militairen zelf, omdat het voor hen ,,buitengewoon onaangenaam was om te weten dat zij eventueel voor een rechter zouden moeten verschijnen".

Telegraaf,
vr 14 mrt 2008, 13:35

[KapiteinRob]

De analyse van deonderzoeksgegevens door het OM is gericht geweest op de vraag
of er sprake is geweest van individualiseerbaar strafrechtelijk verwijtbaar handelen.

En waarom is er, als je dan toch zonodig de zaak wilt onderzoeken, niet ook de analyse gericht op de vraag of er sprake is van verwijtbaar handelen qua organisatie? Ik snap dat individuele "gezoek" niet terwijl er tactisch blijkbaar wel iets mis is gegaan. Of wordt dat verder aan defensie gelaten? Dat laatste onderschrijf ik, maar ik zou die lijn dan ook doorgetrokken willen zien naar het individu. Nu blijft bij mij de gedachte hangen dat het OM immer op zoek is naar "Barbertjes".....

[Lex]

Persbericht Openbaar Ministerie
Arnhem, 14 maart 2007

Onderzoek naar gebeurtenissen tijdens militaire operatie Kapcha As afgerond: geen strafbare feiten

Het Openbaar Ministerie (OM) heeft het feitenonderzoek naar de gebeurtenissen tijdens de militaire operatie Kapcha As van
12 op 13 januari 2008 in Afghanistan afgerond. De analyse van deonderzoeksgegevens door het OM is gericht geweest op de vraag
of er sprake is geweest van individualiseerbaar strafrechtelijk verwijtbaar handelen.
Het OM is op grond van de onderzoeksbevindingen tot de conclusie gekomen dat bij geen van de gebeurtenissen is gebleken
van individueel traceerbaar strafrechtelijke verwijtbare fouten. Van opzettelijk dan wel verwijtbare schending van een strafrechtelijk
relevante norm of van een strafrechtelijk relevant dienstvoorschrift is dan ook niet gebleken.

Het feitenonderzoek had plaats naar aanleiding van de drie gebeurtenissen in Afghanistan, waarbij de militairen A. Poortema, W.
Schol, de twee Afghaanse militairen A. Qoudos en B. Haider zijn overleden en waarbij de militair M. van de Kuilen zeer ernstig gewond
raakte. De nabestaanden van de omgekomen Nederlandse militairen en de gewonde militair zijn geïnformeerd over de beslissing van het OM.

Het OM heeft na de gebeurtenissen een onderzoeksteam naar Afghanistan gestuurd. Het team bestond uit leden van het OM en
medewerkers van de Koninklijke Marechaussee (KMar).Tijdens het onderzoek heeft dit team in Afghanistan nauw samengewerkt met het onderzoeksteam van het ministerie van Defensie dat in opdracht van de Commandant der Strijdkrachten (CDS) de gebeurtenissen onderzocht.
De samenwerking heeft plaatsgevonden met inachtneming van ieders verantwoordelijkheid.

In de beoordeling van de gebeurtenissen zijn de bijzondere omstandigheden tijdens de operatie Kapcha As betrokken, waaronder
de continue dreiging van aanvallen op de Nederlandse en Afghaanse militairen door de Taliban. Het OM heeft bij zijn beoordeling naast het onderzoeksdossier van de KMar ook het rapport van de CDS met betrekking tot de gebeurtenissen betrokken.

De gebeurtenis waardoor A. Poortema en W. Schol kwamen te overlijden en gebeurtenis waardoor militair M. van de Kuilen
ernstig gewond is geraakt

Bij de gebeurtenis waardoor A. Poortema en W. Schol kwamen te overlijden was sprake van het waarnemen van vermeende vijandelijke strijders op een dak van een quala (Afghaanse wooneenheid). Volgens de bevelvoeringlijn werd dit gemeld aan de commandant. In het onderzoek is gebleken dat in de communicatie in de lijn van bevelvoering tussen de waarnemer en de commandant die toestemming gaf voor het schieten, de locatie van de quala verkeerd is overgekomen.
Hoe dit heeft kunnen gebeuren is ondanks uitvoering onderzoek niet duidelijk geworden. Uit het onderzoek is komen vast te staan dat door betrokkenen bevoegd vuur is afgegeven.
Bij de gebeurtenis waardoor militair M. van de Kuilen ernstig gewond is geraakt werd een aantal personen in het veld waargenomen die als vijandelijke strijders werden beschouwd. Ook in deze situatie heeft het onderzoek uitgewezen dat betrokkenen bevoegd vuur hebben afgegeven.

De conclusie van het OM luidt dat bij beide gebeurtenissen sprake is geweest van een situatie waarin gemeend werd dat op de vijand werd geschoten, maar dat feitelijk op eigen troepen is geschoten. Gelet op de situatie mocht ook op de vijand geschoten worden. Er is geen sprake van een opzettelijke dan wel verwijtbare schending van een strafrechtelijk relevante norm of van een strafrechtelijk relevant dienstvoorschrift.

De gebeurtenis waarbij twee Afghaanse militairen om het leven kwamen.
In deze situatie zagen twee militairen die de wacht hielden een persoon gehuld in dekens en bewapend over het dak van een quala kruipen naar de rand van het dak. Vanaf die plek zou direct zicht zijn op slapende militairen van de ANA (Afghan National Army). De beide militairen meenden dat het vijandelijke strijders waren. Hiervan ging een zo onmiddellijk grote dreiging uit voor de slapende militairen dat de militairen gevuurd hebben. Toen vervolgens een tweede persoon op dezelfde wijze kwam aankruipen werd ook op hem geschoten. Later die nacht werd duidelijk dat het ANA-militairen waren, die echter doordat zij in dekens waren gehuld niet als 'eigen' troepen konden worden herkend.

Het OM concludeert dat de beide Nederlandse militairen terecht hebben kunnen menen dat er een onmiddellijke en zeer ernstige dreiging bestond en dat er in de gegeven omstandigheden geen keus bestond om anders te handelen dan zij hebben gedaan. Er is geen sprake van een opzettelijke dan wel verwijtbare schending van een strafrechtelijk relevante norm of van een strafrechtelijk relevant dienstvoorschrift

[KapiteinRob]

Geen vervolging na 'eigen vuur'
*****************************
Justitie gaat de militairen die in   
januari betrokken waren bij het 'eigen
vuur'-incident in Afghanistan niet     
vervolgen. Dat heeft het Openbaar       
Ministerie in Arnhem bekendgemaakt.   
                                       
Nederlandse militairen schoten tijdens
gevechten met de Taliban in Deh Rawod 
per ongeluk op de eigen troepen. Daarbij
kwamen twee militairen uit Nederland en
twee uit Afghanistan om het leven. Een 
derde Nederlander raakte zwaargewond. 
                                       
Eerder bleek al dat er procedurele     
fouten zijn gemaakt. Het OM kan niet   
vaststellen hoe dat is gebeurd,maar   
zegt wel dat er geen sprake was van   
opzet of verwijtbaar handelen.

Bron: NOS Teletekst dd. 140308

[Lex]

Onze troepen voelen zich 'geschoffeerd'

AMSTERDAM -  De Nederlandse troepen in Afghanistan voelen zich geschoffeerd door de wijze waarop Defensie het dramatische eigen vuur-incident in Oeroezgan naar buiten heeft gebracht.
Volgens de militairen wordt in een Kamerbrief van het departement een verkeerd beeld geschetst over het dodelijke incident.
,,De jongens lazen in de brief dat ze de hele avond met de armen over elkaar hebben gezeten. Het leek alsof ze die avond vier keer hebben geschoten, waarbij het vier keer is fout gegaan. Dat beeld vonden ze niet terecht. Ze hebben keihard gevochten´´, aldus commandant Van Harskamp van de Taskforce Uruzgan.
De gewraakte brief aan de Tweede Kamer, waarin de gebeurtenissen van die avond worden samengevat, zorgde enkele weken geleden voor grote onrust bij de betrokkenen. In het schrijven werden geen conclusies getrokken. Dit schoot de militairen in Oeroezgan in het verkeerde keelgat, temeer omdat die juist bezig waren met een grote, tegen de Taliban gerichte, operatie: Pathan Ghar.

'Twee kwaden'
Volgens staatssecretaris de Vries (Defensie) die de afgelopen dagen Oeroezgan bezocht, was het kiezen tussen twee kwaden: als de brief was opgehouden totdat er conclusies konden worden getrokken, waren de families van de omgekomen korporaal Aldert Poortema en soldaat Wesley Schol pas veel later op de hoogte gesteld van wat er precies is gebeurd. ,,Die had je dan moeten laten wachten´´, aldus De Vries.
Hij erkent dat het beeld dat in de brief wordt geschetst niet het complete beeld is. ,,Je kunt in een brief nooit de werkelijkheid vangen zoals die op het moment zelf door hen beleefd is.´´
De brief zorgde ook voor opschudding in de Tweede Kamer. Die eiste dat de minister van Defensie of zijn staatssecretaris spoedig zou afreizen naar het gebied om daar tekst en uitleg te geven. Deze reis was al gepland, maar dat kon om veiligheidsredenen niet bekend worden gemaakt.
De onrust kwam ook door het verwerkingsproces waar de militairen nog middenin zaten, aldus Van Harskamp. ,,Daar zit een hoop emotie bij. Die mannen hadden net twee maten verloren. Het is heel normaal dat je dan in een ontkenningsfase zit. Niets menselijks is mijn mannen vreemd. Dat is juist hun kracht: dat ze mensen blijven.´´
Naar aanleiding van de brief heeft Van Harskamp het geheime onderzoek, waar de brief op is gebaseerd, aan de betrokken commandanten laten lezen, zodat zij hun mannen tekst en uitleg konden geven. Volgens de commandant is de kou sindsdien uit de lucht.
De Vries ging zowel in Tarin Kowt als in Deh Rawod mee op patrouille. Gistermiddag reikte hij het peloton waar Poortema en Schol deel van uitmaakten de NAVO-medailles uit.

Telegraaf,
door Job Slok
vr 07 mrt 2008, 14:44

[HermanB]

De Nederlandse militairen kregen te horen dat als ze het gebied met een grote troepenmacht binnen zouden trekken, de taliban niet zou terugvechten.

Ga me nou niet vertellen dat dit dan ook kakkeloos aangenomen is......  :o

Wat denk je zelf. ::)

Zoals ik al eerder zij, ze rukken die uitspraak uit z'n verband en verbinden er allerlei conclusies aan. Nederlandse media = volkomen ***

[KapiteinRob]

De Nederlandse militairen kregen te horen dat als ze het gebied met een grote troepenmacht binnen zouden trekken, de taliban niet zou terugvechten.

Ga me nou niet vertellen dat dit dan ook kakkeloos aangenomen is......  :o

[HermanB]

Zucht. Typisch Nederlandse media weer, één zinnetje uit z'n verband rukken en dan de verbinding leggen met de friendly fire doden. Alsof die het gevolg zijn van de onjuiste inlichtingen. De missie was in Deh Rawod was een combat recce patrol wat betekent dat militairen op een agressieve wijze een gebied uit kammen om de kracht van de vijand te bepalen.

[Lex]

'Inlichtingen over Deh Rawod klopten niet'

DEN HAAG -  Zowel de Nederlandse als Amerikaanse inlichtingen over de situatie in Deh Rawod in januari klopten niet. De Nederlandse militairen kregen te horen dat als ze het gebied met een grote troepenmacht binnen zouden trekken, de taliban niet zou terugvechten.

Dat bleek achteraf niet waar. Dat stelt commandant Tjerk Hogeveen van de zogenoemde Battle Group in Uruzgan dinsdag in de Washington Post.

De Nederlanders kregen forse weerstand en verloren in het heetst van de strijd twee militairen, hoogstwaarschijnlijk door eigen vuur. Een militair raakte zwaar gewond. Volgens het ministerie van Defensie is de inlichtingenpositie van de militairen in Uruzgan inmiddels goed. Bij operatie Patan Ghar, waarmee de Nederlanders begin deze maand zijn begonnen om het gebied weer op te bouwen, gaat het goed, aldus een voorlichtster.

anp | Gepubliceerd op 26 februari 2008, 17:27

[Lex]

'Minister moet in Uruzgan uitleg geven'

DEN HAAG - Minister Eimert van Middelkoop (Defensie) of Commandant der Strijdkrachten Dick Berlijn moet zo snel mogelijk met een team van onderzoekers naar Uruzgan.

Ze moeten daar de militairen ter plaatse uitleg geven over het onderzoek naar de vuurgevechten waarbij militairen door 'eigen vuur' om het leven kwamen en één militair zwaargewond raakte. 

Onrust
Dat stelde voorzitter Jan Kleian van de militaire vakbond ACOM maandag. Hij reageerde daarmee op de onrust die onder militairen is ontstaan over dat onderzoek. "De onderzoekscommissie is niet ter plaatse geweest."
Volgens Kleian moet de top van Defensie er daarom zo snel mogelijk heen, om uit te leggen hoe de onderzoekscommissie tot de conclusie is gekomen dat de twee Nederlandse militairen inderdaad om het leven kwamen door 'eigen vuur'.
De vakbondsman maakt zich zorgen over het feit dat officieren het niet eens lijken te zijn met de uitkomsten van het onderzoek en daarover van hun commandant niet met de pers mogen praten, terwijl de militaire leiding in Den Haag daar geen moeite mee had.
Verstoord
Volgens Kleian ontstaan extra risico's als de eenheid binnen een uitgezonden groep militairen verstoord raakt. "En daar lijkt dit op."

(c) ANP Uitgegeven: 25 februari 2008 19:11

[Lex]

Onvrede en spanning in Uruzgan

Er is spanning tussen hoge officieren in Uruzgan. Militairen die betrokken zijn geweest bij het eigen vuur incident in Deh Rawod vorige maand wilden hun verhaal vertellen aan de NOS.
De commandant van de Task Force Uruzgan heeft hen dit verboden. Het ministerie in Den Haag had overigens toegezegd dat een betrokken officier een interview mocht geven.

Onrust
Er was vorige week onrust ontstaan in Deh Rawod naar aanleiding van de brief aan de Tweede Kamer waarin stond dat de twee omgekomen militairen en de gewonde militair allen door eigen vuur waren geraakt.

Bovendien was er sprake van procedurefouten.

Om de onrust weg te nemen heeft commandant der strijdkrachten Dick Berlijn een intern stuk verspreid waarin hij de mannen prees voor hun werk:
"We weten dat onze militairen goed zijn, dat ze hun taken aankunnen. Dat is bij vorige operaties gebleken. Dat zien we nu weer dagelijks bij de lopende operatie Patan Ghar. Misschien is het wel daarom dat we dit allemaal als een zo zware slag ervaren".(...) "Zoals vaak bij tragische incidenten ligt de oorzaak dan ook niet in één aanwijsbare oorzaak of aan bepaalde personen, maar in een keten van gebeurtenissen die elkaar versterken. (...) De uitkomsten van het onderzoek, hoe moeilijk die ook voor ons zijn, geven geen aanleiding maatregelen te nemen tegen individuele militairen. Er is maar één militair op aan te spreken. En dat ben ik".

Ook probeerde hij de militairen ervan te overtuigen dat het onderzoeksrapport klopt.

"De feiten liegen niet. Er zijn bij de plaats waar korporaal Aldert Poortema en soldaat Wesley Schol sneuvelden restanten aangetroffen van het eindstuk van één van onze 25 mm granaten. Ook is uit metingen vast komen te staan, dat de schoten uit de richting van de A-compagnie kwamen. Van het incident waarbij soldaat Marc van de Kuilen gewond raakte, is achteraf gebleken dat een Apache-helikopter dit incident op beeld heeft vastgelegd. Op deze beelden is duidelijk een spoor van de lichtmunitie te zien, dat vanaf de C-compagnie naar de quala van de A-compagnie loopt. Dit zijn slechts enkele bevindingen, maar zo staan er meerdere in het rapport vermeld."

Verbod
Drie hoge officieren hebben het hele onderzoeksrapport gelezen. Eén van hen mocht van het ministerie na het lezen van het rapport een interview geven aan de NOS of hij nog twijfels had of niet.

De commandant in Uruzgan verbood dit echter: "Het is niet aan de jongens om te praten over de inhoud van het rapport. Zij moeten met hun kerels en vrouwen waarmee zij in Uruzgan moeilijk werk doen daadwerkelijk doen wat ik ze opdraag. En over de communicatie van de brief, daar hebben wij andere kanalen voor".

Het verbod is de sfeer niet ten goede gekomen. Er was al een kloof tussen de commandant die niet bij het incident aanwezig is geweest en de andere officieren die er wel bij geweest zijn. De betrokken officieren hebben het gevoel dat zij worden weggezet als "een stel kneuzen die de hele nacht op elkaar hebben lopen schieten".

Metingen
De twijfels over wat er gebeurd is zijn overigens gebleven, ook na het lezen van het hele onderzoeksrapport.

Eén officier zei: "Het zou zo gebeurd kunnen zijn, maar zeker is het niet. De commissie is niet op de plek zelf geweest om onderzoek te doen en heeft bijvoorbeeld geen metingen kunnen verrichten.

De commissie heeft gedegen werk gedaan. Het zijn geen amateurs, maar ze hebben de makkelijke weg gekozen door er 'eigen vuur' van te maken. Ik ben heus geen ontkenner, maar de situatie van die nacht was zo complex dat ik gewoon niet weet wat er gebeurd is.

Onvrede
Daarom kan ik er niet achter staan dat alle opties worden uitgesloten en het 'eigen vuur' als enige optie overblijft. Ik denk dat de waarheid nooit boven tafel komt".

En zo blijft er veel onvrede in Uruzgan. Ondanks de interne brief waarin generaal Berlijn de betrokken militairen op het hart drukt dat zij hun werk goed doen.

Het eigen vuur incident heeft kloven geslagen tussen velen. Niet in de laatste plaats tussen hoge officieren en hun commandant in Uruzgan op wiens bevel ze met hun manschappen de strijd aan moeten met de Taliban.

Door Peter ter Velde
NOS Journaal, 25-02-2008.

[Ros]

Wie zegt dat er twijfel is geweest? Men neemt gewapende personen waar, geeft de positie door aan hogerop en vraagt om te vuren. Ergens wordt er een fout gemaakt in de positiebepaling waardoor de schutter toestemming krijgt om te vuren terwijl hij naar eigen eenheden kijkt.

Het fijne zullen wij wel nooit te horen krijgen. Ik vond het alleen vreemd dat uit de beelden waarschijnlijk onderscheid te maken is tussen ongewapend of juist wel maar niet of het vriend of vijand is. Voor mij zou het reden zijn om dan geen vuur uit te brengen. Zeker als bekend is dat de ingenomen posities bij invallende duisternis niet helemaal sluitend zijn.