Het Klimaatakkoord

[Ace1]

Windparkbouwers vrezen tulpenmanie als Wiebes gaat veilen

Na voor het eerst een groot windpark zonder subsidie te hebben aanbesteed, wil minister Wiebes nu een stap verder gaan: veilingen. Exploitanten moeten betalen om een park te mogen bouwen. De windsector waarschuwt voor een tulpenmanie. Sterker nog: echt subsidieloos is voorlopig niet eens haalbaar.

Windmolens in Nederland draaien niet op wind. Die draaien op subsidie.' Het is een beruchte uitspraak van Mark Rutte uit 2010, die hem op veel kritiek kwam te staan. Zijn ongelijk leek dit voorjaar ook echt te worden bewezen: Nuon-moeder Vattenfall won de aanbesteding om een groot windpark voor de Nederlandse kust aan te leggen, zonder daarvoor subsidie te krijgen. Een primeur. Milieuorganisatie Greenpeace riep het kabinet onmiddellijk op tot een verdubbeling van de ambities van wind op zee: 'Dit succes smaakt naar meer.'

Maar nog geen half jaar later ligt de industrie in de clinch met het ministerie van Economische Zaken & Klimaat over de vraag of het bouwen van windparken eigenlijk wel al helemaal zonder subsidie kan. De regering denkt na het succes van de eerste subsidievrije biedingen van wel.

Sterker nog, minister Eric Wiebes denkt er zelfs aan windgebieden te veilen. Hij stuurt binnenkort een voorstel om de wet Windenergie op zee te wijzigen naar de Tweede Kamer, waarin veilingen een serieuze optie worden. Dat betekent dat een exploitant in de toekomst wellicht geld moet betalen, in plaats van subsidie te krijgen om een windpark op te zetten.

Of de eerstvolgende aanbesteding onder het nieuwe regime gaat vallen is nog niet bekend. Vrijdag stuurt Wiebes waarschijnlijk een brief naar de Tweede Kamer over de eerstvolgende windpark-aanbesteding: Hollandse Kust Zuid III en IV.

Onbedoelde effecten
De windenergiebranche is niet blij met Wiebes wetswijziging. In een reactie daarop schrijft belangenorganisatie NWEA dat 'hoewel de eerste drie aanbestedingen succesvol zijn geweest in het verlagen van de kosten en zelfs hebben geresulteerd in subsidievrije biedingen' dat zij wil 'waken voor de veronderstelling dat nieuwe windparken geen vorm van inkomstenbescherming meer nodig hebben'. Anders gezegd, de branche heeft nog steeds overheidssteun nodig.

Hans Timmers, voorzitter van de NWEA, waarschuwt voor onbedoelde effecten van het wetsvoorstel. 'Ik denk dat Wiebes het risico loopt zijn duurzame doelstellingen niet op tijd te halen. De manier van aanbesteden die de overheid nu toevoegt, legt het prijsrisico volledig bij de markt', zegt hij. 'We pleiten er juist voor ook methodes van aanbesteding toe te voegen die het prijsrisico verdelen tussen overheid en sector. Welke methode het beste past, hangt af van de dan geldende marktomstandigheden.'

Volledig afhankelijk van marktprijs
Dat zit zo: zonder subsidie mist een windpark een stabiele, voorspelbare inkomstenstroom en zal zo'n park voor zijn toekomstige inkomsten volledig afhankelijk zijn van de marktprijs van elektriciteit die met de windmolens wordt opgewekt. Maar het inschatten van de prijs voor de hele levensduur van een windpark is lastig, zo niet onmogelijk. Niemand weet wat de stroomprijs over 25 tot 30 jaar - zo lang gaat een windpark mee - doet.

'Tegelijkertijd verwacht de minister dat de markt nog eens extra geld toelegt via een bod in de veiling', schrijft de NWEA in zijn reactie op het wetsvoorstel. 'Dit staat in onze ogen haaks op de publieke belangen van zekerheid van bouw en CO2-reductie.' De NWEA vreest dat wanneer de stroomprijzen op lange termijn tegenvallen die windparken er helemaal niet komen. Of dat bestaande parken komen stil te liggen als de elektriciteitsprijs de kosten niet meer dekt.
Tulpenmanie in wind
Jasper Vis, directeur van Ørsted Nederland, een grote windparkontwikkelaar, spreekt zelfs van een mogelijke 'tulpenmanie'. 'Een veiling laat partijen tegen elkaar opbieden. Dat is het grootste risico om teleurgesteld te worden, omdat de partij die het meest speculatief is over de elektriciteitsprijs in de toekomst de aanbesteding wint', aldus Vis.

Juist omdat in de energietransitie in Nederland windenergie zo'n cruciale rol speelt, is het volgens de Ørsted-directeur niet verstandig nu al alle steun voor de sector te schrappen. 'Ik ben heel blij dat we de kostprijs voor windenergie op zee zo snel naar beneden hebben gekregen en windenergie concurrerend hebben gemaakt op conventionele energiebronnen, maar bepaalde garanties van de overheid blijven voorlopig nodig.'

Overheid betaalt de aansluiting
'Duurzame energie kan nog niet zonder een rol van de overheid', zegt Vis. Hij pleit ervoor om in de wet een andere optie op te nemen voor het toewijzen van windparken: 'contract for difference', zoals dat ook in het Verenigd Koninkrijk bestaat. Hierbij bieden partijen op basis van de kostprijs voor een windmolenpark, waarbij de overheid het verschil met de marktprijs betaalt dan wel ontvangt. Is de marktprijs van elektriciteit lager, dan krijgt de bieder subsidie, is die marktprijs hoger dan betaalt de bieder de overheid terug.

Wiebes ziet daar niets in. 'Het belangrijkste nadeel van een "contract for difference" is dat het de subsidieverplichting tussen overheid en exploitant in stand houdt. De windparken op zee worden nooit een volledig onderdeel van de elektriciteitsmarkt', aldus het ministerie. Bovendien houdt de minister de mogelijkheid in de wet open om windparken met subsidie aan te besteden als de marktomstandigheden wijzigen.

Kannibaliseren
Als het wetsvoorstel door de Tweede en Eerste Kamer komt, kiest de overheid een duidelijk andere koers dan de windenergiesector voorstaat.

Die koers heeft bovendien een groot risico. Want hoe meer windenergie je in het systeem brengt, hoe lager de stroomprijs wordt.' Dat kannibaliserende effect is al in 2013 onderzocht door de Duitse energie-econoom Lion Hirth van de Herthie School of Governance in München (zie kader).

olgens Hirth kunnen onder meer betere en krachtigere windmolens, batterijen en flexibele back-up van bijvoorbeeld gasgestookte elektriciteitscentrales het waardedalingseffect beperken, maar dat niet helemaal wegnemen. Omdat Nederland goede stroomverbindingen met het buitenland heeft en veel windparken op zee wil bouwen, die een groter deel van het jaar wind produceren, is het waardedalingseffect vergeleken met Duitsland wel kleiner, verwacht Hirth.

Een andere oplossing voor het kannibalisatie-effect zou een direct leveringscontract tussen een windpark en een bedrijf kunnen zijn, dat het risico van lage prijzen wegneemt. In de Verenigde Staten worden al veel contracten gesloten tussen grote bedrijven als Facebook en Amazon, die willen vergroenen en windenergiebedrijven.

Nog even wachten
De Nederlandse markt is volgens Maarten Wetselaar, directeur van de duurzame energie-activiteiten van Shell, nog niet zover. 'Hier is het nog heel moeilijk om contracten met bedrijven te sluiten die vijftien jaar lang een eerlijke stroomprijs garanderen zodat je grote windparken rendabel kunt bouwen. De Nederlandse stroommarkt is zo concurrerend en de stroomprijs zo laag dat het voor grote bedrijven nog heel aantrekkelijk is om nog even te wachten voordat ze dat soort verplichtingen aangaan.'

Shell, dat de tweede grote windtender in Nederland won samen met partners Eneco, Van Oord en Mitsubishi, vraagt zich dan ook net als Vis openlijk af of volledig subsidievrije biedingen wel haalbaar zijn. 'Je moet voorkomen dat er een gat valt waarbij de bedrijvenmarkt er nog niet helemaal klaar voor is en de overheidssubsidies al wegvallen.'

In het kort
Minister Wiebes wil de wet Windenergie op Zee aanpassen zodat windparken geveild kunnen worden.

In plaats van subsidie zou zo'n park dan geld opleveren voor de Staat.

Sector vreest dat windparken niet worden gebouwd of stilgezet worden als de elektriciteitsprijzen op de lange termijn minder positief blijken te zijn dan verwacht.

Wiebes komt waarschijnlijk vrijdag met details over de volgende aanbesteding van een groot windpark in de Noordzee.

Kader

Meer windmolens, minder opbrengst

De kosten voor windenergie en zonne-energie zijn de laatste jaren zo sterk gedaald dat deze energievormen soms zelfs al kunnen concurreren met kolen- en gascentrales. Dat is een groot succes, vindt de Duitse energie-econoom Lion Hirth van de Herthie School of Governance in München, maar, zegt hij, 'de kosten zijn slechts één kant van de concurrentievergelijking. De andere is waarde.

'Hirth deed in 2013 onderzoek naar de financiële opbrengsten van windmolenparken. En als het om de inkomsten gaat is het vooruitzicht volgens hem een stuk minder rooskleurig. 'Windenergie wordt minder waardevol als er meer van wordt gebouwd. De reden daarvoor is simpele economie: gedurende windrijke uren drukt het overtollige aanbod van elektriciteit de prijs. Dat is precies wanneer duurzame energie de meeste stroom produceert, en dus disproportioneel weinig geld opbrengt: het zelfkannibalisatie-effect. Windenergie wordt het slachtoffer van zijn eigen succes.

'Hirth deed onderzoek naar de economische waarde van wind- en zonne-energie en kwam tot een alarmerende conclusie: Als het percentage windstroom in de elektriciteitsmix toeneemt van 0% naar 30%, daalt de economische waarde van windenergie met 40%. Bij zonne-energie wordt een dergelijke lage waarde al bereikt bij een penetratie van 15%. 'Hoe meer capaciteit wordt geïnstalleerd, des te groter de prijsdaling', aldus Hirth die aangeeft dat de data tot en met 2017 laten zien dat zijn thesis klopt.

'Het concurrerend ontwikkelen van duurzame energie op grote schaal zal daarom moeilijker te realiseren zijn dan velen verwachten. Onderzoekers en beleidsmakers moeten rekening houden met een beperkte rol van zonne- en windenergie en andere broeikasgas reducerende opties niet te snel uitsluiten.'


https://fd.nl/ondernemen/1270757/windparkbouwers-vrezen-tulpenmanie-als-wiebes-gaat-veilen

[A.J.]

Ik vond geen wettelijke bepalingen terug in de door jou aangeleverde PDF maar inderdaad; als de meter is afgekeurd dan heb je vrij weinig keus. (Anders dan die jij aangeeft, slim of zogenaamd digitaal en niet slim maar toch eigenlijk best wel aan.) Ik kon me hierop baseren maar het eindresultaat is inderdaad degene die jij omschrijft: https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/slimme-meter/vraag-en-antwoord/slimme-meter-weigeren

In mijn geval is de oude meter nog prima, dus vandaar waarschijnlijk dat ik het stuk over afgekeurde meters niet goed heb onthouden of weinig aandacht aan besteed. Jammer, want ik was er toch echt heilig van overtuigd dat het was zoals geschetst in mijn eerdere posting.

Ik doelde op dit stukje:

Uw netbeheerder is wettelijk verplicht om er voor te zorgen dat de bij u geplaatste meter aan de geldende wettelijke eisen blijft voldoen. Een afgekeurde meter past niet in dat plaatje en moet daarom vervangen worden.

Geloof me, ik heb alle zeilen bijgezet om er onderuit te komen... Helaas tevergeefs...

[Lynxian]

Als jouw meter op de afkeurlijst staat heb je niks te weigeren aangezien de meter eigendom is van de netbeheerder, de meter is niet jouw eigendom derhalve bepaalt de netbeheerder wat er gaat komen. En ja je  kunt de slimme meter weigeren maar dan krijg je idd 1 met een "uitgeschakelde" comms module... En ik zet uitgeschakelde niet voor niks tussen haakjes.

In jouw geval zal de meter niet op de lijst gestaan hebben dus is er nog niks aan de hand maar dat komt vanzelf en ik kan je alvast verklappen dat je zeker geen ferrarismeter gaat krijgen omdat de netbeheerder bepaalt wat er komt.

Edit: lees vooral deze brochure maar even kritisch door en de bijbehorende wettelijke bepalingen: https://www.agentschaptelecom.nl/binaries/agentschap-telecom/documenten/publicaties/2017/oktober/9/informatie-over-afgekeurde-meters/Informatieblad+afgekeurde+meters.pdf

Ik vond geen wettelijke bepalingen terug in de door jou aangeleverde PDF maar inderdaad; als de meter is afgekeurd dan heb je vrij weinig keus. (Anders dan die jij aangeeft, slim of zogenaamd digitaal en niet slim maar toch eigenlijk best wel aan.) Ik kon me hierop baseren maar het eindresultaat is inderdaad degene die jij omschrijft: https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/slimme-meter/vraag-en-antwoord/slimme-meter-weigeren

In mijn geval is de oude meter nog prima, dus vandaar waarschijnlijk dat ik het stuk over afgekeurde meters niet goed heb onthouden of weinig aandacht aan besteed. Jammer, want ik was er toch echt heilig van overtuigd dat het was zoals geschetst in mijn eerdere posting.

[A.J.]

Zeker. De partij weet waar ze het voor doen. Hebben een doel en een plan. Idealisten als die van D66 en GL hebben een droom, kennis en grondige analyses zijn niet meer van belang. Alles moet wijken. Hun eigen doel doen ze zelfs schade aan.

In Nederland (en veel andere westerse landen) is ook geen echt tegengeluid. Alleen de conservatieven, maar ook dat is een doodlopend pad.

Klopt, er zijn wel tegengeluiden maar er is of heel weinig aandacht voor of eea wordt onder het tapijt geveegd. Ik bedoel we hoeven maar naar Duitsland te kijken hoe het daar gaat mbt hun versnelde afbouw van kerncentrales:

German Energiewende Turned Into a Dead End

Of Belgie, hetzelfde verhaal:

Advies om Belgische kerncentrales langer open te houden

De stuitende naiviteit van de groene jongens viert gewoon hoogtij. Maar het ergste is dat ze een breed uitgemeten podium krijgen en iedereen trapt er in, het is gewoon een religie geworden. Kritische mensen worden weggezet als klimaatsceptici en in een hoek gedrukt waar vooral niet naar geluisterd moet worden want die zorgen ervoor dat de wereld over 5 jaar onbewoonbaar is en Nederland onder 35 meter water staat...

Kijk, ik snap best dat fossiele brandstoffen niet oneindig zijn en ik weet ook best dat we over moeten naar andere manieren maar doe dat wel op een realistische manier en tijdspad en niet op de Groene Khmer manier met bijbehorende tijdsbalk waarbij de hele samenleving terug gaat naar 1800. Men heeft gewoon niet door wat dit gaat betekenen tot het te laat is en dan is het huilen en "wir haben es nicht gewusst" in de grachtengordel.

[A.J.]

Ehm, China zet juist volop in op de energie transitie. Ze hebben de Europese zonnecelmarkt gesloopt, en verdienen nu miljarden eigen geld Aan de export.

China kijkt wel op lange termijn. Waar jij Smog misschien heel stoer vind, ziet China gewoon de gepaard gaande zorgkosten en verlies aan productiviteit. Ook nog kwaliteit van leven, waar de partij graag mee profileert.

China zet alleen wel een realistisch tijdspad uit. Wat de Groene Khmer wil is korte termijn planning zonder naar de gevolgen te kijken.

[A.J.]

Onzin; het is wettelijk vastgelegd dat je een digitale of slimme meter mag weigeren. Als de oude ferrarismeter kapot gaat dan kun je gewoon via Liander een nieuwe ferrarismeter aanvragen. Ze bieden het niet uit zichzelf aan omdat de overheid het liefst ziet dat we allemaal op de slimme meter overgaan, maar het kan gewoon geweigerd worden. Gemeen is ook dat in de brief van de Liander deze optie niet staat; hierin wordt gesproken in termen als "wilt u een geen slimme meter? Geen probleem; dan installeren wij een digitale meter waarbij het communicatie-element is uitgeschakeld!". Dan moet je ze even bellen en mailen en aangeven dat je het wettelijk recht hebt op de draaischijfmeter en dat je daar een nieuwe van wilt. Ze probeerden het bij mij ook. Na te hebben gemaild dat ik de slimme meter weigerde vanwege mijn wettelijk recht op de analoge (ferraris)meter hebben ze dit bevestigd en is de nieuwe meter niet gekomen. Dit recht vervalt niet spontaan als je oude analoge meter kapot gaat. Dan moet je foute meter gewoon vervangen worden voor een nieuwe analoge meter.

Als jouw meter op de afkeurlijst staat heb je niks te weigeren aangezien de meter eigendom is van de netbeheerder, de meter is niet jouw eigendom derhalve bepaalt de netbeheerder wat er gaat komen. En ja je  kunt de slimme meter weigeren maar dan krijg je idd 1 met een "uitgeschakelde" comms module... En ik zet uitgeschakelde niet voor niks tussen haakjes.

In jouw geval zal de meter niet op de lijst gestaan hebben dus is er nog niks aan de hand maar dat komt vanzelf en ik kan je alvast verklappen dat je zeker geen ferrarismeter gaat krijgen omdat de netbeheerder bepaalt wat er komt.

Edit: lees vooral deze brochure maar even kritisch door en de bijbehorende wettelijke bepalingen: https://www.agentschaptelecom.nl/binaries/agentschap-telecom/documenten/publicaties/2017/oktober/9/informatie-over-afgekeurde-meters/Informatieblad+afgekeurde+meters.pdf

[Lynxian]

Ben meer een voorstander van Thorium  zie postings #265 en #266

http://www.defensieforum.nl/Forum/index.php?topic=20464.75

Keuze genoeg.... een handjevol kerncentrales en vol inzetten op de ontwikkeling van kernfusie.

Geen keuze is Groen Khmer retoriek... China bouwt in de komende jaren nog even 500 kolencentrales, ik hoor niemand klagen.

Kijk, met jullie twee valt te praten over onze energietoekomst. 

[Lynxian]

Ik kon hem dus niet weigeren aangezien mijn oude meter op de afkeurlijst stond, als je meter daar eenmaal op staat is het slikken of stikken...

Afgekeurde gasmeters

Afgekeurde elektriciteitsmeters

Onzin; het is wettelijk vastgelegd dat je een digitale of slimme meter mag weigeren. Als de oude ferrarismeter kapot gaat dan kun je gewoon via Liander een nieuwe ferrarismeter aanvragen. Ze bieden het niet uit zichzelf aan omdat de overheid het liefst ziet dat we allemaal op de slimme meter overgaan, maar het kan gewoon geweigerd worden. Gemeen is ook dat in de brief van de Liander deze optie niet staat; hierin wordt gesproken in termen als "wilt u een geen slimme meter? Geen probleem; dan installeren wij een digitale meter waarbij het communicatie-element is uitgeschakeld!". Dan moet je ze even bellen en mailen en aangeven dat je het wettelijk recht hebt op de draaischijfmeter en dat je daar een nieuwe van wilt. Ze probeerden het bij mij ook. Na te hebben gemaild dat ik de slimme meter weigerde vanwege mijn wettelijk recht op de analoge (ferraris)meter hebben ze dit bevestigd en is de nieuwe meter niet gekomen. Dit recht vervalt niet spontaan als je oude analoge meter kapot gaat. Dan moet je foute meter gewoon vervangen worden voor een nieuwe analoge meter.

[A.J.]

Dat zou kunnen kloppen. Gelukkig heb ik in de afgelopen jaren zoveel nieuwe ontwikkelingen en innovaties gezien dat ik er vertrouwen in heb dat het in de toekomst wel goed gaat komen met de energievoorziening en het terugdringen van fossiele bandstoffen.

Iedereen heeft het verkeerd behalve Ros... Heb je ook nog iets ter onderbouwing van je claim? Of moeten we het maar gewoon aannemen?

En  oh ja. Terugdringen is iets anders dan uitfaseren zoals ze met gas willen.

[Ros]

Tsja, jij zult er ook wel niet zoveel last van gaan krijgen gezien je laatst gedane "lk heb 42 jaar gewerkt" opmerking...

Dat zou kunnen kloppen. Gelukkig heb ik in de afgelopen jaren zoveel nieuwe ontwikkelingen en innovaties gezien dat ik er vertrouwen in heb dat het in de toekomst wel goed gaat komen met de energievoorziening en het terugdringen van fossiele bandstoffen.

[Ace1]

Keuze genoeg.... een handjevol kerncentrales en vol inzetten op de ontwikkeling van kernfusie.

Geen keuze is Groen Khmer retoriek... China bouwt in de komende jaren nog even 500 kolencentrales, ik hoor niemand klagen.

Ben meer een voorstander van Thorium  zie postings #265 en #266

http://www.defensieforum.nl/Forum/index.php?topic=20464.75

[A.J.]

Ik ga er nu vanuit dat in huize A.J. nu ook de meter wordt ingepakt met aluminiumfolie?

Nee, zo gek heb ik het niet gemaakt. Ik wilde alleen maar aangeven dat dat "niet uitlezen" niet betekent dat je energieleverancier niet meer naar je omkijkt.

[Ace1]

Klopt, dat heb ik dus gedaan. Maar dat is een schijnoplossing, ze lezen hem niet uit maar de technische controles zoals ze dat zo mooi noemen blijven gewoon doorgaan.

Op Tweakers.net zijn er lui die hebben gezegd dat ze hem niet uit willen laten lezen en hebben die meter ingepakt in aluminiumfolie (de communicatiemodule werkt met gprs) en krijgen dan alsnog de netbeheerder aan de lijn waarom er in vredesnaam geen contact gemaakt kan worden...

Ik ga er nu vanuit dat in huize A.J. nu ook de meter wordt ingepakt met aluminiumfolie?

[A.J.]

Keuze genoeg.... een handjevol kerncentrales en vol inzetten op de ontwikkeling van kernfusie.

Geen keuze is Groen Khmer retoriek... China bouwt in de komende jaren nog even 500 kolencentrales, ik hoor niemand klagen.

Precies, er is keus zat. Ook het veel minder snel afbouwen van het gas is een keus die prima gemaakt kan worden maar nee hoor... Het moet van de Groene Khmer....

Dan is dit bericht uiteraard wel weer heel mooi voor ze:

Nederland stootte in 2017 minder broeikasgassen uit

De hoeveelheid broeikasgassen die Nederland vorig jaar uitstootte is met 1 procent gedaald ten opzichte van 2016.

De daling komt vooral doordat er minder steenkool voor de stroomproductie is verstookt, blijkt uit voorlopige cijfers van het CBS en RIVM. In andere sectoren steeg deze juist door de groei van de economie.

Per saldo kwam de uitstoot van broeikasgassen in 2017 uit op 193 miljard kilo. Uit het onderzoek blijkt dat de Nederlandse uitstoot de afgelopen vijf jaar vrijwel constant was. In 2017 lag de totale hoeveelheid 13 procent lager dan in 1990.

Mede doordat energiebedrijven in 2017 meer aardgas en minder steenkool gebruikten, daalde de uitstoot van koolstofdioxide naar 49 miljard kilogram. Een jaar eerder werd 52 miljard kilogram van Nederlands meest voorkomende broeikasgas geregistreerd.

In 2020 mag de uitstoot van broeikasgassen nog maar maximaal 166 miljard bedragen, in 2030 is het maximum 113 miljard.

Prachtig natuurlijk! Zal ik GL dan ook nog even blij maken met de volgende tabel?:

Vergelijking van de CO2-uitstoot per MWh, bij 100% effectiviteit van de verbranding:

Steenkool: 709 pounds
Olie: 559 pounds
Aardgas: 399 pounds

Tsja, dat wordt nog wat als we geen gasgestookte centrales meer hebben... Oh ja, er bestaat ook nog zoiets als biomassa...

Gascentrales stoten per eenheid energie dus pakweg een derde uit van de hoeveelheid CO2 die kolencentrales uitstoten, terwijl biomassa nog slechter scoort.
Tellen we daar de energieverliezen door bewerking en transport bij op, dan kunnen we rustig stellen dat bij gebruik van hout als brandstof drie tot vier keer zoveel CO2 per eenheid energie wordt uitgestoten dan bij aardgas

GL zou er beter aan doen om aardgas voorlopig nog even te omarmen...

[Ace1]

Nog een reden om geen slimme meter te nemen.

https://www.telegraaf.nl/tech/895167/energierekening-naar-beneden-te-hacken