Is er nog toekomst voor de Onderzeedienst?

[bergd]

Nederland wil toch graag in het hoogste geweldspectrum acteren. Daar horen hoe dan ook onderzeeers bij. Je kunt niet zeggen we hebben die 4.5 gen jets nodig om vervolgens aan de andere kant de boel weg te snijden. Straks streeft het land zoals Noorwegen die minder miljarden te besteden heeft Nederland nog voorbij.

[Elzenga]

Goed om de argumenten maar weer eens af te stoffen. Er zijn weer mensen die denken dat de Onderzeedienst wel exit kan....

[Dennis123]

Bron: Helderse Courant

DEN HELDER - Geen van onze vier onderzeeboten ligt in de haven, slechts een enkeling weet waar de schepen en bemanningen zich bevinden. ,,Een goed teken", vindt groepsoudste van de onderzeedienst kolonel Jankees Trimpe Burger. ,,De onderzeeboten worden tegenwoordig anders ingezet dan vroeger maar er zit nog steeds volop toekomst in." Dit jaar viert de dienst dat ze een eeuw bestaat.

In december is het pas echt zover, dan is het honderd jaar geleden dat de Koninklijke Marine haar eerste onderzeeboot, Luctor et Emergo (01) in dienst nam. Dat wordt gevierd met een reünie, een seminar en een uitgebreide viering. Eerder al, morgen, opent in het Marinemuseum een speciale tentoonstelling.

,,Omdat het een heimelijk wapen is, heeft er altijd een sfeer van geheimzinnigheid om de onderzeedienst gehangen", erkent Trimpe Burger. ,,In het geheim vergaart een onderzeeboot informatie, ergens voor de kust van een crisisgebied. Je kunt het je niet veroorloven om dat openbaar te maken. Je kan je bron niet verraden want dan weet het land in kwestie dat het voorzichtig moet zijn. Toen eind jaren negentig bekend werd dat een Hollandse onderzeeboot maandenlang voor de Joegoslavische kust had gelegen, schrok ik behoorlijk van het feit dat het naar buiten kwam. Tegenwoordig is onze insteek juist om die onzichtbare onderzeeboot meer zichtbaar te maken voor het publiek. 'Making submarines visible' is het credo."

Openheid
Binnen de marineorganisatie is in elk geval meer openheid dan ooit rond de onderzeedienst. Sinds vorig jaar zijner geen aparte groepen meer binnen dit defensieonderdeel. ,,De functie groepoudste is tegenwoordig een nevenfunctie. Ik heb geen verantwoordelijkheden meer, alleen geef ik nog adviezen aan de admiraal", zegt hij.

,,Het is wel wennen. Neem bijvoorbeeld ons gebouw. Jarenlang heeft hier alleen de onderzeedienst gehuisd. Met een eigen traditiekamer, alles zorgvuldig afgeschermd door het beveiligingskorps. Nu zijn er opeens ook collega's van andere disciplines in ons gebouw, en zitten sommige onderzeedienstmensen elders. Dat heeft echter ook voordelen. We weten veel meer van wat andere 'groepen' uitvoeren, wat ze aan operationele oefeningen doen. Je kunt dingen makkelijker samen doen als je ze van elkaar weet. Voorheen kwam het nog wel eens voor dat een onderzeeboot een haven aandeed en daar een ander Nederlands schip tegenkwam. 'Hé als we dat hadden geweten, hadden we samen kunnen oefenen: "

Met de nieuwe structuur binnen de krijgsmacht is er ook een nieuwe rol voor de onderzeedienst. Volgens de groepsoudste is die er echter niet van de ene op de ander dag gekomen, maar gaat het hier om een verschuivingproces van jaren. ,,

De missie voor de Joegoslavische kust kunnen noemen. De nadruk ligt op inlichtingen en ongemerkt inzetten van special forces."
De inzet van onderzeeboot Hr.Ms. Bruinvis bij Combined Taskforce 150 rond het Arabisch Schiereiland is een prachtig voorbeeld van de nieuwe inzet van onderzeeboten. De onderzeeboot dient veel meer dan voorheen in dienst van de vloot die op dat moment in een gebied is. Ze worden veel meer adhoc aangestuurd dan op vroegere missies. ,,Dat is niet altijd in het voordeel van de onderzeebootcommandant. Het is het heerlijkste om een vastomlijnde opdracht te krijgen die naar eigen inzicht uit te voeren."

Bestrijding
Ook in de onderzeebootbestrijding is ironisch genoeg een steeds grotere rol weggelegd voor de onderzeedienst. ,,We stoten een aantal Multipurpose fregatten af en deze schepen voerden veel anti-onderzeeboot taken uit. Dat moet de onderzeedienst overnemen. Het gebruik van de passieve sonar is daarin belangrijk."

In een amfibische operatie zou de onderzeeboot als volgt kunnen werken. ,,Eerst controleert de onderzeeboot het gebied waar de operatie uitgevoerd moet worden op de aanwezigheid van vijandelijke onderzeeboten en schakelt die uit. Als de landing vervolgens begint trekt de onderzeeboot zich terug naar de buitenste ring achter de andere schepen om daar bescherming tegen onderzeeboten te bieden."

Morgen, 10 juni 2006, om 11 uur heeft de feestelijke opening van de expositie Onderzeeboten! plaats in het Marinemuseum aan de Hoofdgracht 3. Aansluitend is de tentoonstelling tot 17 uur voor iedereen gratis te bezoeken.

[oud_zijde]

laten we eerst nu maar is afwachten wat er nu daadwerkelijk afgeschaft gaat worden, kamp zou vandaag met een statement komen geloof ik

[-Peter-]

Ja, het is inderdaad een drama! Maar naast de onderzeedienst staat ook vast de mijnendienst op de lijst om wegbezuinigd te worden  

[D819]

'ONDERGANG ONDERZEEDIENST WORDT RAMP VOOR MARINE'
Door Dick Berts, ©Helderse Courant, 27 juni 2003

DEN HELDER -Over vier jaar bestaat de Onderzeedienst van de Koninklijke
Marine honderd jaar, maar het is zeer de vraag of de jubilaris dan nog in
leven is. In haar glorietijd bestond de Nederlandse Onderzeedienst uit 26
boten, daarvan zijn er nu nog slechts vier over. Ook al behoren deze
onderzeeboten tot de beste ter wereld, hoogstwaarschijnlijk zullen ze ten
prooi vallen aan de zoveelste bezuinigingsronde op Defensie, waarin maar
liefst 850 miljoen euro bespaard moet worden.

Een eventuele ondergang van de Onderzeedienst betekent vanwege het verlies
van vele honderden arbeidsplaatsen een nieuwe ramp voor Den Helder.
Dergelijke klappen kunnen absoluut niet opgevangen worden, door toeristen
aan te moedigen om op de N9 in de file te gaan staan, om hier de (van zijn
natuurlijke leefmilieu beroofde) onderzeeboot Tonijn te komen bekijken bij
het Marinemuseum. Bovendien is de Tonijn zonder de enthousiaste verhalen die
voormalige bemanningsleden van onderzeeboten bij rondleidingen vertellen,
niet veel meer dan een rioolpijp op blokken.

Ook voor de Koninklijke Marine zou het opheffen van haar meest veelzijdige
wapen een ramp betekenen. Want bij een uiterst onzekere veiligheidssituatie
zoals we die nu hebben, past slechts een veelzijdigwapen. Geen enkel
wapensysteem is zo veelzijdig als de onderzeeboot.

Nederland kan er een zeer waardevolle bijdrage mee leveren aan de NAVO,
omdat er binnen het bondgenootschap een enorm tekort is aan moderne
conventionele onderzeeboten, niet in de laatste plaats als oefentegenstander
voor oppervlakteschepen. Tegenstanders in een, grootschalig conflict moeten
een onvoorstelbare hoeveelheid energie steken in het beschermen van eigen
vloot en koopvaardij tegen het verrassingswapen dat de onderzeeboot vormt.
Zelfs als er helemaal geen onderzeeboten in de buurt zijn.

Nederlandse onderzeeboten kunnen ook een zeer waardevolle bijdrage leveren
aan operaties van de Verenigde Naties (VN). Bijvoorbeeld door het ongezien
afzetten van marinierseenheden of het onverwacht bestoken van vijandelijke
doelen met kruisvluchtwapens.

Bij diverse vredesoperaties verzamelden Nederlandse onderzeeboten
inlichtingen onder de kust en namen zij op een zeer effectieve manier deel
aan VN-zeeblokkades.

VLIEGKAMPSCHIP
Het opheffen van de Onderzeedienst zou de marine bovendien beroven van de
enige echte slagtanden die zij heeft. Niet zo lang geleden brak een
Nederlandse onderzeeboot door de verdedigingslinies van een groot aantal
Amerikaanse fregatten, om vervolgens een nucleair aangedreven vliegkampschip
tot zinken te brengen. Onze Amerikaanse bondgenoten waren er doodziek van.
Natuurlijk ging het om een oefening en werden de torpedo's op het laatste
moment niet echt afgevuurd.

Landen als Iran, Libië, Syrië en Noord-Korea brengen in hoog tempo
onderzeeboten in de vaart. Met alle risico's van dien voor de internationale
scheepvaart, die voor Nederland van levensbelang is. Deze landen beseffen
als geen ander, dat de onderzeeboot het enige wapen is waar je als underdog
iets aan hebt.

Als er tien man tegelijk op je springen, dan lukt het je niet eens meer om
je tegenstander een bloedneus te slaan. Maar met vrijwel onzichtbare
onderzeeboten is altijd nog een klap uit te delen, ook aan een veel sterkere
tegenstander.

Ondanks de heldenmoed van Karel Doorman, werd zijn vloot in de Javazee de
grond in geboord, zonder dat hij ook maar noemenswaardige lakschade wist aan
te brengen aan de veel sterkere Japanse vloot. De Nederlandse Onderzeedienst
leverde in de Tweede Wereldoorlog daarentegen zulke prestaties, dat het
admiraal Helfrich bij de geallieerden zelfs de bijnaam 'Ship a day Helfrich'
opleverde.

De geschiedenis leert dat je door te investeren in de Onderzeedienst het
beste voorbereid bent op de uiterst onzekere veiligheidssituatie van nu en
van de toekomst, waarin zelfs het uiteenvallen van de NAVO tot de
mogelijkheden behoort.

Wat het eventuele uiteenvallen van onze belangrijkste veiligheidsstructuur
voor de militaire underdog Nederland zou betekenen, is niet te voorspellen.
Maar zeker is, dat een venijnig klein beestje in de internationale politiek
eerder geaaid wordt dan een underdog met uitgetrokken tanden.

--
Nieuwedieper Dick Berts is freelancejournalist en reserve-officier bij het
Korps Mariniers. Hij publiceert onder meer in het blad Trivizier van VBM/
NOV, de vakbond voor Defensiepersoneel en Nieuwe Revu.