Leopard, verkoop, gevolgen en vervanging

[Nikehercules]

De doodsteek voor de Tankbataljons van de KL (deel 1)

De prinsen van het gevechtsveld – de huzaren die al sinds de Tachtigjarige Oorlog zowel de vuist als houwdegen van de landstrijdkrachten zijn – verliezen door de draconische bezuinigingsmaatregel op defensie nagenoeg hun bestaansrecht. De zestig Leopard 2A6 gevechtstanks die de Koninklijke Landmacht (KL) nog rijk was zijn immers op last van de minister van Defensie, Hans Hillen, op 9 mei 2011 voorgoed op stal gezet. Zijn besluit om de tank uit de slagorde te schrappen treft de betrokken huzaren als een mokerslag. Door de twee laatst overgebleven Tankbataljons ter ziele te laten gaan komt een einde aan 400 jaar 'zware Cavalerie' in het Nederlandse leger. Om deze roemruchte periode toch enigszins waardig af te sluiten is er op 18 mei in het Duitse Bergen-Hohne een ceremonieel 'laatste-schot' afgevuurd.

Alle tanks moeten weg en worden mogelijk verkocht vanwege bezuinigingen van 1 miljard euro op Defensie. De 90 miljoen euro die het jaarlijks kost om ze op operationeel te houden drukt teveel op het budget dat Defensie van uit Den Haag krijgt te besteden. Een teleurstellend en triest einde voor een wapensysteem met ongeëvenaarde bepantsering en vuurkracht, dat lange tijd hét boegbeeld van de KL is geweest. Op het hoogtepunt van de Koude Oorlog telde Nederland zelfs zo'n duizend Leopard 1 en -2 gevechtstanks. Verdeeld over twaalf Tankbataljons waren ze de ruggengraat van de Nederlandse Krijgsmacht. Onze primaire taak was destijds om indien nodig enkele communistische Warschaupactdivisies op de Noord-Duitse laagvlakte op te vangen en te vertragen. Met name om de Amerikanen en overige bondgenoten meer reactietijd te gunnen om een tegenaanval in te zetten.

Echter sinds de val van de Muur en het IJzeren Gordijn hangt de inzet van de Krijgsmacht  samen met de ambities die Nederland koestert ter bevordering van de internationale rechtsorde.  Sindsdien zijn er – onder de noemer van het verzilveren van zogenoemd 'vredesdividend' – grote aantallen tanks in rap tempo geslachtofferd, tot het aantal van 60.

Nu op ceremoniële wijze ook van deze laatst overgebleven tanks voorgoed afscheid is genomen, eindigt amper 84 jaar nadat in 1927 de eerste tank zijn entree maakte de Nederlandse tankgeschiedenis.

In totaal werden er op 18 mei op Baan 6 zelfs vier 'laatste' schoten afgevuurd door twee Leopard 2A6 gevechtstanks. Precies dezelfde Baan waar ooit ook de eerste knallen met de Nederlandse Leopard klonken. Twee van de ceremoniële schoten kwamen op conto van de commandanten van 11 en 42 Tankbataljon. Het derde schot werd afgevuurd door de commandant van de Cavalerieschool. Tenslotte drukte de Wapenoudste van de Cavalerie, generaal-majoor buiten dienst Jonkheer Jan Harm de Jonge, op de afvuurknop om het vierde en letterlijk allerlaatste schot met een ontzagwekkende vuurbal uit de loop te jagen.
Onder de klanken van de taptoe Bereden Wapens nam de Wapenoudste vervolgens de huls van dit allerlaatste schot in ontvangst. Deze werd later aangeboden aan de Commandant der Landstrijdkrachten (C-LAS), luitenant-generaal Rob Bertholee. De standaards van zowel 42 Tankbataljon Regiment Huzaren Prins van Oranje uit Havelte en 11 Tankbataljon Regiment Huzaren van Sytzama zullen mettertijd volgens traditie door beide regimentscommandanten bij de koningin worden ingeleverd.

De Wapenoudste prees in zijn toespraak de inzet van de Leopard 2 gevechtstank gedurende de vredesoperatie in voormalig Joegoslavië en de inzet van cavaleristen tijdens de recente missies in Irak en Afghanistan de hemel in. Desondanks heerste er op Baan 6 op zijn zacht gezegd een grafstemming onder de meer dan duizend verzamelde (oud)tankers van beide Tankbataljons en de Cavalerieschool. De  afscheidsceremonie valt ze ontzettend zwaar en dat is te merken ook. Er heerste vooral een gevoel van ongeloof, frustratie en verbittering. Hoewel natuurlijk het vinden van ruimte voor deze ongeëvenaarde bezuinigingen bij een toch al sterk uitgewoonde Krijgsmacht per definitie leidt tot enorme dilemma's, getuigt volgens vele tankers deze draconische bezuinigingsmaatregel van een pijnlijk gebrek aan visie en creativiteit. Deze drastische maatregel wijkt immers aantoonbaar af van het eerdere regeerakkoord. Daarin geeft de regering aan dat zij kiest voor een veelzijdig inzetbare krijgsmacht zoals deze beschreven is in het Eindrapport Verkenningen. Een keuze die door de meeste politieke partijen werd ondersteund en die het best aansluit bij de huidige Krijgsmacht. Deze beleidsoptie sluit volgens de stellers van het rapport ook het best aan bij de onzekerheid over de toekomstige veiligheidssituatie. Breed inzetbare capaciteiten verdienen in deze beleidsoptie in beginsel voorkeur. Het is dan ook veelzeggend dat zelfs in de 'min-variant' bij deze optie de tanks dan wel tankeenheden niet worden genoemd om te worden opgeheven. Het staat ook haaks op wat minister Eimert van Middelkoop, als voorganger van Hillen, amper een jaar geleden heeft verkondigt tijdens het werkbezoek aan 11 Tankbataljon op de Generaal-majoor Ruyter van Stevenickkazerne in Oirschot.

Hoe kan de regering nu dan zó dom zijn, stellen jonge cavalerieofficieren. Zij hebben immers ook net op de militaire academie geleerd dat conflicten op land, zowel op het vlakke terrein als in de steden, worden beslist door een slimme combinatie van manoeuvre (tanks en infanterie) en ondersteuning (artillerie en genie). Dan kan je toch niet zomaar de zware vuisthamer uit de gereedschapskist verwijderen, als je de jaarbegroting niet rond krijgt.

Oudere officieren stellen daarentegen bitter vast dat zij voornamelijk door financieel wanbeleid in Den Haag weggesaneerd zijn. Dát is de enigste reden: vanwege het geld! Niét omdat ze niet goed functioneren. De tank is immers aantoonbaar onmisbaar in het huidige three-block-warfare optreden. Dat gegeven maakt het zo wrang en daarom voelen veel tankers zich afgedankt en bij het straatvuil gezet. Die emotie is logisch. De tankers hebben dan ook geen begrip voor deze maatregel. De zwarte baret, die door cavaleristen te allen tijde met trots wordt gedragen en hun onderscheidt van de overige krijgsmachtonderdelen, was nu heel toepasselijk de kleur van rouw.

De cavalerie: binnen de Krijgsmacht staan ze al eeuwen ook wel bekend als 'de prinsen van het gevechtsveld'. De eerste cavaleristen waren voornamelijk ingehuurde buitenlandse edellieden die met hun ruiters het staatse leger van de prins kwamen versterken. Gaandeweg ontstonden Nederlandse cavalerieregimenten. Die bestonden op hun beurt ook weer vaak uit jonge mannen van voorname families, bedreven in schermkunst en paardrijden. Zij kozen eeuwenlang voor een van de regimenten huzaren of dragonders. Zoals bijvoorbeeld de gebroeders Bacx, die met honderd ruiters de Spanjaarden verjoegen bij Bergen op Zoom in 1588, of de Hertog van Coerland, die rond 1700 een arm verloor en iedere ochtend een zilveren kunstarm in zijn fraaie uniform liet naaien. Ze waren erbij toen stadhouder Willem III de Engelse koning ten val bracht in de Slag aan de Boyne, toen Napoleon Moskou innam en toen België zich afsplitste van Nederland. In de regimentsboeken en op de regimentsstandaards staan deze wapenfeiten beschreven.

Aan moed ontbrak het deze jonge mannen niet. Een cavaleriecharge moet destijds een schokkende ervaring zijn geweest. De ritmeester voorop met blanke sabel, gevolgd door de trompetter en twee linies van honderden paarden. Stijgbeugel aan stijgbeugel. De eerste 700 meter in draf, daarna 700 meter in galop en dan de laatste 100 meter aansporen tot de paarden in rengalop overgingen. De tweede linie was bedoeld om de eerste op te jagen. Geen paard loopt immers vanzelf tegen een muur van speren of geweervuur. Het was dan de kunst om tijdens de grote klap te voorkomen dat je paard gaat steigeren en draaien. Ondertussen moest de ruiter snel zijn karabijn pakken, dan zijn pistolen en dan zijn sabel. Het bleek in de praktijk overigens verdomd lastig te zijn om in het heetst van de strijd een sabelhouw zuiver toe te brengen. De hele charge en het daarop volgende gevecht duurde gemiddeld pakweg een kwartiertje. Na afloop lag vaak een groot deel van de paarden en ruiters op de grond en was het zaak snel weg te rijden en te hergroeperen. Op die manier vochten Nederlandse cavaleristen eeuwenlang in dienst van de republiek of de koning.

Cavaleristen hebben altijd een bijzondere plaats ingenomen binnen de landmacht. Hun rijpaarden zijn allengs in de vorige eeuw verruild voor tanks en pantserwagens. De naamlinten op hun borst vertoonde niettemin nog altijd veel dubbele achternamen. Hun baretten zijn zwart in plaats van de reguliere KL kleur, de strepen op hun schouders zilver in plaats van goud. Ook het al om geroemde tafelzilver in de messes tijdens oefeningen bleef niet onbenoemd. Zulke details vallen op in een uniforme wereld.
En ongeacht met welke huzaar die tanker is je ook spreekt, ze zijn ontzettend trots op hun wapensysteem – de Leopard 2A6. De modernste gevechtstank ter wereld, vinden ze zelf, die dag en nacht op ruim vier kilometer afstand praktisch ieder doel haarzuiver op de korrel neemt. In deze  machtige vechtmachines, die zijn ontworpen om doorbraken te forceren en tegenstanders verrassend in de flank aan te vallen, bevinden zich vier huzaren die blindelings op elkaar ingespeeld zijn. Zo is er de schutter die – halverwege rechts in de toren – op zijn stoeltje ingeklemd zit tussen de knieën van de tankcommandant en de schouders van de chauffeur voor hem onderin. De lader – die links van het sluitstuk staat – heeft de meeste ruimte van de vier. Dat de schietbuis volledig gestabiliseerd is valt direct op als deze ruim 60 ton zware gevechtstank over het terrein dendert. Het onderstel kan op en neer dansen over de hei, scherpe bochten draaien of zelfs rondtollen; maar de loop van het wapensysteem blijft te allen tijde exact op het doel gericht. Voor de schutter kan dat overigens een misselijkmakende ervaring zijn. Zijn ogen die het doel vastpint zien immers een bewegingsloze wereld, terwijl zijn lichaam alle kanten op stuitert.

Desalniettemin leeft helaas bij een aantal mensen – voornamelijk zittend op het Haagse pluche – duidelijk de perceptie dat de gevechtstank een relikwie uit de Koude Oorlog is. Niets is minder waar. Natuurlijk, de inzet van tanks vergt een aanzienlijke logistieke inspanning. De verplaatsing van het zware materieel is al een enorme uitdaging. Dat hebben we echter al eens vaker gedaan. Hoe komt die Pantserhouwitzer 2000 anders in Afghanistan? Ook is er een kleine optocht aan herstelcapaciteit, bergingstanks, munitie en reservedelen nodig. Echter, de inzet van een Apache gevechtshelikopter kost minimaal dezelfde logistieke inspanning.

De tankers zijn weliswaar niet meer de prinsen van het slagveld. Die sleutelrol ligt in het huidige en toekomstige landoptreden ontegenzeggelijk bij de pantserinfanterie-eenheden, de luchtmobiele infanterie-eenheden van 11 Luchtmobiele Brigade of de zeesoldaten van het Korps Mariniers. Deze infanteristen moeten echter wel degelijk ondersteund worden door een wapensysteem als de tank. Een ander volwaardig alternatief is er immers (nog) niet. De AH-64D Apache gevechtshelikopters en de nieuwe CV90-35/50NL infanteriegevechtsvoertuigen kunnen de tank slechts deels vervangen.

Aan de andere kant konden de tankers de afgelopen jaren er ook niet gerust op hun bestaansrecht zijn. De genoemde perceptie wordt immers ook versterkt door het feit dat Nederlandse tanks sedert Bosnië (1995 tot 2004) – waar ze uitstekende effecten bereikten in het optreden van IFOR/SFOR  – later niet zijn ingezet in Irak en Afghanistan. Tankers waren weliswaar bij beide operaties telkens van de partij, maar toen traden ze op in 'overige operationele taken' (OOT). Dit deden ze als lid van een Provincial Reconstruction Team, Police Monitoring Team, Force Protection of  zelfs als infanterist. De tankers stonden hun mannetje als het erop aankwam. Echter, toen ze kozen voor het wapen der cavalerie waren ze trots op hun tanks, overtuigd van hun kwaliteiten, ze wisten dondersgoed dat ze specialisten zijn in het bereden optreden en meesters in het uitschakelen van doelen op grote afstand. Dus vanzelfsprekend hielden de tankers een wrange bijsmaak aan de hun opgelegde OOT over.

Bron: Dutch Defence Press

http://www.dutchdefencepress.com/?p=5091

[Hyperion]

De ChristenUnie riep de minister op niet alle gevechtstanks af te stoten. Kamerlid Joël Voordewind van deze partij pleitte ervoor vier tankeenheden (zestien tanks) te behouden zodat de kennis en tactische capaciteiten ervan niet verloren gaan.

De opleidingen en het groot onderhoud kunnen dan worden uitbesteed aan Duitsland, zei hij. Voordewind wees erop dat Canada het besluit om alle tanks te schrappen, heeft teruggedraaid.

Maar Hillen voelt daar niets voor. Hij zei dat er veel argumenten waren om ''met open ogen'' de keus te maken volledig met dit wapensysteem te stoppen. Hij wees op de relatief beperkte inzetbaarheid de afgelopen jaren en in de toekomst. Ook zouden de Leopardtanks binnen een aantal jaren gemoderniseerd moeten worden en bestaat er al vervangende vuurcapaciteit.

http://www.nu.nl/politiek/2533547/hillen-bekijkt-aanpassing-bezuinigingsplan.html

Hoe durft ie!

[jurrien visser (JuVi op Twitter)]

Het vinden van een koper(s) voor de Leo2 zal nog niet zo eenvoudig zijn het zal mijn niet verbazen als de "overtollige" Leo's in 2020 nog steeds in opslag staan.

Wat mij tot de volgende vraag brengt: hoeveel tanks staan er eigenlijk nog (uit vorige bezuinigings rondes) in de depots..

Voor het gemak, in vergelijking met de PRTL, die staan er volgens dit forum allemaal nog!

Gezien de grote vraag in andere landen naar juist wel tanks...vrees ik dat we ze snel kwijt zijn. Sterker nog...ik denk dat er al een koper is en dit ook het absolute Nee van de Minister op het handhaven van zelfs enkele tanks mede bepaald. De opbrengst van de verkoop is ook al ingecalculeerd..

Dat zou kunnen... blijft de vraag staan er nog tanks in de depots en zo ja hoe veel?

[Lex]

Het is heel goed mogelijk dat Defensie het materieel niet kwijtraakt. Zeker nu er een verscherpt regime is vwb de verkoop.

[Elzenga]

Het vinden van een koper(s) voor de Leo2 zal nog niet zo eenvoudig zijn het zal mijn niet verbazen als de "overtollige" Leo's in 2020 nog steeds in opslag staan.

Wat mij tot de volgende vraag brengt: hoeveel tanks staan er eigenlijk nog (uit vorige bezuinigings rondes) in de depots..

Voor het gemak, in vergelijking met de PRTL, die staan er volgens dit forum allemaal nog!

Gezien de grote vraag in andere landen naar juist wel tanks...vrees ik dat we ze snel kwijt zijn. Sterker nog...ik denk dat er al een koper is en dit ook het absolute Nee van de Minister op het handhaven van zelfs enkele tanks mede bepaald. De opbrengst van de verkoop is al ingecalculeerd..

[jurrien visser (JuVi op Twitter)]

Het vinden van een koper(s) voor de Leo2 zal nog niet zo eenvoudig zijn het zal mijn niet verbazen als de "overtollige" Leo's in 2020 nog steeds in opslag staan.

Wat mij tot de volgende vraag brengt: hoeveel tanks staan er eigenlijk nog (uit vorige bezuinigings rondes) in de depots..

Voor het gemak, in vergelijking met de PRTL, die staan er volgens dit forum allemaal nog!

[Elzenga]

Waarom andere 2e hands MBT's aanschaffen ?
De leopard 2A6 voldoet nog prima en kan nog jaren mee !

Als de huidige verkocht zijn en je budget staat nog onder druk heb je weinig andere keus als je toch weer tanks wil in je organisatie. Dan volgt dezelfde weg als Canada.

[Elzenga]

Blijft het probleem dat men die capaciteit die men nu wegsnijdt helemaal niet wil vervangen door iets nieuws...maar door wat er al is of al komt!!.. Dus ja de Fennek MRAT en de Apache...en natuurlijk zo meteen het wonderwapen.. de JSF.

Nouja, dat is inderdaad nu, maar als echt duidelijk wordt wat de gevolgen zijn als een 35mm je zwaarste wapen is, komt wellicht iemand tot inkeer. Naast de SGP natuurlijk.

En dan hoop ik dus wat ik stelde...dat de Leopards nog ergens in de opslag staan en we die "opplussen" of we weer nieuwe (2e handse) aanschaffen en up to date maken.

En nee, ik denk niet dat het opplussen van de CV90 door de Kamer komt...sterker nog, het aantal CV90s zou in de volgende bezuinigingsronde wel eens onder druk kunnen komen te staan. Want daar geldt goeddeels hetzelfde voor als voor de MBT's. Als we even bedenken, dat de CV9035NL onbeladen bijna 32 ton wegen... en we nu ook met een gekke situatie zitten, dat twee gemechaniseerde brigades nog maar 2 gevechtsbataljons hebben met het verdwijnen van beide tankbataljons. Daar komt denk ik dus nog een "correctie".... omdat 3 bataljons veelal de norm was/is....en hoe die uitpakt is speculeren. Er zou zo maar eens nog een mechbat kunnen worden opgeheven als ook een Mechbrig dan. Veel mensen verwachten immers ook het doorschieten van de leegloop binnen Defensie nu...en dan is 1+1...

[jurrien visser (JuVi op Twitter)]

Ik vrees dat we na het kamer debat van vandaag het hoofdstuk leo2, meer dan helaas, kunnen sluiten, positief is wellicht het behoud van 2 OPV's, 5 extra Cougars en mischien de 3e DC10 voor de komende 2 jaar...

[Tanker]

Blijft het probleem dat men die capaciteit die men nu wegsnijdt helemaal niet wil vervangen door iets nieuws...maar door wat er al is of al komt!!.. Dus ja de Fennek MRAT en de Apache...en natuurlijk zo meteen het wonderwapen.. de JSF.

Nouja, dat is inderdaad nu, maar als echt duidelijk wordt wat de gevolgen zijn als een 35mm je zwaarste wapen is, komt wellicht iemand tot inkeer. Naast de SGP natuurlijk.

En als men over enkele jaren tot inkeer komt...laten we het hopen...laten we het hopen... dan hoop ik van harte dat de Leopards nog ergens in een loods onverkoopbaar staan opgeslagen...of zullen er gewoon nieuwe (2e hands..van de Grieken?) worden ingevoerd. Zoals de Canadezen ook hebben gedaan. Want ook die keken eerst naar de MGS!!...ook die keken naar een met 105/120mm gewapende IFV (IFVs die ze ook willen invoeren nieuw, CV90 is kandidaat)...maar vonden die blijkbaar onvoldoende en onder de maat.....en dus werden het gewoon weer verbeterde Leopard 1s en snel daarna Leopard 2s. Canada, dat nota bene vaak als voorbeeld wordt genoemd als een land dat soortgelijke missies uitvoert als Nederland...met eenzelfde instelling.

Maar goed...die les wil men hier niet leren....men weet het blijkbaar nog steeds beter.

Blijkbaar is het erg moeilijk om te kijken naar de lessen en ervaringen in het buitenland. Zag ook in het debat vanmiddag dat er nogal wat aannames werden gemaakt, die, mits op een juiste manier geframed wel aardig klinken, maar waarvan ik de onderbouwing volledig mistte.

Het meest ideale is inderdaad kiezen voor nieuwe (evengoed 2nd hand) MBT's. Maar ik vermoed dat de kans dat deze er komen erg klein is. Dat terwijl het opplussen van de CV90 best wel eens door de kamer zou kunnen komen. Vervanging van de Fennek MRAT zie ik dan inderdaad weer niet gebeuren, helaas. Los daarvan, zou het opplussen van de CV90 m.i. ook een goede optie naast de MBT's. Het een sluit het ander niet uit namelijk.

Waarom andere 2e hands MBT's aanschaffen ?
De leopard 2A6 voldoet nog prima en kan nog jaren mee !

[Nikehercules]

Los daarvan, zou het opplussen van de CV90 m.i. ook een goede optie naast de MBT's. Het een sluit het ander niet uit namelijk.

Dat is de vraag, je kunt je namelijk afvragen in hoeverre de CV9035NL heeft bijgedragen aan de ondergang van de Leopard.

[Elzenga]

Iets wat weggaat komt nooit meer terug MLRS, Cheetah's, Leopard, Getrokken Houwitzers etc.....

Zo somber ben ik niet...het kost alleen wel heel veel meer geld om het materiaal en de ervaring weer terug te krijgen als men de fout uiteindelijk inziet....of....daar nogal pijnlijk op wordt gedrukt...

[Tanker]

@Dudge

Dat is toch helemaal niets man, gaan we state of the art Leopards verkopen en er veel duurdere CV90-120'S voor terughalen,
Alsof je je Rolls inruilt voor een hyundai i10......

Nee, je moet verder kijken dan je neus lang is. We hebben onze Rolls verkocht in 2011, en in 2015 realiseren we dat we toch een auto nodig hebben. Welke auto kunnen we dan kopen? Ok, een rangerover is een andere klasse dan de Rolls, maar het is auto, en een stuk goedkoper. En daardoor best het overwegen waard, vindt ik.

Zoals ik schreef, we zijn ECHT niet de enige die dat zouden doen. Kijk naar de VS met het eerer genoemde MGS. Of naar Frankrijk met de AMX10RC, of dus de Polen die de Anders ontwikkelen. Daarbij, de Japanse Type10 tank wordt maar 45 ton, dat is niet heel veel zwaarder. Al zal door de structurele verschillen die tank (want dat is wel een tank) een stuk sterker zijn.

En ja, de meest ideale optie zou zijn om zo'n 120 nieuwe MBT's te kopen. Maar dat zit er nu ff niet in, en in 2015 ook niet vermoed ik.....

Iets wat weggaat komt nooit meer terug MLRS, Cheetah's, Leopard, Getrokken Houwitzers etc.....

[Elzenga]

@Dudge

Dat is toch helemaal niets man, gaan we state of the art Leopards verkopen en er veel duurdere CV90-120'S voor terughalen,
Alsof je je Rolls inruilt voor een hyundai i10......

Nee, je moet verder kijken dan je neus lang is. We hebben onze Rolls verkocht in 2011, en in 2015 realiseren we dat we toch een auto nodig hebben. Welke auto kunnen we dan kopen? Ok, een rangerover is een andere klasse dan de Rolls, maar het is auto, en een stuk goedkoper. En daardoor best het overwegen waard, vindt ik.

Zoals ik schreef, we zijn ECHT niet de enige die dat zouden doen. Kijk naar de VS met het eerer genoemde MGS. Of naar Frankrijk met de AMX10RC, of dus de Polen die de Anders ontwikkelen. Daarbij, de Japanse Type10 tank wordt maar 45 ton, dat is niet heel veel zwaarder. Al zal door de structurele verschillen die tank (want dat is wel een tank) een stuk sterker zijn.

En ja, de meest ideale optie zou zijn om zo'n 120 nieuwe MBT's te kopen. Maar dat zit er nu ff niet in, en in 2015 ook niet vermoed ik.....

Blijft het probleem dat men die capaciteit die men nu wegsnijdt helemaal niet wil vervangen door iets nieuws...maar door wat er al is of al komt!!.. Dus ja de Fennek MRAT en de Apache...en natuurlijk zo meteen het wonderwapen.. de JSF.

En als men over enkele jaren tot inkeer komt...laten we het hopen...laten we het hopen... dan hoop ik van harte dat de Leopards nog ergens in een loods onverkoopbaar staan opgeslagen...of zullen er gewoon nieuwe (2e hands..van de Grieken?) worden ingevoerd. Zoals de Canadezen ook hebben gedaan. Want ook die keken eerst naar de MGS!!...ook die keken naar een met 105/120mm gewapende IFV (IFVs die ze ook willen invoeren nieuw, CV90 is kandidaat)...maar vonden die blijkbaar onvoldoende en onder de maat.....en dus werden het gewoon weer verbeterde Leopard 1s en snel daarna Leopard 2s. Canada, dat nota bene vaak als voorbeeld wordt genoemd als een land dat soortgelijke missies uitvoert als Nederland...met eenzelfde instelling.

Maar goed...die les wil men hier niet leren....men weet het blijkbaar nog steeds beter.

[Elzenga]

ipv steeds welhaast de woordvoerder van dit kabinet te "spelen".

Ik lig nu aan de beademing, bij te komen van een beroerte........

tijd voor wat frisse lucht, gezondere eet- en leefpatronen dus Kapitein Rob .... en gewoon aangeven wat je zelf wilt en zou doen qua keuzes en niet uit te gaan van "de stemming in Den Haag"....want die waait ook alle kanten op zien we....