Instroom F-35/JSF bij de NL-KLu

[A.J.]

In 1988 werd de F-117A Nighthawk aan het publiek onthult.
Aan radar technici van toen Hollandse Signaal Apparaten werd toen om duiding gevraagd.
Zij vonden deze stealth / Low Observability technologie controversieel.  Want door verhoging van de kwaliteiten van radar zou volgens dit HSA personeel deze technologie geneutraliseerd kunnen worden.
Vervolgens kwam de Thales Nederland APAR, is Active Phased Array Radar, een eerste generatie AESA (Active Electronically  Scanning Array).

De Thales APAR is op dit moment ongeveer 10 jaar oud... AESA bestaat al sinds de jaren 70...

In de praktijk bleek deze X-band / centimeter golf radar de B-2A Spirit te kunnen opsporen.  De Amerikanen waren uiteraard not amused !

De B2 vloog bij de introductie van de APAR al een krappe twintig jaar. En over welke kist heb je het nu? De F-117 (uit het begin van je verhaal) die sinds 2008 al uit de bewapening genomen is of de B-2?

En wat is trouwens de afstand dat de B-2 opgepikt wordt door de Thales radar? Of heeft de B-2 dan al lang en breed zijn bewapening zoals de AGM-129 of andere stand-off wapens zoals de SDB's ingezet.

Want het B-2A ontwerp is qua RCS reducties een "Fuzzball" tot sterke "Bowtie".  Huh ?
Er zijn 3 categorieën LO concepten:
1. De Fuzzball, (theoretisch) heeft dit ontwerp een 360 graden rondom RCS reductie tegen zowel X-band als bijvoorbeeld S-band radars.
2. De Bowtie heeft vooral in de frontale 120 graden en de 120 graden boog met als centrum de 'zes uur' een goede RCS reductie.
De F-22A Raptor is een voorbeeld van een zwakke Bowtie.
3. De "Pacman", heeft hoofdzakelijk in de frontale 60 graden boog een RCS reductie ondergaan, met zeer beperkte (X-band) reducties in de rest van de gradenboog rondom.
Een voorbeeld hiervan is de F-35 LightningII.

En van wie heb jij deze wijsheid? Of staat daadwerkelijke RCS informatie van de B-2, F-22 en de F-35 tegenwoordig op internet ofzo? Of plak jij die fuzzball, bowtie en pacman naar eigen goeddunken op een vliegtuig?

Inmiddels hebben we al weer de tweede generatie AESA radars in dienst in de vorm van de X-band Seastar en S-band SMILE.
En komt de derde generatie AESA's met Gallium Nitride (GaN) transmitter / receiver elementen eraan in de vorm van SMART-L EWC / MM; APAR block 2 X-band etcetera.

Ja en?

[Poleme]

Nogmaals, stealth bestaat niet. Stealth is geen zalf die je op een vliegtuig smeert om hem onzichtbaar te maken.

Bij de F-35 zijn een variëteit aan RCS reducerende maatregelen genomen, zie je af van bepaalde maatregelen dan resulteert dat in een hogere RCS. Het is geen kwestie van ''now you see me, now you don't''. De RCS bepaald hoeveel radarenergie een terugkerende radarpuls bevat. Hoe lager die energie, hoe moeilijker detectie en targeting en hoe effectiever jamming (burn true range)

Een lage RCS redt levens en maakt missies mogelijk die anders niet mogelijk zijn, een laag gewicht ook...Allemaal keuzes. Wat dat betreft is de vergelijking met pantser treffend. Overigens kan ik me niet voorstellen dat Israel er daadwerkelijk voor kiest de lage RCS eigenschappen van de F-35 grof geweld aan te doen.

In 1988 werd de F-117A Nighthawk aan het publiek onthult.
Aan radar technici van toen Hollandse Signaal Apparaten werd toen om duiding gevraagd.
Zij vonden deze stealth / Low Observability technologie controversieel.  Want door verhoging van de kwaliteiten van radar zou volgens dit HSA personeel deze technologie geneutraliseerd kunnen worden.
Vervolgens kwam de Thales Nederland APAR, is Active Phased Array Radar, een eerste generatie AESA (Active Electronically  Scanning Array).
In de praktijk bleek deze X-band / centimeter golf radar de B-2A Spirit te kunnen opsporen.  De Amerikanen waren uiteraard not amused !
Want het B-2A ontwerp is qua RCS reducties een "Fuzzball" tot sterke "Bowtie".  Huh ?
Er zijn 3 categorieën LO concepten:
1. De Fuzzball, (theoretisch) heeft dit ontwerp een 360 graden rondom RCS reductie tegen zowel X-band als bijvoorbeeld S-band radars.
2. De Bowtie heeft vooral in de frontale 120 graden en de 120 graden boog met als centrum de 'zes uur' een goede RCS reductie.
De F-22A Raptor is een voorbeeld van een zwakke Bowtie.
3. De "Pacman", heeft hoofdzakelijk in de frontale 60 graden boog een RCS reductie ondergaan, met zeer beperkte (X-band) reducties in de rest van de gradenboog rondom.
Een voorbeeld hiervan is de F-35 LightningII.

Inmiddels hebben we al weer de tweede generatie AESA radars in dienst in de vorm van de X-band Seastar en S-band SMILE.
En komt de derde generatie AESA's met Gallium Nitride (GaN) transmitter / receiver elementen eraan in de vorm van SMART-L EWC / MM; APAR block 2 X-band etcetera.

En wat verklaard een senior official van de Israeli Air Force in augustus 2012 aan AviationWeek :

"We think the stealth protection will be good for 5-10 years, but the aircraft will be in service for 30-40 years, so we need EW capabilities [on the F-35] that can be rapidly improved," a senior Israeli air force (IAF) official tells Aviation Week. "The basic F-35 design is OK. We can make do with adding integrated software."


The F-35's stealth features have been a key reason for buying the JSF, but not the only argument for joining the world's largest-ever defense acquisition.
Low radar cross section is a niche capability, and new sensor technology advances can make it less important.  China, India and Russia are already finding weaknesses in stealth as they develop it for their own advanced strike aircraft.

Another important aspect of the acquisition is the aircraft's cost. "Israel cannot afford to be in the position of not having the F-35 in its arsenal. With the higher production [runs], the reduction in costs will allow the F-35 to become the replacement for the F-16," the senior official says. Despite the JSF's high price tag, the Israelis want to shed their older aircraft because they are expensive to maintain, despite substantial U.S. aid.

zie: http://aviationweek.com/awin/israel-us-agree-450-million-f-35-ew-work

Het verlagen van de Radar Cross Section (RCS = radar reflectie doorsnede) wordt inderdaad gedaan door middel van vele verschillende maatregelen.
Maar RCS reductie gebeurd hoofdzakelijk door constructie maatregelen en maatregelen met Radar Absorberende Materialen (RAM) nemen hier een ondergeschikte plaats in.

De IAF beseft dus heel goed het belang van Low Observability vaardigheden in een jachtvliegtuig.
Tegelijkertijd zien ze ook duidelijk dat door technologische ontwikkelingen de LO vaardigheden van het F-35 bul juist aan erosie onderhavig zijn.
En kiezen zij dus voor een meer gebalanceerde aanpak, door meer aandacht aan Elektronische Oorlog Voering (EOV) te besteden. 
Door toepassing van aanzienlijk minder RAM, daalt het leeggewicht, dus betere vlieg-prestaties.
Er zijn ook minder schaarse man-uren benodigd voor inspectie, onderhoud en reparatie van de RAM, dus goedkoper in de exploitatie en een betere sortie generation rate.
Uiteraard staat daar tegenover een kleinere gewicht toename aan EOV apparatuur en bijhorend onderhoud,reparatie en modificatie tijd.

[A.J.]

Overigens kan ik me niet voorstellen dat Israel er daadwerkelijk voor kiest de lage RCS eigenschappen van de F-35 grof geweld aan te doen.

Dat lijkt mij ook enorm sterk.

[Huzaar1]

Nogmaals, stealth bestaat niet. Stealth is geen zalf die je op een vliegtuig smeert om hem onzichtbaar te maken.

Bij de F-35 zijn een variëteit aan RCS reducerende maatregelen genomen, zie je af van bepaalde maatregelen dan resulteert dat in een hogere RCS. Het is geen kwestie van ''now you see me, now you don't''. De RCS bepaald hoeveel radarenergie een terugkerende radarpuls bevat. Hoe lager die energie, hoe moeilijker detectie en targeting en hoe effectiever jamming (burn true range)

Een lage RCS redt levens en maakt missies mogelijk die anders niet mogelijk zijn, een laag gewicht ook...Allemaal keuzes. Wat dat betreft is de vergelijking met pantser treffend. Overigens kan ik me niet voorstellen dat Israel er daadwerkelijk voor kiest de lage RCS eigenschappen van de F-35 grof geweld aan te doen.

Oke, dus dat verhaal van Israel is een fabel?
Luister, wat betreft radar enzo kun je mij alles wijsmaken he.

[Nikehercules]

Ja, eigelijk bedoelde ik ook dat te zeggen.
Maar mijn punt was, door iemand hier voorgedragen, dat het 650 kilo 'kost' om de kist van stealth te voorzien en de Israeliërs ervoor hebben gekozen dat er niet op te gooien en zo met een lichter vliegtuig vlogen wat me wel een voordeel lijkt. Het is nogal een concessie, want als het maar voor bepaalde periode een nut dient en niet meer te verwijderen is, dan is dat visieloos lijkt me. Of zit ik daarnaast?

Nogmaals, stealth bestaat niet. Stealth is geen zalf die je op een vliegtuig smeert om hem onzichtbaar te maken.

Bij de F-35 zijn een variëteit aan RCS reducerende maatregelen genomen, zie je af van bepaalde maatregelen dan resulteert dat in een hogere RCS. Het is geen kwestie van ''now you see me, now you don't''. De RCS bepaald hoeveel radarenergie een terugkerende radarpuls bevat. Hoe lager die energie, hoe moeilijker detectie en targeting en hoe effectiever jamming (burn true range)

Een lage RCS redt levens en maakt missies mogelijk die anders niet mogelijk zijn, een laag gewicht ook...Allemaal keuzes. Wat dat betreft is de vergelijking met pantser treffend. Overigens kan ik me niet voorstellen dat Israel er daadwerkelijk voor kiest de lage RCS eigenschappen van de F-35 grof geweld aan te doen.

[Huzaar1]

Pantser is over 20 jaar ook geen "pantser" meer.

Daarbij moet je ook niet vergeten dat stealth alleen maar effectief is in bepaalde frequentiegebieden waarvoor het specifiek is gemaakt. Je wil natuurlijk stealth eigenschappen hebben die effectief zijn in de frequentierange van fire control radars en die radars zijn ook gebonden aan bepaalde frequentiebanden anders zijn ze niet meer effectief in te zetten als fire control radar. Het is leuk dat een Boxspring of een Spoonrest radar (A-band/ VHF) je ziet aankomen maar daar heb je feitelijk niet zoveel aan, je kunt er verder absoluut geen effect mee sorteren.

Ja, eigelijk bedoelde ik ook dat te zeggen.
Maar mijn punt was, door iemand hier voorgedragen, dat het 650 kilo 'kost' om de kist van stealth te voorzien en de Israeliërs ervoor hebben gekozen dat er niet op te gooien en zo met een lichter vliegtuig vlogen wat me wel een voordeel lijkt. Het is nogal een concessie, want als het maar voor bepaalde periode een nut dient en niet meer te verwijderen is, dan is dat visieloos lijkt me. Of zit ik daarnaast?

[Huzaar1]

Je praat al wel als een vlieger, 'dude'. Maar daar had ik het helemaal niet over, een F-35 of F-16 vlieger. Je hebt mijn reactie niet gelezen, dus we gaan nog helemaal niet door naar het volgende argument.

Technici, dáár zit het probleem. Fase 2 perikelen, fase onderhoud naar Woensdrecht, het 'ontschotten' of simpelweg niet genoeg mensen binnen kunnen houden en krijgen.
Als je niet de problemen uit eerste hand hoort of betrouwbare bronnen, ga dan niet populair zitten doen alsof je het allemaal weet. Er zijn ernstige personeelstekorten, kijk alleen al voor de 'grap' naar de sectoren waar premies worden uitgedeeld:

https://werkenbijdefensie.nl/vacatures/luchtmacht/

Of het verhaal van vanochtend:
https://www.bndestem.nl/oosterhout/vliegbasis-gilze-rijen-kampt-met-groot-tekort-aan-technici~a91dfcb5/

En nee, dat is niet alléén het geval met de heli's, of de lutra op EHV.

Oh, oke ik dacht dat we het over een soort 'what if' hadden met voldoende knaken.
Dus zeg als het gr0te plan van onze grote leider doorgaat en we op een acceptabel defensie budget zouden zitten.
Ja dan ben ik daarvoor en dan kan er ook worden geinvesteerd in personeel.

Zoals ik al vaker aangeef moet er gewoon iets met het salaris gebeuren, en dienstcontracten voor technici.

[Nikehercules]

Daarbij moet je ook niet vergeten dat stealth alleen maar effectief is in bepaalde frequentiegebieden waarvoor het specifiek is gemaakt. Je wil natuurlijk stealth eigenschappen hebben die effectief zijn in de frequentierange van fire control radars en die radars zijn ook gebonden aan bepaalde frequentiebanden anders zijn ze niet meer effectief in te zetten als fire control radar. Het is leuk dat een Boxspring of een Spoonrest radar (A-band/ VHF) je ziet aankomen maar daar heb je feitelijk niet zoveel aan, je kunt er verder absoluut geen effect mee sorteren.

Dat dus! En niet alleen de FCR's, maar ook de actieve/passieve miniatuurradars in geleide wapens. En hoe kleiner de RCS, hoe effectiever jamming.

[A.J.]

Stealth is een fabel, stealth bestaat niet.

Hoe kleiner je RCS hoe beter, ook over 20 jaar.

Dat sowieso.

[Nikehercules]

Tjsah, lege claim. Wat nu stealth is is over 20 jaar geen stealth meer. En je kunt het er maar 1 x op plakken.

Stealth is een fabel, stealth bestaat niet.

Hoe kleiner je RCS hoe beter, ook over 20 jaar.

[Poleme]

Deze gewichtsbesparing is dan een van de best bewaarde geheimen. Er wordt constant vermeld dat de F-35A en F-35I Adir hetzelfde leeggewicht hebben.

Geheimen vindt je hier niet, onzin.  Vermeldde leeggewicht klopt niet.

Vergelijk het met de Have Glass modificaties.
Have Glass 1 voorzag de F-16 stuurhut kap van een goudkleurige metaal coating.  De stuurhut is een hotspot voor radarstraling, dus kwam er een radar reflecterende laag op de canopy.  Deze modificatie staat bij de KLu bekend als Pacer Bond.  Omdat deze metaal coating nogal eens los liet en moeilijk aan te brengen is, kwam over deze metaal coating later weer een coating overheen en veranderde de canopy kleur eveneens.
Bij Have Glass 1 kwam er ook schuim achter de radar antenne en Radar Absorberend Materiaal (RAM) op de inlaat randen.
Het gewicht van Have Glass 1 is mij niet bekend.

Have Glass 2 gaat weer een stap verder, door circa 60 % van de F-16 huid te voorzien van RAM, deze weegt in totaal 100 kg = project Pacer Mud, RAM = FMS-3049 coating met ferriet deeltjes.  Ferriet ?  Kijk eens naar de kabeltjes aan bijvoorbeeld je PC, daar zitten vaak busjes / cilinder vormige filters.  Deze bestaan uit het keiharde materiaal ferriet.
Daarnaast wordt er ook een "top coat" coating toegepast om infraroodstraling te beperken, in totaal weegt deze top coat 50 kg = project Pacer Gem, = FMS-2026 coating met glasvezel deeltjes.
De RAM coating verweerd vrij snel en is dus onderhoud gevoelig en wordt o.a. daarom ook vaak niet toegepast in vredestijd.

De 150 kg van Have Glass 2 wordt daarom niet bij het (standaard) leeggewicht opgeteld.
Bij de F-35 wordt deze weer wel bij het leeggewicht opgeteld, want standaard onderdeel van de kist.

De RAM coatings van de B-2A Spirit en F-22A Raptor werden overigens ontwikkeld door een multinational met Nederlandse roots.
How come ?  Betreffende firma deed in de jaren 50 laboratorium onderzoek naar radar technologie.  In de test opstellingen had men behoefte aan RAM, welke deze firma zelf ontwikkelde.

De RAM coatings worden niet door mensen met 'stukadoor' kwaliteiten aangebracht, maar door robots.  Want RAM en Radar Absorberende en Deflecterende Constructies (RAC) dat luistert enorm nauw.
Onderhoud en reparatie van RAM en RAC aan bijvoorbeeld de B-2A Spirit maakt deze heel onderhoud zwaar.  Deze bomber heeft een klein smerig geheimpje: door dat vele onderhoud heeft de B-2A een sortie generation rate van ... 1, ja een, week !
Ontwikkelingen staan natuurlijk niet stil, maar de US Navy klaagde rond 2010 wel dat ze aanzienlijk extra onderhoudstijd aan de F-35C kwijt zullen zijn door onderhoud & reparatie aan de RAM en RAC.

[jurrien visser (JuVi op Twitter)]

Terma expands EW technology repair facility for RNLAF

http://www.airforce-technology.com/news/terma-expands-ew-technology-repair-facility-rnlaf/ via @Airforce Technology

[Robert2]

Uhu.. en of je nou een f16 piloot of f35 piloot opleid. Dat maakt geen fuk uit.. hell. Die f16 piloot is nog goedkoper ook.

Shelters, contacten, netwerk en 90% van het gereedschap is er al. En wat er niet is kost bij de F35 evengoed geld. Dude..m het is dezelfde club..zelfde fabrikant..zelfde land. Het is prima zakendoen. Ga geen spookverhalen vertellen.

Volgende argument.

Je praat al wel als een vlieger, 'dude'. Maar daar had ik het helemaal niet over, een F-35 of F-16 vlieger. Je hebt mijn reactie niet gelezen, dus we gaan nog helemaal niet door naar het volgende argument.

Technici, dáár zit het probleem. Fase 2 perikelen, fase onderhoud naar Woensdrecht, het 'ontschotten' of simpelweg niet genoeg mensen binnen kunnen houden en krijgen.
Als je niet de problemen uit eerste hand hoort of betrouwbare bronnen, ga dan niet populair zitten doen alsof je het allemaal weet. Er zijn ernstige personeelstekorten, kijk alleen al voor de 'grap' naar de sectoren waar premies worden uitgedeeld:

https://werkenbijdefensie.nl/vacatures/luchtmacht/

Of het verhaal van vanochtend:
https://www.bndestem.nl/oosterhout/vliegbasis-gilze-rijen-kampt-met-groot-tekort-aan-technici~a91dfcb5/

En nee, dat is niet alléén het geval met de heli's, of de lutra op EHV.

[A.J.]

Tjsah, lege claim. Wat nu stealth is is over 20 jaar geen stealth meer. En je kunt het er maar 1 x op plakken.

Pantser is over 20 jaar ook geen "pantser" meer.

Daarbij moet je ook niet vergeten dat stealth alleen maar effectief is in bepaalde frequentiegebieden waarvoor het specifiek is gemaakt. Je wil natuurlijk stealth eigenschappen hebben die effectief zijn in de frequentierange van fire control radars en die radars zijn ook gebonden aan bepaalde frequentiebanden anders zijn ze niet meer effectief in te zetten als fire control radar. Het is leuk dat een Boxspring of een Spoonrest radar (A-band/ VHF) je ziet aankomen maar daar heb je feitelijk niet zoveel aan, je kunt er verder absoluut geen effect mee sorteren.

[jurrien visser (JuVi op Twitter)]

Tjsah, lege claim. Wat nu stealth is is over 20 jaar geen stealth meer. En je kunt het er maar 1 x op plakken.

Dat laat ik graag over aan de experts.