Doorbraak bij NAVO-overleg over hulp aan Turkije

Gestart door Caspar, 17/02/2003 | 00:50 uur

Caspar

De NAVO heeft zondag de impasse over defensieve hulp aan Turkije in het kader van voorbereidingen voor een oorlog in Irak opgelost en de solidariteit binnen het bondgenootschap weten te bewaren, terwijl tegelijkertijd steun is betuigd aan VN-inspanningen voor een vreedzame oplossing van de Iraakse crisis.

De solidariteit binnen het bondgenootschap heeft gezegevierd, zei secretaris-generaal Lord Robertson. Wij zijn collectief in staat geweest de impasse op te lossen.

België hield samen met Frankrijk en Duitsland binnen de NAVO al meer dan een maand een besluit op om de verdediging van Turkije te helpen versterken voor het geval Turkije in een oorlog door Irak wordt aangevallen. De drie landen vonden dat zulke voorbereidingen teveel vooruitlopen op noodzakelijke besluitvorming bij de VN.

Zondag boog het Defensieplanningcomité van de NAVO, waar Frankrijk geen deel van uitmaakt, zich over de kwestie. Het comité heeft in de meeste defensiezaken evenveel gezag als de Noord-Atlantische Raad, maar Frankrijk, dat zich in de jaren zestig uit de militaire structuur van de NAVO heeft teruggetrokken, neemt alleen deel aan het politieke en niet het militaire overleg.

Nadat Frankrijk was buitengesloten lieten België en Duitsland hun bezwaren tegen planning voor de Turkse defensie varen, zei een NAVO-bron. Maar België zorgde voor nieuwe problemen door een koppeling te leggen met de ontwikkelingen in de Veiligheidsraad. De andere lidstaten wilden aanvankelijk niet instemmen, maar wij gaan niet toegeven, zei de Belgische minister van buitenlandse zaken Louis Michel tegenover het Belgische persbureau Belga.

NAVO-diplomaten zeiden dat de Verenigde Staten en andere bondgenoten, met name Groot-Brittannië en Spanje, er principiële bezwaren tegen hadden om besluitvorming binnen de NAVO afhankelijk te laten zijn van de ontwikkelingen binnen een ander diplomatiek orgaan. Enkele diplomatieke bronnen suggereerden dat Belgische leiders binnenlandse politiek bedrijven. In België worden over drie maanden verkiezingen gehouden en de antioorlogsgevoelens zijn krachtig in het land.

De zitting werd 's avonds om half zeven verdaagd, maar na ongeveer anderhalf uur hervat. Om half twaalf kwam het bericht dat een slotverklaring was aangenomen met de zinsnede: Wij zetten de inspanningen voort om binnen de Verenigde Naties een vreedzame oplossing voor de crisis te vinden. Kennelijk nam de regering in Brussel genoegen met deze concessie van de bondgenoten.

De VS en hun medstanders wezen er voortdurend op dat de geloofwaardigheid van de NAVO door de weigering van de drie landen werd aangetast. Enkele lidstaten deden Turkije bilateraal toezeggingen, maar daarvan was de waarde beperkt. Zo beloofde Nederland Patriot-raketten aan Turkije, maar die raketten moeten aan NAVO-radar gekoppeld kunnen worden om operationeel te zijn.

Het overleg over de ontwapening van Irak wordt maandag op een ander niveau voortgezet, wanneer de Europese Unie in spoedberaad bijeenkomt. Diplomatieke bronnen waarschuwden echter voor niet al te hoge verwachtingen van de EU-top, die volgens hen ook kan leiden tot escalatie van de crisis. De Amerikaanse veiligheidsadviseur Condoleezza Rice waarschuwde tegen een straatrel tussen de VS en Frankrijk.

De Franse president Jacques Chirac erkende zondag in een interview met het weekblad Time dat de VS de basis hebben gelegd voor de ontwapening van Irak met hun troepenzendingen naar de Golfregio. Chirac zei dat, als de wapeninspecteurs in staat zullen zijn te verifiëren dat Irak geen massavernietigingswapens heeft, er geen twijfel aan kan bestaan dat dit grotendeels het gevolg is van de aanwezigheid van Amerikaanse troepen in de Golf.

Het commentaar leek een gebaar om de betrekkingen met Washington te verbeteren, maar Chirac liet er tegelijkertijd geen twijfel over bestaan dat Parijs niet van plan is zijn verzet tegen een aanval op Irak op te geven. Parijs en Washington zijn beide van mening dat Irak zijn massavernietigingswapens moet ontmantelen maar wij denken dat deze doelstelling kan worden bereikt zonder een oorlog te beginnen, aldus Chirac. De Franse president voegde hieraan toe: Als een regime zoals dat van Saddam moet kiezen tussen een zekere dood en het opgeven van zijn wapens, denk ik dat het de juiste keuze zal maken.


Bron: www.nieuws.nl