Male UAV voor de Klu

Gestart door jurrien visser (JuVi op Twitter), 23/04/2011 | 11:46 uur

Zeewier

CitaatDe Amerikaan Westmoreland: 'Allemaal politiek. Het woord 'drone' is besmet geraakt en klinkt slecht. Daardoor mijdt de luchtmacht dat woord.'
Drone is net zozeer een allegorie als 'keukenmachine' of 'motorvoertuig'. Dan weet je nog niet wat het precies doet.
Voor de rest vind ik het een genuanceerd journalistiek artikel.

Zeewier

Wij willen ook zo'n doodsmachine

Drones bij de Luchtmacht

Nederland koopt Amerikaanse drones. De VS doden er ongewild ook burgers mee. Dus over de bommen wil Defensie het niet hebben.

Door: Huib Modderkolk 15 april 2016, 19:30

Kapitein James is niet het type vlotte Amerikaanse piloot. Geen Tom Cruise, eerder een loodgieter op leeftijd. Kalend, brede vlassige snor, ruimzittend vaalgroen jack. Met ducttape is het laatste deel van zijn opgestikte naamplaatje afgeplakt. Veiligheidsredenen, legt hij uit.

James wurmt zich in een vintage bruinlederen stoel in een gekoelde container op Holloman Air Force Base, een Amerikaanse luchtmachtbasis niet ver van de Mexicaanse grens. Hij grijpt met zijn rechterhand een joystick. Voor hem ziet hij acht computerschermen, de middelste toont een bewegend landschap met coördinaten. Buigt hij zijn joystick zachtjes naar rechts, dan maakt ergens op de wereld, onzichtbaar vanaf de grond, een reusachtige mug een kleine buiging naar rechts.

Dit is het nieuwe oorlogsvoeren, met onbemande drones. In een zoemende container in een gebouw met grijze vloerbedekking en inlegplafond staren piloten zo eindeloos naar een scherm. Ver weg van het slagveld, onderuitgezakt in een stoel, met een joystick in de hand. In een vliegtuig zitten ze nooit, hoewel ze uren, dagen, weken neerkijken op landen duizenden kilometers verderop. Zwijgend zitten ze dan naast elkaar; de piloot in de linkerstoel bestuurt de drone, de sensor-operator in de rechterstoel de camera's en de laser.

Oefening in het op afstand besturen van de drone.

Zo zitten Nederlanders hier straks ook. Eigenlijk hadden ze nu al les moeten krijgen van kapitein James. In het voorjaar zouden ze hier op Holloman arriveren en een eigen grijs kantoortje in het commandocentrum naast de landingsbaan betrekken. De eerste lichting Nederlandse piloten zou nu naar schermen kijken en met de joystick de modernste en meest dodelijke Amerikaanse drone besturen, de MQ-9 Reaper. James: 'Maar de Nederlanders zijn er niet.'

Twee jaar geleden nog vertelde luchtmachtcommandant Sander Schnitger in de felle zon op Holloman trots dat Nederland 'binnenkort' ook de Reaper zou krijgen. De luchtmacht hunkert al sinds 2000 naar drones, liefst van Amerikaanse makelij. Maar mislukte projecten, geldgebrek en politieke discussies staan die wens steeds in de weg. Tot groot ongenoegen van de luchtmacht, die de strijd niet opgeeft. Het politieke en maatschappelijke ongemak over het gebruik van de drones mag dan toenemen, de luchtmacht blijft ervan overtuigd dat Nederland snel drones zal krijgen. En dat ze uiteindelijk bewapend zullen worden, ook al bezweert het kabinet dat dat nu niet zal gebeuren.

Doelwit

De Reaper is vernoemd naar The Grim Reaper, Magere Hein, personificatie van de dood. Het is een vliegend insect van 14 meter lang. Een spionagemachine van 2.200 kilo met smalle vleugels die aan weerszijden 10 meter uitsteken. Het apparaat heeft een duidelijke kop, zoals een mug voorop een bolling heeft. Die kop is het brein van de Reaper, de bal eronder zijn de ogen. Het brein bevat een aanvalssysteem, een radar, een camera om overdag te kijken, een infraroodcamera, een laser, een marker om op de grond markeringen achter te laten en een camera die ver kan inzoomen. Aan de vleugels hangen vier Hellfire-raketten en twee 500-pondbommen.

Die raketten en bommen komen lang niet altijd op de goede plek terecht. Officiële cijfers over het aantal door Amerikaanse drones gedode mensen zijn er niet. The Bureau of Investigative Journalism schat hun aantal op zeker 4.932 sinds 2001. De drone-piloten maken fouten, ondanks de claim dat de drones 'precies' zijn. Uit geheime documenten van The Intercept - het online medium waarvoor NSA-onthuller Glenn Greenwald werkt - blijkt dat in een periode van vijf maanden in 2012 van de doden in Afghanistan 90 procent niet het beoogde doelwit was.

En er zijn volkenrechtelijke bezwaren. De CIA zet de drones ook in voor contra-terrorisme. Bestuurd vanuit de VS vuren ze op mensen in Somalië, Jemen en Pakistan. Deze targeted killings zijn zeer omstreden. Het Nederlandse regeringsstandpunt is dat ze illegaal zijn.

De piloten op Amerikaanse bases zien op hun scherm dorpjes in het Midden-Oosten en Azië, mensen, militairen. Op hun arm een embleem met daarop Magere Hein met bebloede zeis. Daaronder: That others may die, mogen anderen sterven. Zoomen ze goed in, dan kunnen ze kentekens op auto's onderscheiden. Drukken ze op de rode knop op hun joystick dan klapt duizenden kilometers verder een vergrendelingsmechanisme open en suist een Hellfireraket met 1.530 kilometer per uur op een persoon af. 13 tot 16 seconden tellen ze dan af tot de inslag. Ze kijken naar de donkere wolk van de klap en zien hoe de afgerukte lichaamsdelen achterblijven.

Vervolgens schrijven ze een rapport over hun missie, tellen ze de doden, ontgrendelen ze de deur van hun container en stappen ze de felle zon in. Daar verdwijnt de oorlog. Geen verbrande huizen of schreeuwende mensen, geen Taliban, Al Shabaab of Al Qaida. Ze zien een casino, een pizzeria, een zwembad met glijbanen, een Subway, een paar woonblokken en een overdekte speeltuin.

Slachtoffers

Kapitein James is een belangrijke schakel in dit systeem. Jarenlang bestuurde hij drones boven oorlogsgebieden, nu traint hij nieuwe piloten op Holloman. Alleen al dit jaar zijn het er 390. Hij is door de luchtmacht uitgekozen om het promotiepraatje te doen. Emotieloos dreunt hij de voordelen van drones op. Ze zijn effectief, precies en de piloten lopen geen enkel risico. Kritische vragen beantwoordt hij ontwijkend. Is het makkelijker om op een knop te drukken als je weet dat de gevolgen alleen op een scherm zichtbaar zijn? James: 'Het afvuren van een raket is een zorgvuldige afweging.' Waarom vallen er dan onschuldige slachtoffers? James: 'Dat gebeurt praktisch niet. Ze zijn heel nauwkeurig.' Hebben dronepiloten ook last van post-traumatische stress? James: 'De luchtmacht zorgt goed voor ons.'

Al ruim tien jaar gebruiken de Amerikanen bewapende drones. De laatste jaren groeit de inzet sterk. Dagelijks voert de luchtmacht 65 missies uit, wereldwijd. De jonge piloten - vaak amper 20 - zitten acht uur in de containers, zes dagen op rij. Daarna is er twee dagen rust. Er zijn piloten die jaren niet van een basis komen en drie jaar geen vakantie hebben gehad. James: 'Het kan vermoeiend werk zijn, je moet uren gefocust zijn. Maar het is voor de goede zaak.'

De Amerikaanse luchtmacht kondigde vorig jaar een programma aan om het moreel onder dronepiloten te verbeteren. 'Mensen realiseren zich niet hoe overwerkt en gestresst de drone-gemeenschap is', zei de verantwoordelijke Amerikaanse luchtmachtcommandant. Op Holloman bestaat die werkelijkheid niet. Morele of ethische discussies zijn hier niet. Piloten praten plichtmatig over hun missies in Irak en Afghanistan, landen waar de VS oorlog voert op basis van een VN-mandaat. Over liquidaties met drones in Somalië en Jemen, zonder mandaat, geen woord. In de taal van de luchtmacht is een persoon een doelwit, is het liquideren van personen het 'uitvoeren van een missie' en die missies zijn per definitie 'legitiem en effectief'.

Het is lunchtijd. In de kantine op de basis klinkt George Harrison met Here comes the sun. De commandant van het 49ste squadron Adam Palmer draagt een groene overall met ritsjes. Op zijn gemillimeterde haar staat een zwart schuitje. Hij is een ervaren dronepiloot.

Twee dagen eerder hebben de VS een vermeend trainingskamp van Al Shabaab in Somalië met drones bestookt. Meer dan 150 personen zijn gedood, volgens de Amerikaanse regering allemaal 'terroristen en militanten', maar bewijs daarvoor werd niet gegeven. Wat vindt Palmer van de kritiek dat dronepiloten makkelijker schieten omdat ze zelf niet ter plekke zijn? 'Het is geen videospel.' En wat vindt hij van het liquideren van verdachte terroristen, zonder mandaat, in bijvoorbeeld Somalië? Palmer, niet op zijn gemak, krijgt een kleur. Dan zegt hij: 'Dat laat ik over aan de juristen'.

Buiten de basis gaat de discussie door. Er zijn ex-dronepiloten die vertellen hoe elke kill begeleid wordt met een high-five en hoe een per ongeluk gedood kind in het missierapport achteraf een hond wordt genoemd. Volgens sommige Amerikaanse onderzoeken is 2 procent van de slachtoffers een belangrijk Amerikaans terrorismedoelwit; de andere slachtoffers zijn 'profielverdachten', mensen die het profiel hebben van een terrorist, maar van wie niet bewezen is dat ze dat zijn.

Cian Westmoreland (28) had er in 2009 genoeg van. De ervaren vlieger, op dat moment gestationeerd in Kandahar, in Afghanistan, stapte uit het droneprogramma. Na de aanslagen in Parijs schreef hij met drie ex-dronepiloten een brief aan president Barack Obama en CIA-baas John Brennan. Het gebruik van drones, schreven zij, wakkert terrorisme aan. 'We zijn getuige geweest van grove verspilling, wanbeheer, machtsmisbruik en zien nog steeds hoe leiders van ons land publiekelijk liegen over de effectiviteit van het droneprogramma.'

Westmoreland vertelt via een beveiligde telefoonlijn wat hij daarmee bedoelde. 'Hele samenlevingen zijn door de latente aanwezigheid van drones ontwricht. Mensen leven in de voortdurende angst dat ze toeslaan.' Normale vliegtuigen hoor je aankomen, zegt Westmoreland. 'Dan kun je wegduiken. En als het geluid weg is, is het vliegtuig weg. Bij drones is er constant gevaar. Je ziet ze niet, je hoort ze niet. Ze kunnen ongezien toeslaan. De hemel wordt iets angstaanjagends en bedreigends.'

Dat voedt het terrorisme, meent Westmoreland. Hij noemt een cruciaal verschil met traditionele bombardementen. Die gebeurden vaak daar waar de krijgsmacht al actief was. Drones zoeven boven gebieden waar nooit Amerikaanse militairen komen. 'We zijn niet ter plekke om te bepalen wat het verhaal is. We kunnen het niet uitleggen als er iets mis gaat.' De woede op het gevechtsterrein na - bijvoorbeeld - een fout gelopen aanval is niet te kanaliseren. 'Overal waar drones actief zijn is het duidelijk: de aanvallen zijn een rekruteringsmiddel voor terroristische groeperingen. Een vader die zijn zoon verliest en niet begrijpt waarom dat is gebeurd, is vatbaar voor radicalisering.'

Ambitie

Nederland snuffelt al jaren aan de Amerikaanse drones. Van een aanschaf is het nog niet gekomen. Dat komt deels door geld, maar ook door meningsverschillen in de coalitie over de legitimiteit van de drones. Het sluimerende conflict is handig gedepolitiseerd maar de manier waarop dat is gebeurd leidt tot onvrede bij de luchtmacht, die de drones graag zo snel mogelijk ter beschikking heeft. Bij voorkeur bewapend. En bij voorkeur, zoals altijd, Amerikaans. De behoefte bestaat sinds 2000, maar mede door een mislukt project met de Fransen komt het er niet van. Als in 2012 de aankoop van de Amerikaanse drone eindelijk in zicht komt, zijn ze al zeer omstreden.

Als Frans Timmermans in november dat jaar minister van Buitenlandse Zaken wordt, zet hij vrijwel direct vraagtekens bij het droneproject. Medewerkers herinneren zich hoe hij met nauwelijks te stuiten ambitie een internationaal debat over drones aanslingert. Hij passeert daarmee zijn collega Jeanine Hennis van Defensie. Zij wil ook een debat over het gebruik van drones, maar moet in de Kamer erkennen dat Timmermans haar voor is. Een ambtenaar van Buitenlandse Zaken: 'Voor die tijd was er op BuZa nauwelijks discussie over de juridische basis voor het gebruik van drones.' Een andere ambtenaar: 'We hechten aan onze interne kaders over volkenrecht. Daar moeten de Amerikanen en ook Defensie begrip voor hebben.'

Om het conflict niet op de spits te drijven, vraagt Timmermans in januari 2013 een volkenrechtelijke commissie een advies te schrijven over bewapende drones. Een klassieke methode om het debat te depolitiseren. Ja, concludeert de commissie een half jaar later, bewapende drones mogen ingezet worden als er een erkende rechtsbasis is. Maar er blijven ook belangrijke vragen onbeantwoord. Wat is de juridische basis voor het doden van verdachte personen in een gebied dat géén oorlogsterrein is? En wat als Nederland straks in NAVO-verband een operatie uitvoert met drones en de Amerikanen willen dat een persoon uitgeschakeld wordt?

Dat juist Nederland, dat zich erop laat voorstaan de internationale hoofdstad van vrede en recht te herbergen, op weg is een Amerikaanse moordmachine te kopen, voelt bij Buitenlandse Zaken niet goed. Een ambtenaar: 'Maar we wilden geen probleemgeval zijn.' Om de aankoop van de Reaper politiek te verkopen, wordt een list verzonnen. Nederland zal de drone kopen, maar zonder wapens erbij. Zo omzeilt het kabinet lastige politieke vragen en wekt het op geen enkele manier de indruk de Amerikaanse methode te kopiëren.

Een opmerkelijk besluit, vindt Wim Zwijnenburg. Hij is beleidsmedewerker van PAX, de Nederlandse ngo die sinds 2011 het debat over drones volgt. 'Het was snel duidelijk dat de luchtmacht bewapende drones wilde. Nu zeggen dat dat niet zo is, is als zeggen dat je een Ferrari koopt om zijn mooie rode kleur.'

Op 21 november 2013 schrijft minister Hennis de Kamer dan eindelijk dat Nederland vier MQ9-Reapers zal kopen. Eind 2016 zullen ze in de lucht zijn en een jaar later 'volledig operationeel'. Kolonel buiten dienst Peter Wijninga, vroeger afdelingshoofd van de Luchtmachtstaf en nu adviseur bij denktank HCSS: 'Voor het eerst werd expliciet gecommuniceerd dat de Reaper onbewapend gekocht zou worden.' De woordkeuze is frappant. Defensie spreekt over 'onbemande vliegtuigen' en 'UAV-systemen', zoals de Amerikanen het enkel nog hebben over Remotely Piloted Aircraft (RPA). De Amerikaan Westmoreland: 'Allemaal politiek. Het woord 'drone' is besmet geraakt en klinkt slecht. Daardoor mijdt de luchtmacht dat woord.'

Toch zijn de drones er nog steeds niet. Defensie kan het geld niet vrijmaken en de aanschaf van de Reaper wordt december 2015 met zeven jaar uitgesteld. Bij de luchtmacht zijn ze met stomheid geslagen. Peter Wijninga: 'Uitstel met zeven jaar is idioot lang.' Bovendien: het Amerikaanse congres keurde de verkoop van de drones aan Nederland in februari 2015 goed. De afspraken voor de Amerikaanse trainingen zijn gemaakt. Kan Defensie de koop überhaupt uitstellen? Dat wordt momenteel onderzocht.

Leaseconstructie

Uitstel of niet, op Holloman blijkt dat de Nederlandse luchtmacht zich blijft voorbereiden op de komst van de drones, ook al zegt Defensie dat de trainingen pas beginnen als het besluit over de aankoop definitief is. 'De Nederlanders zullen begin volgend jaar trainen op Holloman' zegt instructeur James. De commandant van het squadron bevestigt dat de Nederlanders gewoon komen. De luchtmacht wil door met de Reaper, desnoods via een leaseconstructie. In het blad Aviation Week spreekt commandant Schnitger in december van een budgettaire hobbel. Hij vertrouwt erop dat alles in 2017 operationeel is.

Het krampachtige compromis over bewapening versterkt de irritatie bij de luchtmacht. Een luchtmachtofficier zegt op voorwaarde van anonimiteit: 'Mensen met voldoende verstand van drones zijn voorstander van bewapening.' Peter Wijninga vindt dat er 'spastisch' over de bewapening wordt gedaan en verwacht dat Defensie de drones 'uiteindelijk zal bewapenen'. Luchtmachtcommandant Schnitger zegt in het interview in AvationWeek dat 'bewapening' waarschijnlijk wordt 'geïnitieerd' maar dat er nog 'gesprekken zijn' in de 'hogere echelons' van de politiek.

Spreekverbod

Gerapporteerde drone-aanvallen Somalië

Totaal aantal aanvallen: 24-28

Totaal aantal doden: 213-377

Burgerslachtoffers: 3-10

Gedode kinderen: 0-2

Gewonden: 2-8

Bron: The Bureau of Investigative Journalism, gegevens vanaf 2007

Gerapporteerde drone-aanvallen Pakistan

Totaal aantal aanvallen: 423

Totaal aantal doden: 2.497-3.999

Burgerslachtoffers: 423-965

Gedode kinderen: 172-207

Gewonden: 1.161-1.744

Bron: The Bureau of Investigative Journalism, gegevens vanaf 2004

Defensie is niet blij met de openhartigheid bij de luchtmacht. Het droneproject ligt nog altijd politiek gevoelig en men wil de communicatie strak houden. Na Schnitgers interview krijgt de luchtmacht te verstaan niet zonder toestemming met buitenstaanders te praten. Militaire bronnen bevestigen dit spreekverbod. Een commodore (een hogere officier, red.) die in december zou spreken op een filmfestival in Delft moet dat van Defensie afzeggen, vertelt hij de organisatie ongeveer een week van tevoren. Desgevraagd zegt Defensie dat de 'communicatie over het project voornamelijk via de minister van Defensie en haar ambtelijke ondersteuning' loopt. 'Reden hiervoor is de huidige fase waarin het project zich bevindt.'

Als de Volkskrant een verzoek doet bij de inmiddels opgestapte projectleider voor de Reaper, Vincent Lengkeek, en zijn opvolger, reageert Lengkeek positief. Ook de voorlichting van de luchtmacht wil een gesprek mogelijk maken. Een paar dagen later neemt Defensie het contact over. Negen dagen na het eerste verzoek meldt een woordvoerder dat er 'momenteel niemand beschikbaar is met kennis over het droneproject'.

Bevestigde drone-aanvallen Jemen

Totaal aantal aanvallen: 112-134

Totaal aantal doden: 518-752

Burgerslachtoffers: 65-101

Gedode kinderen: 8-9

Gewonden: 94-223

Bron: The Bureau of Investigative Journalism, gegevens vanaf 2002

Het tekent volgens een luchtmachtofficier het 'verschil van inzicht' tussen de luchtmacht en Defensie. Hoewel beide aan de komst van drones hechten, ziet Defensie volgens deze bron 'geen enkele toegevoegde waarde bij openheid'. Hij heeft zich daar 'geregeld over verbaasd'.

De Nederlandse vlag wappert voorlopig niet naast de Italiaanse, Duitse en Britse op de oprijlaan achter de zwaar beveiligde entree van Holloman. Een paar mijl buiten de basis ligt het grootste witzandreservaat ter wereld. Texanen picknicken hier graag onder stalen afdakjes. Hun kinderen glijden met sleeën van de witte heuvels. Daarboven zoemen de drones. De woestijn naast Holloman is ideaal om de omstandigheden in een oorlogsgebied na te bootsen. De Amerikanen doen alles om het zo echt mogelijk te laten lijken, vertelt James. Er zijn huizen nagebouwd, er rijden 'opstandelingen' rond, er zijn wapens. 'Net Afghanistan'. Bombarderen gaat met cementbommen. Elk land dat hier traint, traint ook de aanvallen, inclusief het uitschakelen van personen vertelt James. Ook Nederland zal hier 'gewoon bewapend' gaan trainen.

De Texanen zullen het niet weten maar die zoemende insecten boven ze kunnen alles zien. Wat de mensen op hun barbecue leggen, welke weg ze naar huis nemen. Die indringende penetratie in levens maakt het voor dronepiloten zwaar, zegt Cian Westmoreland. 'Dagenlang bekijk je hoe mensen leven. En dan komt het moment dat je een van hen moet doden'. Uit een Amerikaanse studie uit 2013 bleek tot veler verrassing dat het doden met de joystick dezelfde trauma's gaf als bij vliegende piloten. De PTSS-cijfers zijn even hoog.

'Juist vanwege de nabijheid van menselijke patronen op het beeldscherm in het grondstation wordt het doden moeilijker', zegt Peter Wijninga. 'Het wordt persoonlijker. Voor piloten is het een onwerkelijke paradox: je doet je ding en vervolgens zit je 's avonds met een pizza voor de buis.' En de piloten zonder vliegtuig hebben niet het aanzien van de echte vliegers. Al bezweren ze op Holloman dat dit onderscheid in de praktijk niet bestaat. Een piloot die naast een Reaper staat, vertelt hoe het wel zou zitten: 'They have the fun of flying, we have the fun of killing.'

http://www.volkskrant.nl/binnenland/wij-willen-ook-zo-n-doodsmachine~a4283228/?utm_source=twitter&utm_medium=social&utm_campaign=shared%20content&utm_content=paid&hash=54c627228fe6f5f36423398ca074ded35828841c

jurrien visser (JuVi op Twitter)

#269
Citaat van: Lex op 16/04/2016 | 22:03 uur
Ik ben benieuwd naar hetgeen dan wel juist is.  ;)
Zal hij met een antwoord komen?

Ik ook, ben dan ook benieuwd naar de reactie. (uiteraard gevraagd naar het ware verhaal, het antwoord ontbreekt nog)

Lex

Citaat van: jurrien visser (JuVi op Twitter) op 16/04/2016 | 21:48 uur
Via Twitter:

Andre Bosman ‏@andrebosman  · 4 u4 uur geleden 
@SpeedyKno @SciteCito is niet waar trouwens. Tendentieus stuk in de Volkskrant wat niet juist is
Ik ben benieuwd naar hetgeen dan wel juist is.  ;)
Zal hij met een antwoord komen?

jurrien visser (JuVi op Twitter)

Citaat van: Lex op 16/04/2016 | 21:19 uur
a. Wie beschouwt het ministerie van Defensie als de top van de luchtmacht?
b. Wat is publiekelijk?
c. Valt reageren op eigen naam ook onder het verbod?
Dit kan natuurlijk een giga discussie op gang brengen.
Daarnaast kan CLSK het voorgaande gewoon naast zich neerleggen, omdat hij toch in de afsluitende fase van zijn cariërre zit.  ;)

Via Twitter:

Andre Bosman ‏@andrebosman  · 4 u4 uur geleden 
@SpeedyKno @SciteCito is niet waar trouwens. Tendentieus stuk in de Volkskrant wat niet juist is


Lex

Citaat van: Volkskrant op 16/04/2016 | 09:59 uur
Het ministerie van Defensie heeft de top van de luchtmacht verboden publiekelijk over het Nederlandse droneprogramma te praten.
a. Wie beschouwt het ministerie van Defensie als de top van de luchtmacht?
b. Wat is publiekelijk?
c. Valt reageren op eigen naam ook onder het verbod?
Dit kan natuurlijk een giga discussie op gang brengen.
Daarnaast kan CLSK het voorgaande gewoon naast zich neerleggen, omdat hij toch in de afsluitende fase van zijn cariërre zit.  ;)

Poleme

Citaat van: StrataNL op 16/04/2016 | 10:30 uur
Eigenwijze KLu ook  ;D Defensie stelt de boel uit, gaan ze evengoed personeel trainen. Het punt van bewapening is uiteraard politiek (te?) gevoelig.

Defensie moet gewoon duidelijkheid geven en inderdaad niet zo spastisch doen. De KLu kan het F35 ego aan de kant zetten. Al heeft die strategie wel bewezen te werken in Nederland, wat dat betreft is het wel slim.
;D  In de jaren 80 kregen KLu vliegers al opleiding op het Apache bul en een enkeling ook op de AH-1S.   ;)
Nulla tenaci invia est via - Voor de doorzetter is geen weg onbegaanbaar.

jurrien visser (JuVi op Twitter)

Citaat van: Elzenga op 16/04/2016 | 14:19 uur
P...vd...A...coalitiegenoot.

Exact, en dan hebben we het nog maar over de mogelijkheid om een UAV te bewapen, wacht maar tot de onvermijdelijke UCAV discussie gaat beginnen.

Elzenga

#263
Citaat van: JdL op 16/04/2016 | 10:12 uur
Waarom wil defensie het debat niet aangaan?
P...vd...A...coalitiegenoot.

Voor wie enige discussie nog eens duidelijk wil voorbereiden in deze..dit duidelijke verhaal!
"(On)duidelijkheid bij Drones" http://www.internationalespectator.nl/article/onduidelijkheid-bij-drones

jurrien visser (JuVi op Twitter)

Citaat van: Ros op 16/04/2016 | 13:06 uur
Politiek gevoelig....? De achterban ziet en hoort alleen wat de VS met deze apparaten doet en wil niet dat Nederland dat ook gaat doen. Het besluit tot aanschaf zal denk ik over het hek worden gekieperd naar het volgend kabinet.

Dat is al over het hek gekieperd door het 7 jaar uit te stellen.

JdL

Citaat van: Jooop op 16/04/2016 | 11:27 uur
Wat een drama dat we onze eigen vliegtuig industrie zo hebben verkwist. Vandaag de dag had Fokker onze drones kunnen bouwen ipv dat wij naar Amerikaanse of Europese drones zitten te staren  :mad:

Zelfs de Turken zijn ons voorbijgestreefd


+1
Hetzelfde geldt voor lichte transportvliegtuigen.
Citaat van: Ros op 16/04/2016 | 13:06 uur
Politiek gevoelig....? De achterban ziet en hoort alleen wat de VS met deze apparaten doet en wil niet dat Nederland dat ook gaat doen. Het besluit tot aanschaf zal denk ik over het hek worden gekieperd naar het volgend kabinet.
Ik snap nog steeds niet wat het probleem is van (bewapende) drones.
Dit model is niet autonoom dus mensen maken nog steeds de beslissingen en NL zal nooit terroristenlijders gaan uitschakelen dus het probleem van bewapening zie ik ook niet in.
'The goal is world peace, and to do so you must have strength' Ronald Reagan

Ros

Citaat van: JdL op 16/04/2016 | 10:12 uur
Waarom wil defensie het debat niet aangaan?

Politiek gevoelig....? De achterban ziet en hoort alleen wat de VS met deze apparaten doet en wil niet dat Nederland dat ook gaat doen. Het besluit tot aanschaf zal denk ik over het hek worden gekieperd naar het volgend kabinet.

Jooop

Wat een drama dat we onze eigen vliegtuig industrie zo hebben verkwist. Vandaag de dag had Fokker onze drones kunnen bouwen ipv dat wij naar Amerikaanse of Europese drones zitten te staren  :mad:

Zelfs de Turken zijn ons voorbijgestreefd


StrataNL

Eigenwijze KLu ook  ;D Defensie stelt de boel uit, gaan ze evengoed personeel trainen. Het punt van bewapening is uiteraard politiek (te?) gevoelig.

Defensie moet gewoon duidelijkheid geven en inderdaad niet zo spastisch doen. De KLu kan het F35 ego aan de kant zetten. Al heeft die strategie wel bewezen te werken in Nederland, wat dat betreft is het wel slim.
-Strata-
Je Maintiendrai! Blog: Krijgsmacht Next-Generation

JdL

Waarom wil defensie het debat niet aangaan?
'The goal is world peace, and to do so you must have strength' Ronald Reagan