'Balkenende lichtte Kamer onvolledig in over Irak'

[Lex]

HILVERSUM - De Tweede Kamer is in 2002 in de aanloop naar de Nederlandse betrokkenheid bij de oorlog in Irak onvolledig ingelicht. Het eerste kabinet van Balkenende meldde niet dat er een uitgebreid Amerikaans verzoek lag om mee te vechten in Irak.

Ook waren er al vroeg twijfels of een militaire actie tegen Irak wel gerechtvaardigd was. Dat meldt het KRO-televisieprogramma Reporter zondag in een uitzending over de Nederlandse rol in Irak.

De oppositie in de Tweede Kamer probeerde de afgelopen jaren tevergeefs de besluitvorming rond Irak te laten onderzoeken. In de Verenigde Staten en Groot-Brittannië vonden wel onderzoeken plaats.

Documenten

Reporter heeft onder meer documenten in handen waaruit blijkt dat de Verenigde Staten 21 november 2002 Nederland vragen om militaire middelen. Daarbij is een uitgebreide lijst gevoegd met een verzoek om de Luchtmobiele Brigade, fregatten, mijnenjagers, F-16's, Apaches, precisiewapens en onderzeeërs.

Toenmalig minister van Buitenlandse Zaken Jaap de Hoop Scheffer, nu NAVO-secretaris-generaal, meldde echter dat het Amerikaanse verzoek alleen een overvliegvergunning en de facilitering van doorvoer betrof.

Basis

Enkele maanden eerder, in de zomer van 2002, hadden ambtenaren van Buitenlandse Zaken een nota geschreven over de Nederlandse positie ten aanzien van de oorlog in Irak. Daarin staat dat de juridische basis voor een oorlog "voldoende" maar "niet volstrekt aanvechtbaar" is.

De Hoop Scheffer krijgt die nota 19 augustus 2002. Juist op die dag doet hij vragen in de Kamer over de legitimiteit van een militaire actie af als 'voorbarig' en noemt hij een oorlog 'hypothetisch'.

Resolutie

Verder heeft Reporter een telexbericht van de Permanente Vertegenwoordiger van Nederland bij de VN aan Buitenlandse Zaken, van 25 februari 2003. Daarin staat dat Nederland een oorlog tegen Irak hoe dan ook zal steunen, ook als er geen resolutie wordt aangenomen die militaire actie goedkeurt. Die kwam er inderdaad niet.

Premier Jan Peter Balkenende liet vrijdag weten dat alle essentiële informatie destijds naar de Tweede Kamer is gegaan. Hij wil de tv-uitzending afwachten voordat hij nader zal reageren.

Steun

Balkenende wees er op dat Nederland de inval niet militair heeft gesteund. Wel was er politieke steun, omdat de Iraakse dictator zich niets aantrok van VN-resoluties om wapeninspecteurs toe te laten. De Westerse landen namen aan dat Irak over massavernietigingswapens beschikte.

SP-Kamerlid Harry van Bommel, die de stukken heeft ingezien, zegt in een reactie dat het kabinet niet alles heeft verteld wat wel werd gevraagd. Volgens hem heeft het kabinet de discussie op deze punten ontlopen.

Onvolledig hoeft in zijn ogen echter niet altijd een doodzonde te zijn. Volgens hem valt te discussiëren over de vraag of het kabinet verplicht was de informatie te geven.

anp| Uitgegeven: 23 maart 2007 14:10