OPV: geschikt of ongeschikt

Gestart door KapiteinRob, 17/08/2009 | 19:20 uur

KapiteinRob

Citaat van: Elzenga op 17/08/2009 | 23:57 uur
dit oogt allemaal wel heel erg kortzichtig en zonder gedegen analyses (oeps..dat klopt waarschijnlijk ook nog ;)..want we doen die nu achteraf ;))

Dat is iets wat ik dan ook zeer irritant vind. Kijk, dat de politici nu bepaalde zaken wensen, kan ik nog enigzins begrijpen. Maar dat de marine, die een behoorlijke vinger in de marinestudiepap had, de komst van 4 OPV's met de daaraan gekoppelde verkoop van de M-fregatten ondersteunde en zelfs verdedigde (en verdedigt), daar kan ik met mijn hoofd niet bij! Alsof er 4-5 jaar geleden geen officieren met de nu geetaleerde zienswijze van KTZ Both rondliepen......  De marine die de hoge heren in het Haagsche alleen maar wilde plezieren, je schaamt je er toch voor. Zelfs onze CZSK, die ik hoog heb zitten, loopt bij presentaties hoog op te geven over de OPV's. Waarschijnlijk politiek correcte loyaliteit of semi-blijdschap dat hij er binnenkort in ieder geval nog wat platformpjes bij krijgt, want ik geloof er geen snars van dat er ook maar een marinemens is die met droge ogen durft te verdedigen dat hij/zij met 4 OPV's meer kan dan met 4 fregatten.

KapiteinRob

Citaat van: Elzenga op 17/08/2009 | 23:48 uur
ja ik heb de foto gezien..niet neerzetten? jij bent daar toch wel voorstander van?

In dit geval betekende "niet" juist "wel"..... ;)

Citaat van: Elzenga op 17/08/2009 | 23:48 uur
of bedoel je dat men hier net zo onverstandig "niet" een CIWS plaatst als bij de OPV?

Ook dat; het is natuurlijk van de zotte dat er een kapitaal wordt uitgegeven aan de Thales-mast, waar je ongeveer een garnaal mee verwekt kan zien worden, maar dat er geen fatsoenlijk zelfverdedigingsmiddel aan boord wordt gezet. En dat laatste vind ik te schandalig voor woorden. Kijk, als je vandaag de dag geen fatsoenlijke verdedigingsmiddelen op de markt zou hebben kun je nog net als vroeger op de Poolster met je mitrailleur gaan knallen. Of dat naieve met de Oto Melara op een luchtdoel schieten.  :P

Elke operationeel onderlegde of zelfs "maar" geïnteresseerde snapt dat die OPV's halfbakken scheepjes zijn. Te groot voor visserij-inspectie, te klein qua capaciteiten voor het echte werk. Het is precies zoal Mikemans eerder hierboven, niet voor het eerst, verwoord heeft.

Elzenga

Citaat van: mikemans op 17/08/2009 | 23:52 uur
De reden voor de aanschaf van het OPV is zelfs door de staatssecretaris genoemd.

a. Economisch belang: Schelde/Damen wilde een opdracht.
b. Thales wilde een nieuw platform voor haar paradepaart de geintegreerde mast.
c. Defensie had in principe niets nodig en had geen geld.

DUS:

d. kapitaalgoederen verkocht om voldoende middelen vrij te maken voor het gewenste bedrag door Shelde/Damen
e. een schip verzonnen dat goedkoop gebouwd kon worden zodat er zoveel mogelijk winst overbleef voor deze marktpartij.
f. een doctrine er omheen verzonne om een en ander enigsinds politiek in te dekken.

Alle vragen naar het nut of de noodzaak voor het schip en alle opmerkingen over de vreemde en nutteloze configuratie zijn overbodig want dit schip dient geen enkel praktisch nut c.q. staasbelang. Het is slechts een economisch vehikel om geld vanuit de schatkist naar een marktpartij over te hevelen. ;)

De enige relevante vraag is, nu dat we opgescheept zijn met 4 van deze apparaten, wat gaan we er in vredesnaam mee doen?
Gezien de lobby van de VVD en die vriend van me daar (NOT!!) Hans van Baalen zitten we inderdaad met name om economische redenen opgescheept met deze schepen zo. Maar zoals je bijvoorbeeld in mijn "voorstel" kunt zien, waren er ook best andere opzetten te bedenken waarbij de eigen werkgelegenheid en technologie een prikkel zou krijgen.... dit oogt allemaal wel heel erg kortzichtig en zonder gedegen analyses (oeps..dat klopt waarschijnlijk ook nog ;)..want we doen die nu achteraf ;))

mikemans

De reden voor de aanschaf van het OPV is zelfs door de staatssecretaris genoemd.

a. Economisch belang: Schelde/Damen wilde een opdracht.
b. Thales wilde een nieuw platform voor haar paradepaart de geintegreerde mast.
c. Defensie had in principe niets nodig en had geen geld.

DUS:

d. kapitaalgoederen verkocht om voldoende middelen vrij te maken voor het gewenste bedrag door Shelde/Damen
e. een schip verzonnen dat goedkoop gebouwd kon worden zodat er zoveel mogelijk winst overbleef voor deze marktpartij.
f. een doctrine er omheen verzonne om een en ander enigsinds politiek in te dekken.

Alle vragen naar het nut of de noodzaak voor het schip en alle opmerkingen over de vreemde en nutteloze configuratie zijn overbodig want dit schip dient geen enkel praktisch nut c.q. staasbelang. Het is slechts een economisch vehikel om geld vanuit de schatkist naar een marktpartij over te hevelen. ;)

De enige relevante vraag is, nu dat we opgescheept zijn met 4 van deze apparaten, wat gaan we er in vredesnaam mee doen?

Elzenga

Citaat van: Kapitein Rob op 17/08/2009 | 23:32 uur
Dat laatste zou wellicht ook aan mij kunnen liggen, daar ik het moest kopieren en "editen" vanuit de PDF-versie die het KVMO-blad biedt. Da's niet echt twee klikken...... Ik ben er verder niet meer aan toe gekomen om de tekstopmaak te vergelijken met dat van het origineel.
Nee ligt niet aan jou..Ik dacht heel even dat je dingen had ingekort...maar ik heb het in het blad zelf gelezen en vond het dus rommelig opgesteld..
Citaat van: Kapitein Rob op 17/08/2009 | 23:32 uur
Maar de strekking is duidelijk en onderschrijft wat er al eerder door o.m. mijn persoon over de OPV is geroepen. Ik ben derhalve ZEER benieuwd hoe de projectleider volgende maand gaat reageren. Want (zeker) een KTZ en een LNTKOLMARNS roepen niet zo maar wat...... Alhoewel ze niet ingaan op de "snelheid" van de OPV's.
Die zal met een politiek correct antwoord komen verwacht ik. Omdat hij nu eenmaal "zijn project" zal beschermen ook al is hij het misschien persoonlijk wel eens met de kritiek. Ik vind het antwoord dan ook niet zo boeiend meer. Hoor liever reacties van voorstanders die geen directe connectie hebben met het project en het dus vanuit een meer onafhankelijke positie beoordelen. Maar die discussie is elders al gevoerd vermoed ik.
Citaat van: Kapitein Rob op 17/08/2009 | 23:32 uur
Wat in het artikel (als je het tenminste op de KVMO-site leest) als foto is geplaatst, is de landversie van de Amerikaanse Phalanx. Moet je, al dan niet in een Goalkeeperversie, niet bij Kamp Holland neerzetten...
ja ik heb de foto gezien..niet neerzetten? jij bent daar toch wel voorstander van? of bedoel je dat men hier net zo onverstandig "niet" een CIWS plaatst als bij de OPV?

KapiteinRob

Citaat van: Elzenga op 17/08/2009 | 20:49 uur
Allereerst...ik dacht even dat ik het artikel niet in de goede volgorde las...vind het helaas een war rommelig van de hak op de tak stuk.

Dat laatste zou wellicht ook aan mij kunnen liggen, daar ik het moest kopieren en "editen" vanuit de PDF-versie die het KVMO-blad biedt. Da's niet echt twee klikken...... Ik ben er verder niet meer aan toe gekomen om de tekstopmaak te vergelijken met dat van het origineel.

Maar de strekking is duidelijk en onderschrijft wat er al eerder door o.m. mijn persoon over de OPV is geroepen. Ik ben derhalve ZEER benieuwd hoe de projectleider volgende maand gaat reageren. Want (zeker) een KTZ en een LNTKOLMARNS roepen niet zo maar wat...... Alhoewel ze niet ingaan op de "snelheid" van de OPV's.

Wat in het artikel (als je het tenminste op de KVMO-site leest) als foto is geplaatst, is de landversie van de Amerikaanse Phalanx. Moet je, al dan niet in een Goalkeeperversie, niet bij Kamp Holland neerzetten...

Lex

IPA, waarschijnlijk had je zeer veel haast met reageren, waardoor je bericht enigszins onduidelijk overkomt.
Bekijk het nogmaals.
En ... een OPV heeft wel degelijk bewapening. :)

IPA NG

#3
Waarom bouw je een ship met een geavanceerde sensor een (!), een high tec stealth design als het een simpel patrouille ship is?
Wat was het argument hier ook al weer voor?
Nederlandse schepen moeten vooruitstrevend zijn OID?
En waarom zo'n groot schip?
Een simpele OPV moet toch kleiner kunnen?

Waarom?
Om je maatjes bij Thales een bonusje te bezorgen?

Ik ben ZEER tegen dit schip.
1. Zijn bewapening is niet geschikt voor zo'n beetje elke oorlogstaak, dan ben ik er zowieso al tegen want nederland kan zich geen patrouille schepen EN gevechts schepen veroorloven, en omdat gevechtsschepen ook patrouille taken kunnen uitvoeren lijkt het mij verstanding om voor het meest multifunctionele platform te kiezen.

2. Het is bedoeld als vervager voor 6 M-klasses, waarom ik er daarom op tegen ben spreekt voor zich.

3. Het riekt naar corruptie.

Jullie weten wat ik voorstel, en zowieso 4 fregatten IPV die badkuipen.
Militaire strategie is van groot belang voor een land. Het is de oorzaak van leven of dood; het is de weg naar overleven of vernietiging en moet worden onderzocht. --Sun Tzu

Elzenga

#2
Allereerst...ik dacht even dat ik het artikel niet in de goede volgorde las...vind het helaas een wat rommelig van de hak op de tak stuk.

Maar dat doet niets af aan de boodschap ervan. Die ik volmondig onderschrijf. De OPV's zijn inderdaad te licht uitgerust, zeker wat betreft luchtverdediging. Het ontwerp is voor mij een symbool en signaal, dat binnen MINDEF en ook de KM nog steeds de "oude" Koude Oorlog denktrant overheerst. Alsof men nog steeds over een grote marine beschikt en dus voor elke taak een eigen klasse schepen kan bouwen (en zo ook naar economische efficiëntie kan streven). De omslag lijkt nog niet te zijn gemaakt, dat de huidige beperkte omvang van de vloot in combinatie met het ondoorzichtige en brede dreigingsbeeld noodzaakt tot de bouw van zeer multi-functionele schepen met een breed pakket aan mogelijk uit te voeren taken maar ook sensoren en bewapening. Die mogelijk voor bepaalde missies overkill lijken en economisch minder efficiënt, maar juist in andere, vaak onverwachte situaties of missies pure noodzaak blijken. Al was het maar voor de eigen overleving (zie Israëlische korvet). De keuze voor de OPV en het afstoten van veel fregatten lijkt me in dat kader dus een verkeerde weg. Zowel qua mogelijkheden, flexibiliteit als uiteindelijk economische efficiëntie.  

KapiteinRob

#1
Onderstaand een m.i. zeer interessant artikel uit het KVMO blad editie augustus 2009. In het voorwoord van onderhavige editie geeft de voorzitter KVMO aan dat de projectleider van het OPV in het septembernummer zijn reactie zal geven. Verder wordt er in de tekst verwezen naar "noten" (bronvermeldingen). Deze kan men vinden in het KVMO-blad, want ook die kopieren is lastig (gezien de maximaal mogelijke lengte van een posting op ons forum).

========================================================================================


Op 12 juli 2006 braken er omvangrijke grondgevechten tussen Israël en Hezbollah uit. De Tweede Libanonoorlog was een feit. De Israel Defence Forces Navy (IDF-N) handhaafde gedurende de oorlog een zeeblokkade tegen Libanon en leverde scheepsvuursteun ter ondersteuning van de landoperaties tegen Hezbollah.

Op 14 juli 2006 trof een vanaf de Libanese kust door Hezbollah afgevuurd anti-ship missile (ASM) het korvet Ahi Hanit, een modern en goed bewapend SAAR V klasse korvet, onder andere voorzien van een phalanx close-in weapons system (CIWS). 1 Het schip patrouilleerde op een afstand van ongeveer tien zeemijlen uit de Libanese kust. Volgens het Israëlische leger betrof het een aanval met een in Iran geproduceerde Zijderups ASM.2 De aanval bestond volgens analisten uit een salvo van twee ASMs en werd waarschijnlijk uitgevoerd als een high/low attack.3 Het eerste ASM, een C-802 Zijderups, overvloog het Israëlische oorlogsschip om vervolgens een op 40 zeemijlen uit de kust varende Egyptische koopvaarder te treffen die als gevolg hiervan zonk.

De auteurs betogen aan de hand van de case study INS Ahi Hanit op basis van de warfighting functions intelligence, fires, en force protection dat organieke luchtverdediging in tegenstelling tot de analyse in de Marinestudie 2005 wel degelijk van eminent belang is en dat niet wij maar onafhankelijk denkende, intelligente, agile tegenstanders de plaats van de confrontatie op het geweldsspectrum bepalen.4 De politieke, budgettaire, operationele en economische afwegingen voor het aanbesteden van de patrouilleschepen zijn te vinden in de Marinestudie.5 Vergeleken met een fregat is de SEWACO van een patrouilleschip beperkt, vooral omdat complexe taken zoals luchtverdediging en onderzeebootbestrijding niet zijn meegenomen.6 Volgens de ontwerpers van de patrouilleschepen is de toename van de taken lager in het geweldsspectrum, zoals kustwachttaken en maritieme veiligheidstaken (MSO) een belangrijke ontwikkeling, zoals maritieme aanwezigheid, beveiliging tegen onder andere zeeroof, logistieke ondersteuning, humanitaire hulp (HA), evacuatieoperaties (NEO) en maritieme interdictieoperaties (MIO). In het bijzonder gaat het daarbij om het toenemende belang van de ondersteuning en beïnvloeding van landoperaties vanuit zee en het expeditionair opereren in en nabij maritieme knooppunten en transportroutes, alsmede in wateren nabij operatieterreinen op het land.7 In vakjargon wordt veelal gesproken over brown water operations, in tegenstelling tot blue water operations.

Wat de aanval op de INS Ahi Hanit ons leert Eerdere ervaringen met een aanval met ASMs op een marineschip gaan terug tot 1967, toen INS Eilat door vier Egyptische Styx-missiles tot zinken werd gebracht. De Falklandoorlog van 1982 maakte nog eens duidelijk dat een Exocet na een overshoot of decoy zich heroriënteerde op het volgende binnen bereik liggende doel. Het belang van organieke luchtverdediging werd hier onomstotelijk bevestigd. USS Stark werd op 17 mei 1987 getroffen door twee Exocet-raketten die werden afgevuurd door een Irakese Mirage F1. Bij INS Ahi Hanit was het een tweede ASM, een kleinere sea skimmer van het type C-701, die het korvet middenachter aan stuurboordzijde trof. Daarbij werden vier bemanningsleden gedood en er brak brand uit. Na enige tijd stuurloos te hebben rondgedreven, kon het zwaar gehavende schip uiteindelijk op eigen kracht naar de haven van Ashdod terugkeren. Dat de Ahi Hanit deze aanval overleefde, was vooral te danken aan de relatief kleine lading van de C-701 (zie tabel 1). Uit onderzoek bleek dat ernstige tekortkomingen in de interne scheepsorganisatie en miscommunicatie bij de inlichtingendienst van de IDF het gebrek aan alertheid aan boord van de Ahi Hanit in belangrijke mate verklaren. In beide organisaties hebben officieren hiervoor een reprimande gekregen of zijn geschorst.8

De gebeurtenissen rond de Ahi Hanit maakten tenminste drie zaken ondubbelzinnig duidelijk: 1) de plaats op het geweldsspectrum werd niet bepaald door de IDF, maar door Hezbollah, 2) irreguliere strijdgroepen kunnen beschikken over oudere, maar relatief geavanceerde wapensystemen en weten deze ook daadwerkelijk effectief in te zetten en 3) het beschikken over CIWS is weliswaar geen garantie voor het succesvol afslaan van een aanval met ASMs, maar het patrouilleschip zou in deze omstandigheden vrijwel kansloos zijn geweest.

De wapenwedloop van irregulieren en de noodzaak tot escalatiedominantie

In de analyse is gebruik gemaakt van onderstaand theoretisch kader:

"War is a violent clash of interests between or among organized groups characterized by the use of military force. The essence of war is a violent struggle between two hostile, independent, and irreconcilable wills, each trying to impose itself on the other."10 De Tweede Kamer heeft al tijdens de behandeling van de Prinsjesdagbrief en de defensiebegroting voor 2004 ingestemd met de analyse van de veiligheidssituatie en de uitwerking daarvan in concrete beleidsvoornemens voor de komende jaren.11 Kamervragen door de vaste Kamercommissie voor Defensie uit 2007, mede naar aanleiding van de door Hezbollah in 2006 geboekte (tactische) militaire successen in Libanon, werden beantwoord vanuit het perspectief van een maakbaar geweldsspectrum. Wel werd opgemerkt dat het huidige ontwerp van de patrouilleschepen in beperkte mate plaats biedt voor het uitbreiden van het sensoren- en wapenpakket door het bijplaatsen van andere, kleinere wapens, indien nodig ook tegen luchtdreiging.12

Creatief alternatief gebruik van bestaande oudere wapensystemen wordt ook door Sir Rupert Smith onderkend: "The (...) trend is that on each occasion new uses are found for old weapons."13 Ter illustratie kan men denken aan de radeermessen gebruikt tijdens 9/11, het gebruik van kleine semi-onderzeeboten voor drugssmokkel in het Caribische gebied, het veelvuldige en sporadisch effectief gebruik van 107 mm en 122mm raketten in Irak en Afghanistan, het gebruik van explosieven voor IEDs, bomb belts, autobommen en go-fasts voor zelfmoordaanslagen, maar ook aan de gecoördineerde aanslagen op meerdere locaties tegelijkertijd in Mumbai.14 Het kan ook onschuldiger. Al in 2002 werd Hr.Ms. Van Nes tijdens een havenbezoek aan Jebel Ali geconfronteerd met twee low-slow flyers in een situatie waarin inlichtingen wezen op een verhoogde luchtdreiging van het soort Cessna. De commandant besloot vervroegd onverwijld naar zee te vertrekken om niet in een situatie te geraken dat mogelijk een onschuldige piloot uit de lucht zou moeten worden geschoten.15 Een Nederlands fregat kan zich met de Goalkeeper overigens uitstekend tegen dit soort dreigingen verweren. In dit kader is het interessant dat de Verenigde Staten en Groot-Brittannië mogelijkheden hebben onderzocht om compounds in Irak en Afghanistan middels marine-equivalente CIWS te beveiligen tegen onder andere 107 mm raketten.16 Op 21 april 2009 kondigde Ehud Barak, de Israëlische minister van defensie, aan landbased phalanx weapon systems aan te gaan schaffen ter verdediging tegen Qassam raketten en mortieren die vanuit Gaza worden afgevuurd.17 Hij verklaarde: 'Such defence, as far as I am concerned, is a strategic goal'. AFP meldde diezelfde dag dat Israëlische aanvragen tot aanschaf van de Phalanx door de Verenigde Staten eerder waren afgewezen nadat het systeem met succes in Irak en Afghanistan was ingezet en alle beschikbaar komende systemen voor eigen gebruik zouden worden gereserveerd.18 Dergelijke programma's zijn tegenwoordig bekend onder de naam counter rockets, artillery, and mortars(C-RAM).19 De vraag is niet of, maar wanneer wij worden geconfronteerd met een volgende militair ingenieuze, en effectieve nieuwe inzet van bestaande wapensystemen. INS Ahi Hanit beschikte over een geavanceerd CIWS, maar werd desondanks verrast. De patrouilleschepen zullen beschikken over state of the art sensoren, zullen mogelijk minder snel worden verrast, maar beschikken niet over een CIWS om vervolgens effectief op ASMdreiging te kunnen reageren. Dat organieke luchtverdediging niet kan worden uitbesteed, stond al vast na de Falklandoorlog in 1982.

Het patrouilleschip: platform en SEWACO

Als we het ontwerp van de patrouilleschepen bezien, is het duidelijk dat we te maken hebben met een robuust en zeewaardig schip waarvan leefcomfort en voortzettingsvermogen in de zin van tijd en afstand in veel opzichten vergelijkbaar zijn met die van een fregat. Twee snelle Super Rhibs en een NH-90 helikopter zijn voor het uitvoeren van MSO en MIO taken relevante en capabele primaire wapensystemen. Verder beschikken de patrouilleschepen over een geavanceerde en tamelijk omvangrijke set bovenwatersensoren, waardoor het in combinatie met de moderne communicatie en gevechtsinformatiesystemen niet alleen goed kan deelnemen maar ook kan bijdragen aan de maritieme beeldopbouw. De secundaire scheepsbewapening bestaat uit klassieke artilleriesystemen. Opvallend is daarbij de asymmetrie tussen de capaciteiten van de bovenwatersensoren en de secundaire scheepsbewapening met als uiterste consequentie dat de patrouilleschepen bepaalde dreigingen wel kunnen detecteren, maar daar slechts met beperkte kans op succes op kunnen reageren. Onderwatersensoren en onderwaterwapensystemen ontbreken. Ofschoon er op het eerste gezicht sprake is van een uitgebalanceerd ontwerp, is de keuze van de secundaire boorwapensystemen opvallend terughoudend.

Ernstiger is echter de al genoemde asymmetrie tussen de capaciteit van sensoren en de secundaire wapensystemen vooral in zelfverdedigingsituaties, maar ook als om andere redenen nauwkeurig gevuurd moet worden. Ook bij maritieme operaties in het lagere deel van het geweldsspectrum neemt de dreiging met geavanceerdere wapensystemen waartegen men zich snel en effectief zal moeten kunnen verdedigen immers snel toe. Reactiesnelheid, vuurkracht en nauwkeurigheid zijn daarvoor vereiste kerncapaciteiten. Ook bij de NAVO neemt de aandacht voor niet-klassieke marinetaken, zoals de bestrijding van terrorisme, zeeroof en andere taken in kustwateren toe. Taken in de lagere delen van het geweldsspectrum moeten in beginsel overal ter wereld kunnen worden uitgevoerd. Dit laat onverlet de blijvende relevantie van klassieke blue water taken. Het belang van MSO als gevolg van de snel toenemende wereldbevolking en de daarmee in de pas lopende druk op de maritieme omgeving als domein voor transport en exploitatie, neemt de komende decennia immers alleen maar toe.

Bij inzet van de secundaire scheepsbewapening van het patrouilleschip moet onderscheid gemaakt worden tussen wapeninzet bij zelfverdediging en die welke benodigd is voor het uitvoeren van de hoofdtaken. Taken waarbij geen wapeninzet te verwachten valt zoals b.v. visserij-inspectie, kunnen natuurlijk buiten beschouwing blijven. Vooral de deelname aan MIO, een hoofdtaak van de patrouilleschepen, brengt een aantal risico's met zich mee waarbij het schip zelf het doelwit van een plotselinge aanval kan worden. Het patrouilleschip zal daarbij als regel onder restrictieve geweldsinstructies opereren die de inzet van artilleriesystemen tot het allerlaatste moment zullen beperken. Er is altijd sprake van zeer korte reactietijden waarbij kleine doelen met maximale nauwkeurigheid moeten kunnen worden bevuurd en vernietigd.

Met de nu voor de patrouilleschepen voorziene wapensystemen is zelfverdediging tegen een klein vaartuig en vliegtuigen weliswaar redelijk goed mogelijk, maar in het geval van een aanval met ASM zijn de trefkansen van het 76 mm en het 30 mm kanon gering, zeker als er sprake is van meerdere doelen tegelijk. Voor het uitvoeren van MIO hoofdtaken moet scheepsartillerie op een aantal manieren kunnen worden ingezet: 1) imponeren en dreigen, 2) schot voor de boeg, 3) gericht schade toebrengen en 4) het stoppen van een vaartuig. Het 76 mm kanon is ongetwijfeld een goede keuze voor de eerste twee punten en voorziet de patrouilleschepen tevens van een wat langere arm met alle voordelen van dien. Tenzij het kanon kan worden toegewezen aan een zeer nauwkeurig, op zeer korte afstand (200-2.000 m) inzetbaar richtmiddel, is het echter nauwelijks geschikt om selectief schade aan een ander vaartuig toe te brengen. Daarbij komt ook nog dat 76 mm luchtdoelmunitie minder geschikt is voor het door enkele gecontroleerde salvo's tot stoppen brengen van zeedoelen met een stalen romp.20

De auteurs zijn dan ook van mening dat de patrouilleschepen een CIWS moeten krijgen. De schepen krijgen daarmee de beschikking over een wapensysteem waarmee zij in voorkomende gevallen met minimale reactietijd en tot op zeer korte afstand het hoofd kunnen bieden aan een variëteit van dreigingen. Dreigingen waar de huidige bewapening van de patrouilleschepen vanwege reactiesnelheid, bereik en nauwkeurigheid geen of veel minder trefkans biedt, zoals zelfmoordaanslagen met snelle kleine boten, sportvliegtuigjes en dreigingen als ASM's. Ook is een dergelijk wapensysteem vanwege nauwkeurigheid, minimumbereik en het grote doordringende vermogen van de MPDS munitie veel geschikter dan de nu gekozen wapensystemen om een doel met gericht vuur tot gehoorzaamheid of stoppen te dwingen. LPDs, die overigens net de patrouilleschepen de functie van troop carrier kunnen vervullen en ook in brown water opereren, beschikken wel over CIWS.

Daarnaast zullen de Holland-klasse patrouilleschepen naar verwachting in een aantal gevallen met succes van non-lethalweapons gebruik kunnen maken. Net zoals dat voor de politie geldt, hebben schepen bij het uitvoeren van constabulary tasks immers behoefte aan een escalatiedominantie die nauwkeurig op de tegenstander kan worden afgestemd en niet onmiddellijk tot potentieel dodelijk geweld leidt. Er zijn momenteel op dit gebied een groot aantal veelbelovende ontwikkelingen die aandacht verdienen, waarbij akoestische en op microgolventechnologie gebaseerde wapensystemen het meest veelbelovend zijn.21

Conclusie

Zelfs Israël bleek ondanks een decennialange staat van (semi-)permanente oorlog met een irreguliere tegenstander niet gevrijwaard van door intelligence failures en menselijke onachtzaamheid veroorzaakte verrassingen, ondanks het feit dat de Ahi Hanit – in tegenstelling tot de patrouilleschepen – over een (Phalanx) CIWS beschikte. Het incident met de Ahi Hanit onderstreept het evidente belang van operationele, organieke luchtverdediging. Nieuwe toepassingen voor combinaties van oudere wapen(s)(systemen) zijn een trend. Niet wij, maar de onafhankelijk denkende, intelligente, agile tegenstander met een vrije wil bepaalt depositie op het geweldsspectrum. De interactie tussen "hostile and irreconciliable wills" wordt aan eigen zijde geïllustreerd door experimenten met en aanschaf van marine-equivalante CIWS voor force protection bij landoptreden en illustreert het belang dat Westerse krijgsmachten aan force protection hechten. CIWS als bescherming bij landoptreden is nieuw en actueel. De les van het onomstreden belang van organieke CIWS is al 42 jaar oud, maar lijkt in tegenstelling tot de LPDs bij de patrouilleschepen veronachtzaamd. Het belang van CIWS voor brown water operaties is nog pregnanter dan voor blue water employment, gezien de kortere reactietijd bij shore launched ASMs. Juist patrouilleschepen zijn ontworpen voor brown water operations. De goalkeeper heeft met betrekking tot force protection als bijkomend voordeel boven andere CIWS dat deze ook effectief kan worden ingezet tegen oppervlaktedoelen waardoor force protection en mission accomplishment elkaar kunnen versterken. Het mag toch niet
zo zijn dat Nederlandse militairen het risico lopen om te worden geconfronteerd met een ASM dreiging die weliswaar kan worden gedetecteerd maar niet kan worden afgeweerd.

KTZ S.J.J. (Sjoerd) Both en LNTKOLMARNS H.J. (Rik) van der Maas MA hebben het artikel op persoonlijke titel geschreven en zijn beiden werkzaam als docent voor de Nederlandse Defensie Academie (NLDA) op respectievelijk de locaties Breda en Den Haag.