Het Klimaatakkoord

Gestart door Elzenga, 13/02/2011 | 21:55 uur

A.J.

Nu weer wachten op de lieden die vinden dat ze uit hun nek zwammen vanwege foute titels of geen verstand van zaken of wat dan ook...

A.J.

Hoogleraar TU Eindhoven: 'Nu van het gas af leidt alleen tot meer CO2-uitstoot'

EINDHOVEN - Als we nu stoppen met aardgas, wordt de CO2-uitstoot alleen maar hoger, zegt TU/e-hoogleraar David Smeulders. Over een eenvoudig rekensommetje dat de regering vergat te maken.

Onbegrip en miscalculatie. Het zijn woorden die regelmatig vallen in een gesprek met David Smeulders over de haast waarmee de overheid de huishoudens van het gas af wil hebben en de schijnargumenten die daarvoor worden gebruikt. De TU/e-hoogleraar Werktuigbouwkunde voorziet een 'tweede Betuwelijn'.

Volgens Smeulders wordt de klimaatagenda gedomineerd door mensen die onvoldoende bekend zijn met de materie en hebben verzuimd om er experts bij te halen. ,,Innovatie is onderbelicht en dat is slecht nieuws voor onze regio".

Hij verbaast zich over het gebrek aan wetenschappelijke onderbouwing in de hele energiediscussie. ,,Voordat het klimaatakkoord tot stand kwam zijn er klimaattafels georganiseerd waar allerlei partijen het woord mochten doen. Maar wetenschappers werden daar te weinig voor gevraagd. Rationele argumenten zijn onvoldoende gehoord. Maar ik vind dat wij als wetenschappers de taak hebben om ons uit te spreken en te zeggen: denk nu eens na voordat je handelt."

,,Sinds kort mogen nieuw te bouwen woonwijken niet meer op het gasnet worden aangesloten. Maar er is op dit moment nog helemaal geen noodzaak om over te stappen op elektriciteit; sterker nog dat is zelfs onwenselijk. Zonne- en windenergie zijn uiteraard schonere bronnen, maar slechts een klein percentage van onze elektriciteit wordt opgebracht door zonne-panelen en windmolens. De rest komt nog steeds van kolen- en gascentrales. Als we nu van het gas afgaan wordt de CO2-uitstoot dus alleen maar groter", rekent hij voor. Een simpel rekensommetje dat de regering is vergeten te maken.
Druppel

Hij verbaast zich ook omdat onze huishoudens maar verantwoordelijk zijn voor een heel klein deel van ons gasverbruik. ,,Het is slechts een druppel op de gloeiende plaat. Als je het klimaatakkoord naleest, zie je dat Nederland op dit moment 9 Gigawatt aan gascentrales heeft staan maar dat dit wordt uitgebreid naar 25 Gigawatt in 2050. We gaan dus meer gas gebruiken in de toekomst", benadrukt Smeulders. ,,Alleen gaat dat gas niet naar woonhuizen maar naar centrales. Daar hoor je de overheid verder niet over. Net als over de energieslurpende industrieën rederijen en vliegtuigmaatschappijen. Kerosine voor vliegtuigen en stookolie voor schepen worden zelfs helemaal niet meegerekend in de CO2-uitstoot. Dat is volkomen onrealistisch"

De reden dat de Nederlandse regering nu ineens van het gas af wil, heeft volgens Smeulders alles te maken met de situatie in Groningen. ,,Onder druk van de publieke opinie moest er iets gebeuren. Maar niet meer naar gas boren In Groningen heeft niets uit te staan met het klimaatakkoord. Dat gas kan rustig in de Groningse bodem blijven zitten. Dat hebben we helemaal niet nodig. We kunnen gas uit Noorwegen of Amerika importeren. En we hebben onze eigen gasvelden in de Noordzee. Dat is wel hoogcalorisch, maar we hebben de middelen om dat om te zetten naar gas dat geschikt is voor onze ketels. Sterker nog: vroeger gebruikten we hoogcalorisch gas, maar in de jaren zestig hebben we alle fornuizen omgebouwd om laagcalorisch gas te kunnen gebruiken. Nu kunnen we het omgekeerde doen."

De hoogleraar is fel gekant tegen de huidige warmtepompen. ,,Iedereen moet nu aan de warmtepompen, maar die maken veel herrie en gebruiken ook teveel energie. Gas is de schoonste energiebron die we op dit moment voorhanden hebben", concludeert Smeulders. ,,Overschakelen op duurzame elektriciteit is uiteraard de juiste richting, maar we moeten eerst zorgen dat we voldoende duurzame energie kunnen opwekken en opslaan en dan pas het gas loslaten. En we moeten zeker niet onze infrastructuur voor gas afbreken. Want in de toekomst willen we die misschien weer gebruiken om duurzame brandstoffen in te transporteren, zoals 'solar fuels' of waterstof waar nu aan wordt gewerkt."

Smeulders stelt een andere aanpak voor om de CO2-uitstoot te beperken. ,,PVT-panelen installeren, die zowel stroom als warmte opwekken, warmtenetten aansluiten en kolencentrales in samenspraak met andere landen gefaseerd sluiten. Die van Nederland zijn de beste van de wereld. Het is onzinnig om die eerst te sluiten terwijl die in andere landen veel vervuilender zijn. Denk Europees, handel lokaal. En het gasnet niet uitfaseren, ook niet bij de huishoudens. Straks hebben we misschien zonne-gas: daar wordt nu zowel aan de TU/e als bij het Eindhovense onderzoeksinstituut Differ aan gewerkt."

ED

A.J.

#360
Citaat van: Reinier op 31/12/2018 | 11:49 uur

:confused:
€235 miljard vanaf 2020 tot 2050. Dat is een kleine €8 miljard per jaar; iets minder dan defensie per jaar krijgt.
Over de €4.5 miljard voor 37 f#cking F-35's hebben we 20 jaar gediscussieerd; vliegtuigen die ook moeten gaan vliegen van 2020 tot 2050 (minimaal).
Maar dit besluit om de rekening van €235 miljard bij ons neer te leggen, is genomen in een jaar  :mad:

Maak daar maar iets van 800 miljard van de komende 15 jaar wat ook schoorvoetend toegegeven moet worden na vragen van Baudet... Let vooral op de non-verbale acties van mevrouw de voorzitter op 04:08... Dit is hoe men met mensen omgaat die vraagtekens zetten bij dit hele circus. Nou heb ik verder niet zoveel met Baudet maar dit is gewoon tekenend.



Citaat
Ik ben absoluut voor om meer te verduurzamen en minder energie te verspillen, maar om het in perspectief te zetten; China is verantwoordelijk voor 30% van de CO2 uitstoot in de wereld en gaat de komende jaren extra 66 vliegvelden openen.... Die vliegtuigen gaan niet vliegen op elektra opgewekt door windmolens....

Om het in perspectief te zetten, China gaat gewoon een dikke 1000 kolencentrales bijbouwen... Je leest een hoop hallelujah verhalen dat ze iets van 100 geschrapt hebben die in de planning stonden maar dan blijven er nog steeds een dikke 1000 over.




Citaat
Wat wij gaan doen, is met een gietertje van platina belegd met diamanten de Sahara besproeien met water van een gletsjer uit Groenland en hopen dat daar een regenwoud gaat groeien.

Het is gewoon een nieuw verdienmodel voor de handige jongens. Ik durf te wedden dat een hoop zittende kamerleden over een jaar of 10/15 allemaal te vinden zijn in topposities bij bedrijven die garen spinnen bij dit beleid, let maar op. Zo is Ed Nijpels ook slapend rijk geworden met zijn zure regen, katalysators en als politicus de grote aanjager achter de klimaatsubsidies...

Sparkplug

Citaat van: Parera op 31/12/2018 | 12:25 uur
Kijk naar de Tesla, schijnbaar is stoot de productie van de batterijen al meer troep uit in de lucht dan dat er bespaard word tijdens het rijden met die auto.

Elektrische auto's zoals de modellen van Tesla gaan op den duur ook mrb (motorrijtuigenbelasting) krijgen. Mrb hangt ook van het gewicht af en Tesla's zijn niet licht.
A fighter without a gun . . . is like an airplane without a wing.

-- Brigadier General Robin Olds, USAF.

Parera

Citaat van: Reinier op 31/12/2018 | 11:49 uur

:confused:
€235 miljard vanaf 2020 tot 2050. Dat is een kleine €8 miljard per jaar; iets minder dan defensie per jaar krijgt.
Over de €4.5 miljard voor 37 f#cking F-35's hebben we 20 jaar gediscussieerd; vliegtuigen die ook moeten gaan vliegen van 2020 tot 2050 (minimaal).
Maar dit besluit om de rekening van €235 miljard bij ons neer te leggen, is genomen in een jaar  :mad:

Ik ben absoluut voor om meer te verduurzamen en minder energie te verspillen, maar om het in perspectief te zetten; China is verantwoordelijk voor 30% van de CO2 uitstoot in de wereld en gaat de komende jaren extra 66 vliegvelden openen.... Die vliegtuigen gaan niet vliegen op elektra opgewekt door windmolens....

Wat wij gaan doen, is met een gietertje van platina belegd met diamanten de Sahara besproeien met water van een gletsjer uit Groenland en hopen dat daar een regenwoud gaat groeien.

Maar we zijn wel een van de braafste in de klas en dat is voor de NLD politiek zo belangrijk. Ik ben het eens met dat je duurzaam moet gaan waar het mogelijk is maar inderdaad laten we het wel in verhouding laten. Kijk naar de Tesla, schijnbaar is stoot de productie van de batterijen al meer troep uit in de lucht dan dat er bespaard word tijdens het rijden met die auto.

Reinier

CitaatHet Economisch Instituut voor de Bouw schat dat het een investering vergt van €235 mrd om alle woningen in Nederland klimaatneutraal te maken.

:confused:
€235 miljard vanaf 2020 tot 2050. Dat is een kleine €8 miljard per jaar; iets minder dan defensie per jaar krijgt.
Over de €4.5 miljard voor 37 f#cking F-35's hebben we 20 jaar gediscussieerd; vliegtuigen die ook moeten gaan vliegen van 2020 tot 2050 (minimaal).
Maar dit besluit om de rekening van €235 miljard bij ons neer te leggen, is genomen in een jaar  :mad:

Ik ben absoluut voor om meer te verduurzamen en minder energie te verspillen, maar om het in perspectief te zetten; China is verantwoordelijk voor 30% van de CO2 uitstoot in de wereld en gaat de komende jaren extra 66 vliegvelden openen.... Die vliegtuigen gaan niet vliegen op elektra opgewekt door windmolens....

Wat wij gaan doen, is met een gietertje van platina belegd met diamanten de Sahara besproeien met water van een gletsjer uit Groenland en hopen dat daar een regenwoud gaat groeien.

Tanker

Dat hele klimaatakkoord is één grote farce. Het kost verschrikkelijk veel geld en levert in de praktijk nauwelijks wat op. Wij moeten van het gas af terwijl ze bij de oosterburen nog op bruinkool stoken. Klimaat houdt niet op bij de grenzen. De burger mag draait op voor deze onzin!

Ace1

De groene verbouwing kan slimmer én goedkoper

De inkt van het concept-klimaatakkoord is nog niet droog of partijen van 'het groenste kabinet ooit' beginnen al terug te krabbelen. Want het 'eerlijke verhaal' is dat de burger de energietransitie flink gaat voelen in zijn portemonnee. Kan de grote verbouwing van Nederland ook anders, beter? Ja, stelt FD-energieredacteur en oud-China-correspondent Bert van Dijk.

Nederland stevent af op de grootste en duurste verbouwing ooit. Voor een bedrag van honderden miljarden euro's wordt het land de komende decennia richting 'klimaatneutraal' geduwd. Huizen gaan van het gas, industrie wordt verduurzaamd en elektriciteit vergroend: alles om de CO₂-uitstoot naar het nulpunt te brengen.

Van meet af aan was duidelijk dat snelle consensus over maatregelen om deze verbouwing uit te voeren niet zou worden bereikt. Maar nu dringt de confronterende vraag zich op of in Nederland überhaupt wel een krachtig klimaatakkoord mogelijk is.

Wat daarbij niet helpt: als Nederland zijn klimaatdoelen haalt door honderden miljarden euro's te investeren, heeft dit een nauwelijks meetbaar effect op de temperatuur op aarde. Wat zeker ook niet bijdraagt aan een 'Yes, we can!'-gevoel is dat nog voordat Nederland echt is begonnen met de implementatie van deze klimaatmaatregelen, partijen van het 'groenste kabinet ooit', in casu CDA en ChristenUnie, alweer beginnen terug te krabbelen.

Draagvlak
Bij de eerste de beste verhogingen van de energierekening – beoogd effect: duurzaamheid stimuleren – benadrukken politici van links tot rechts dat de verbouwing van Nederland wel 'draagvlak' moet krijgen en 'betaalbaar', 'haalbaar' en 'behapbaar' moet zijn.

Draagvlak. Het is het magische woord rond de energietransitie. Een essentieel onderdeel, maar tegelijkertijd hét excuus om maatregelen maar te blijven uitstellen. Maatregelen die noodzakelijk zijn om de bijna Kamerbreed gesteunde Klimaatwet tanden te geven.

Want laten we eerlijk zijn, de grote verbouwing van Nederland, die alle sectoren gaat raken, wordt niet behapbaar en betaalbaar voor iedereen. Het blijven verkondigen van dat mantra is op zijn minst misleidend, op zijn slechtst puur populisme. Wie met verve de ambitieuze Klimaatwet verdedigt, moet de burger eerlijk vertellen dat die de energietransitie flink in zijn portemonnee gaat voelen de komende jaren. Ook als de industrie veel zwaarder wordt belast. Want die rekening wordt uiteindelijk doorgeschoven naar de burger.

Wantrouwen

Van die burger wordt gevraagd iets van zijn keuzevrijheid in te leveren en daarvoor flink te gaan betalen. Terecht zal die burger politici vragen wat hij daarvoor terugkrijgt. Het antwoord is lastig en zal in ieder geval uit meer moeten bestaan dan alleen woorden als 'verantwoordelijkheid nemen' en het goede gevoel een bijdrage te leveren aan het tegengaan van de opwarming van de aarde.

Het wantrouwen onder kiezers in Nederland jegens de politiek groeit namelijk al een tijdje. Vooral bij de lagere middenklasse, blijkt uit onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP). Een aanzienlijke groep burgers voelt zich niet meer gehoord door de politiek, zei oud-minister Johan Remkes onlangs bij de presentatie van zijn rapport over democratische vernieuwing. Burgers vrezen de regie over hun leven te verliezen en voelen zich bedreigd door de globalisering.

Hoewel er nog geen sprake is van een verbod op cv-ketels, is dat wel het beeld van het concept-klimaatakkoord dat bij een deel van de bevolking is blijven hangen. Dat geldt ook voor een verbod op de verkoop van brandstofauto's per 2030. Zo'n verbod is niet eens mogelijk zonder Europese wetswijziging, maar de boodschap aan de burger is helder: in het verleden verworven luxe is in de toekomst niet langer vanzelfsprekend. Dat geldt bijvoorbeeld ook voor vliegen of vlees eten. De kosten gaan omhoog.

Prioriteiten van de burger

De behoefte aan veiligheid en zekerheid, maar zeker ook de zorgen over verminderde koopkracht in Nederland, bevredig je als kabinet niet door maatregelen op te leggen die een probleem aanpakken waar burgers zelf nauwelijks mee bezig zijn.

Uit onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau blijkt dat slechts 6% van de bevolking boven de 18 'natuur en milieu' als grootste probleem in ons land zien. Vooral immigratie, gezondheidszorg, veiligheid, normen en waarden en inkomen zijn de onderwerpen die volgens burgers aandacht en geld verdienen. CDA-leider Buma beseft dat als geen ander als hij het heeft over een mogelijke nieuwe 'Fortuyn-revolte' als er geen draagvlak voor de klimaatmaatregelen is.

Sommigen wijzen op de analogie met het betalen van belasting. Maar anders dan bij het klimaat heeft de burger bij zijn belastingaangifte wel het gevoel bij te dragen aan voorzieningen waar hij zelf dagelijks van profiteert: zorg, veiligheid, inkomen.

Bovendien weet je als belastingbetaler zeker dat (bijna) iedereen in je land meedoet. De handhaving is strikt. Bij het klimaat is dat niet of veel minder het geval.

China en India

China en India gaan en mogen nog decennia lang meer CO₂ uitstoten, en zelfs in Europa worden nog grote nieuwe kolencentrales gebouwd. In zo'n omgeving is het lastig om burgers in een van de kleinste landen ter wereld ervan te overtuigen de portemonnee te trekken om een mondiaal probleem aan te pakken. Helemaal als het een probleem betreft dat ze zelf niet als bijzonder urgent ervaren en veel grote landen niet doen wat ze hebben beloofd. En de VS doen onder Trump niet eens meer mee. En de aarde wordt door de klimaatmaatregelen van Nederland slechts 0,0003 graden minder warm.

Hét argument om nu koste wat kost door te pakken is dat niets doen de leefbaarheid op aarde bedreigt en uiteindelijk veel meer gaat kosten dan de maatregelen die nu worden voorgesteld. Er bestaat ook brede consensus over dat de mens grote invloed heeft op de stijging van de temperatuur op aarde. Maar hoe rampzalig de gevolgen van de opwarming van de aarde exact zullen zijn, is niet bekend. Wie de klimaatrapporten leest, valt op dat er vooral wordt geëxtrapoleerd vanuit de huidige situatie. Met mogelijke technologische doorbraken of innovatie in landbouwtechnieken die een deel van de negatieve effecten kunnen opvangen wordt vaak geen rekening gehouden.

Gevaarlijke spagaat
De wens om klimaatmaatregelen te nemen enerzijds en de realiteit van de bezorgde burger anderzijds plaatst de politiek in een gevaarlijke spagaat. Waar in de jaren negentig een politiek middenveld floreerde, is nu sprake van groeiende polarisatie en hernieuwde scherpe scheidslijnen tussen links en rechts. Polarisatie die zich bij uitstek rond thema's als immigratie en het klimaat manifesteert.

Als klimaatonderhandelaar Diederik Samsom in het tv-programma Pauw tussen neus en lippen door zegt dat een huis al voor slechts €10.000 kan worden verduurzaamd, en dat daar prima een lening voor is af te sluiten die zichzelf terugverdient, toont hij een voor een PvdA'er opmerkelijke wereldvreemdheid over de financiële positie van veel Nederlanders.

Minister van Binnenlandse Zaken Kajsa Ollongren (D66) snapt blijkbaar dat het eerlijke verhaal steeds lastiger te verkopen is. Ze heeft het over 'voorfinanciering' van duurzame verbouwingen in plaats van over leningen.

Populisme vs. populisme

Thierry Baudet die, gesteund door De Telegraaf, vraagtekens plaatst bij de invloed van de mens op de opwarming van de aarde, kan worden beschuldigd van rechts populisme. Maar daar staat het linkse populisme tegenover van de milieubeweging gesteund door GroenLinks. Die vertellen burgers dat Nederland 100% CO₂-neutraal kan worden zonder gebruik te maken van CO₂-opvang, biomassacentrales (waarvoor bos moet worden gekapt) of kernenergie. Het klinkt mooi, maar is net als de woorden van Baudet een ontkenning van de realiteit.

Op 20 maart kapitaliseren Baudet en Klaver bij de provinciale verkiezingen waarschijnlijk hun tegengestelde visies op het gebied van immigratie en klimaat. Het maakt noodzakelijke samenwerking in de polder daarmee de komende jaren alleen maar lastiger en belooft niet veel goeds voor een definitief klimaatakkoord in 2019.

Maar wat dan?

Beide flanken van het politieke spectrum zouden elkaar ergens in het midden moeten vinden. Geen ontkenning meer van de invloed van de mens én een heroverweging van het huidige klimaatbeleid. Inzet: een beleid dat meer recht doet aan de positie van Nederland in de wereld.

Isolatiecampagne
De komende jaren gaan alle gemeentes onderzoeken hoe ze wijken van het aardgas af kunnen halen. Het Economisch Instituut voor de Bouw schat dat het een investering vergt van €235 mrd om alle woningen in Nederland klimaatneutraal te maken. Dat wordt een feest voor energieconsultants en experts, maar waarom niet één stap terug? Staan die miljarden wel in verhouding tot de verwachte klimaatwinst die dat oplevert? De totale gebouwde omgeving in Nederland stoot immers minder dan 15% van de totale Nederlandse CO₂ uit. Is die reductie echt €235 mrd waard?

Een goede landelijke isolatiecampagne met bijbehorend subsidieprogramma bespaart waarschijnlijk tientallen miljarden euro's. Weliswaar worden Nederlandse woningen dan niet 100% klimaatneutraal in 2050, maar het wereldwijde klimaat zal dat verschil niet merken. De burger wel.

Dat Nederland doelen stelt en maatregelen neemt om de uitstoot van CO₂ terug te dringen is verstandig en nodig. Het is met de ontnuchterende realiteit van het wereldwijde klimaatbeleid in het achterhoofd echter ook cruciaal om de eigen klimaatmaatregelen constant te blijven heroverwegen. De verbouwingsoperatie van Nederland is daarvoor te belangrijk.

https://fd.nl/weekend/1283705/de-groene-verbouwing-kan-slimmer-en-goedkoper?utm_source=nieuwsbrief&utm_campaign=fd-ochtendnieuwsbrief_#126;SYSTEM.CAMPAIGNID#126;_#126;SYSTEM.MAILID#126;&utm_medium=email&utm_content=20181230&s_cid=671

Lynxian

Twee goede artikelen over de schaduwzijde van die hele groene energiehype. Ik blijf de komende jaren nog wel even een late adopter; ik ben benieuwd wat er na tien of twintig jaar als keerzijde aangepakt zal moeten worden. Ik vermoed: de temperatuur stijgt desondanks alle maatregelen en nu hebben we ook nog eens een gigantisch vervuilingsprobleem als gevolg van het mislukte aanpakken van de temperatuurstijging. Yay; in tegenstelling tot de klimaatveranderingshypothese kunnen we onze eigen chemische afval wel bewijzen!

A.J.

#353
Citaat van: Thomasen op 15/10/2018 | 22:13 uur
Dat is uiteindelijk een probleem met alle electrische apperatuur (Koelkasten, TV's, Accus, etc etc) . Vandaar dat we in Nederland ook zo iets hebben als verwijderingsbijdrage en milieuheffing.

De verwijderingsbijdrage is al lang afgeschaft... Daarbij lost dat het geschetste probleem niet op.

En de milieuheffing gaat over heel andere dingen.

A.J.

The last few years have seen growing concern over what happens to solar panels at the end of their life. Consider the following statements:

-The problem of solar panel disposal "will explode with full force in two or three decades and wreck the environment" because it "is a huge amount of waste and they are not easy to recycle."

-"The reality is that there is a problem now, and it's only going to get larger, expanding as rapidly as the PV industry expanded 10 years ago."

-"Contrary to previous assumptions, pollutants such as lead or carcinogenic cadmium can be almost completely washed out of the fragments of solar modules over a period of several months, for example by rainwater."

Meer achter de link:

If Solar Panels Are So Clean, Why Do They Produce So Much Toxic Waste?

A.J.

Citaat van: Ace1 op 10/10/2018 | 22:46 uur
Waken voor te hoge verwachtingen van waterstof

Knip...

Iedereen die scheikunde heeft gehad op MAVO niveau weet dit. Maar ja, dat geldt ook voor de rest van die hele klimaathype. Alle wetenschappelijk onderbouwde feiten worden door de paarse broeken afgedaan als bullshit en Den Haag loopt daar braaf achteraan.

Ace1

Waken voor te hoge verwachtingen van waterstof

Op bijna elk congres over energie of het halen van de Parijs-doelstellingen voor het klimaat, en in bijna elk rapport over de energietransitie neemt waterstof een prominente rol in. Waterstof, een reuk- en geurloos niet-giftig gas, wordt ook in het nog op te stellen Nederlandse Klimaatakkoord gezien als dé schakel in de overgang van fossiele brandstoffen naar duurzame energie. Want waterstof kan fossiele brandstoffen als aardgas vervangen in de industrie en bij huishoudens. En je kunt er groene stroom van bijvoorbeeld windparken in opslaan, zodat je lange periodes waarin de wind niet waait, kunt overbruggen met schone energie. Maar schept al die aandacht voor waterstof niet veel te hoge verwachtingen?

'Groene waterstof'
Eerder dit jaar stelden tientallen organisaties verzameld in de 'waterstofcoalitie' in een manifest dat groene waterstof (waterstof geproduceerd met groene stroom) noodzakelijk is om de klimaatdoelen van Parijs te halen, CO2-reductie te realiseren en de Nederlandse economie te vergroenen.



Door zijn unieke eigenschappen is waterstof bij uitstek te gebruiken voor de omschakeling naar schone energie: bij verbranding komen geen CO2 en schadelijke stoffen vrij, maar uitsluitend zuiver water. Waterstof is ook te gebruiken als schone brandstof voor auto's.

Minister Eric Wiebes van Economische Zaken en Klimaat erkent dat waterstof kansen heeft en heeft het Topconsortium voor Kennis en Innovatie opdracht gegeven de toekomst van waterstof als een van de pijlers van de energietransitie in kaart te brengen.

Demo's en proefprojecten
Maar niet iedereen is zo euforisch. Want waterstoftoepassingen zijn erg duur en bij de productie ervan gaat veel rendement verloren. 'Het duurt zeker nog tien jaar voor het zover is', tempert René Peters van TNO de verwachtingen.

Peters, business director gastechnologie bij onderzoeksinstituut TNO, kwam tijdens het Springtij Forum op Terschelling eind september verschillende wethouders tegen die dachten de heilige graal voor de energietransitie gevonden te hebben: waterstof. 'We hoeven dan geen wind en zon meer te doen, was hun redenering.' Peters hielp de gezagsdragers terstond uit hun droom met de vraag waar ze dan die waterstof vandaan dachten te kunnen halen.

'Waterstof is geen energiebron, maar een energiedrager', legt de business director geduldig uit. Er moet eerst energie in worden gestopt (zoals bij een batterij), voordat er energie uit kan worden gehaald. 'Op dit moment is er sprake van een hype. Maar dat betekent niet dat we moeten wachten. We moeten juist nu starten met demo's en proefprojecten om te laten zie dat het technisch kan, en om die later, na 2030, op grotere en industriële schaal te kunnen toepassen. Maar we moeten oppassen met te denken dat waterstof overal de oplossing voor is. Waterstof is slechts één benodigd onderdeel voor een nieuw betaalbaar en stabiel energiesysteem.'

Overschotten groene stroom
Grote overschotten stroom afkomstig van windmolens op zee kunnen in de toekomst worden gebruikt voor het maken van waterstof, is een van de ideaalbeelden over groene waterstof oftewel 'het nieuwe gas'. Maar de wens lijkt hier vooral vader van de gedachte. Want, zo valt te beluisteren in de windenergiesector, tot 2030 zal alle te produceren windstroom nodig zijn voor de elektriciteitsvoorziening van Nederland. Van grote overschotten zal voorlopig geen sprake zijn.

'Bovendien gaat bij het maken van groene waterstof nog 60% van de energie verloren', zegt energiedeskundige Robert Kleiburg. Dus het is alleen zinvol groene stroom in te zetten voor het maken van waterstof, als het aanbod ervan veel groter is dan de vraag ernaar voor de elektriciteitsvoorziening. Kleiburg was begin deze eeuw verantwoordelijk voor de waterstofactiviteiten van Shell en later directeur duurzame energie bij onderzoeksinstelling ECN. 'Het zou zonde zijn om die spaarzame groene energie daarvoor in te zetten.'

Subsidies
'Er wordt elk jaar voor één gigawatt aan windparken bijgebouwd. Die stroom moet vooral de grijze stroom van nu vervangen zodat de kolencentrales in 2029 kunnen sluiten', zegt ook Peters. 'Het duurt zeker tot 2030 voor er 12 gigawatt aan wind op zee staat. Pas dan ontstaat er misschien een overschot aan groene stroom die niet in het net past en waar andere sectoren dan over kunnen beschikken.'

De vraag is of de overheid daarvoor grootschalige subsidies zou moeten geven. Grote industriepartijen willen dat wel. Ze vragen het kabinet de ontwikkeling van waterstof te stimuleren net zoals bij wind op zee is gebeurd. Daar zijn de kosten de afgelopen jaren spectaculair gedaald.

Kostendaling
'Als groene waterstof de komende jaren wordt uitgerold en opgeschaald, wordt elektrolyse (waarbij onder invloed van een elektrische stroom waterstof wordt gemaakt) onder het klimaat- en energie-akkoord de nieuwe 'wind op zee': financiering koppelen aan de belofte van kostendaling en groene productie', zo staat er hoopvol te lezen in het manifest van de waterstofcoalitie, waarin onder meer industrie, energiebedrijven en natuur- en milieuorganisaties zijn verenigd.

Maar de kostendaling bij wind op zee is vooral tot stand gekomen door technische innovatie en externe omstandigheden zoals lage financieringslasten en lage staalprijzen. 'Bij waterstof ligt dat heel anders', zegt een winddeskundige.

Blauwe waterstof
Daar is de techniek niet zozeer duur, maar zijn het de hoge grondstofkosten om waterstof te maken die het zo duur maken: elektriciteit. Een megawattuur elektriciteit die met een windmolen op zee wordt geproduceerd kost nu ongeveer €50. Het maken van waterstof met groene windstroom is daarmee nu ongeveer twee keer zo duur als waterstof op basis van aardgas.

Kleiburg is vooral bezorgd over te hoge verwachtingen voor waterstof. 'Waterstof is eerder overhyped geweest', zegt hij. In de jaren 2001-2005, toen ik bij Shell verantwoordelijk was voor waterstof, waren de verwachtingen hooggespannen. Een sinds een paar jaar is het weer hot. We moeten dus oppassen dat we niet in een cyclus zitten waarin beloftes worden gedaan die later niet kunnen worden waargemaakt.'

Tussenoplossing
Veel zal ook afhangen van de industrie. Vooral in de chemie en in raffinaderijen wordt al jaren met waterstof gewerkt. Ongeveer 10% van het aardgas dat in Nederland wordt gebruikt fungeert in de industrie als grondstof voor het maken van waterstof. Waterstof van gas wordt 'grijze waterstof' genoemd. Daar komt veel CO2 bij vrij. Peters noemt grootschalige industriële toepassing van groene waterstof een onmisbare schakel om te komen tot een nieuw energiesysteem. 'Maar voorlopig is blauwe waterstof, die wordt geproduceerd uit aardgas met CO2-opslag op zee, eerst nog hard nodig.'
Elektrolyse-installaties van bestaande groene waterstofproefprojecten hebben tot dusver een omvang van hooguit 5 tot 10 megawatt. 'Voor industriële toepassingen moet je dan algauw denken aan een installatie of elektrolyser met een vermogen van één gigawatt. Bestaande elektrolysers moeten dus met een factor honderd worden opgeschaald, als je over tien, twaalf jaar een verduurzaming van de industrie wilt bewerkstelligen. Maar dergelijke units zijn er nog helemaal niet', aldus Peters.

Toch acht hij proefprojecten van cruciaal belang om de industrie te verduurzamen. Hij wijst op onder meer projecten van Dow en Yara in Terneuzen, van Nuon en Gasunie in Groningen, van Dow en Tata Steel in IJmuiden en van Shell in de raffinaderij in Wesseling nabij Keulen.

'Het zijn ervaringsprojecten. We krijgen daarmee inzicht in de technische processen, bijvoorbeeld hoe je een bestaande pijpleidingen kunt inzetten voor waterstof. Maar we krijgen ook inzicht in de kosten en hoe we deze projecten in de toekomst rendabel kunnen krijgen.'

Droom
De leden van de waterstofcoalitie blijven optimistisch en zien kansen om de productie van waterstof de komende jaren met een factor 200 op te voeren. Om dit droomscenario te realiseren, moeten de investeringskosten wel met twee derde worden verlaagd. Anders blijft de waterstofdroom vooralsnog een wensdroom.

https://fd.nl/achtergrond/1272774/waken-voor-te-hoge-verwachtingen-van-waterstof?utm_source=nieuwsbrief&utm_campaign=fd-ochtendnieuwsbrief_SYSTEM.CAMPAIGNID_SYSTEM.MAILID&utm_medium=email&utm_content=20181010&s_cid=671

Ace1

Windparkbouwers vrezen tulpenmanie als Wiebes gaat veilen

Na voor het eerst een groot windpark zonder subsidie te hebben aanbesteed, wil minister Wiebes nu een stap verder gaan: veilingen. Exploitanten moeten betalen om een park te mogen bouwen. De windsector waarschuwt voor een tulpenmanie. Sterker nog: echt subsidieloos is voorlopig niet eens haalbaar.

Windmolens in Nederland draaien niet op wind. Die draaien op subsidie.' Het is een beruchte uitspraak van Mark Rutte uit 2010, die hem op veel kritiek kwam te staan. Zijn ongelijk leek dit voorjaar ook echt te worden bewezen: Nuon-moeder Vattenfall won de aanbesteding om een groot windpark voor de Nederlandse kust aan te leggen, zonder daarvoor subsidie te krijgen. Een primeur. Milieuorganisatie Greenpeace riep het kabinet onmiddellijk op tot een verdubbeling van de ambities van wind op zee: 'Dit succes smaakt naar meer.'

Maar nog geen half jaar later ligt de industrie in de clinch met het ministerie van Economische Zaken & Klimaat over de vraag of het bouwen van windparken eigenlijk wel al helemaal zonder subsidie kan. De regering denkt na het succes van de eerste subsidievrije biedingen van wel.

Sterker nog, minister Eric Wiebes denkt er zelfs aan windgebieden te veilen. Hij stuurt binnenkort een voorstel om de wet Windenergie op zee te wijzigen naar de Tweede Kamer, waarin veilingen een serieuze optie worden. Dat betekent dat een exploitant in de toekomst wellicht geld moet betalen, in plaats van subsidie te krijgen om een windpark op te zetten.

Of de eerstvolgende aanbesteding onder het nieuwe regime gaat vallen is nog niet bekend. Vrijdag stuurt Wiebes waarschijnlijk een brief naar de Tweede Kamer over de eerstvolgende windpark-aanbesteding: Hollandse Kust Zuid III en IV.

Onbedoelde effecten
De windenergiebranche is niet blij met Wiebes wetswijziging. In een reactie daarop schrijft belangenorganisatie NWEA dat 'hoewel de eerste drie aanbestedingen succesvol zijn geweest in het verlagen van de kosten en zelfs hebben geresulteerd in subsidievrije biedingen' dat zij wil 'waken voor de veronderstelling dat nieuwe windparken geen vorm van inkomstenbescherming meer nodig hebben'. Anders gezegd, de branche heeft nog steeds overheidssteun nodig.

Hans Timmers, voorzitter van de NWEA, waarschuwt voor onbedoelde effecten van het wetsvoorstel. 'Ik denk dat Wiebes het risico loopt zijn duurzame doelstellingen niet op tijd te halen. De manier van aanbesteden die de overheid nu toevoegt, legt het prijsrisico volledig bij de markt', zegt hij. 'We pleiten er juist voor ook methodes van aanbesteding toe te voegen die het prijsrisico verdelen tussen overheid en sector. Welke methode het beste past, hangt af van de dan geldende marktomstandigheden.'

Volledig afhankelijk van marktprijs
Dat zit zo: zonder subsidie mist een windpark een stabiele, voorspelbare inkomstenstroom en zal zo'n park voor zijn toekomstige inkomsten volledig afhankelijk zijn van de marktprijs van elektriciteit die met de windmolens wordt opgewekt. Maar het inschatten van de prijs voor de hele levensduur van een windpark is lastig, zo niet onmogelijk. Niemand weet wat de stroomprijs over 25 tot 30 jaar - zo lang gaat een windpark mee - doet.

'Tegelijkertijd verwacht de minister dat de markt nog eens extra geld toelegt via een bod in de veiling', schrijft de NWEA in zijn reactie op het wetsvoorstel. 'Dit staat in onze ogen haaks op de publieke belangen van zekerheid van bouw en CO2-reductie.' De NWEA vreest dat wanneer de stroomprijzen op lange termijn tegenvallen die windparken er helemaal niet komen. Of dat bestaande parken komen stil te liggen als de elektriciteitsprijs de kosten niet meer dekt.
Tulpenmanie in wind
Jasper Vis, directeur van Ørsted Nederland, een grote windparkontwikkelaar, spreekt zelfs van een mogelijke 'tulpenmanie'. 'Een veiling laat partijen tegen elkaar opbieden. Dat is het grootste risico om teleurgesteld te worden, omdat de partij die het meest speculatief is over de elektriciteitsprijs in de toekomst de aanbesteding wint', aldus Vis.

Juist omdat in de energietransitie in Nederland windenergie zo'n cruciale rol speelt, is het volgens de Ørsted-directeur niet verstandig nu al alle steun voor de sector te schrappen. 'Ik ben heel blij dat we de kostprijs voor windenergie op zee zo snel naar beneden hebben gekregen en windenergie concurrerend hebben gemaakt op conventionele energiebronnen, maar bepaalde garanties van de overheid blijven voorlopig nodig.'

Overheid betaalt de aansluiting
'Duurzame energie kan nog niet zonder een rol van de overheid', zegt Vis. Hij pleit ervoor om in de wet een andere optie op te nemen voor het toewijzen van windparken: 'contract for difference', zoals dat ook in het Verenigd Koninkrijk bestaat. Hierbij bieden partijen op basis van de kostprijs voor een windmolenpark, waarbij de overheid het verschil met de marktprijs betaalt dan wel ontvangt. Is de marktprijs van elektriciteit lager, dan krijgt de bieder subsidie, is die marktprijs hoger dan betaalt de bieder de overheid terug.

Wiebes ziet daar niets in. 'Het belangrijkste nadeel van een "contract for difference" is dat het de subsidieverplichting tussen overheid en exploitant in stand houdt. De windparken op zee worden nooit een volledig onderdeel van de elektriciteitsmarkt', aldus het ministerie. Bovendien houdt de minister de mogelijkheid in de wet open om windparken met subsidie aan te besteden als de marktomstandigheden wijzigen.

Kannibaliseren
Als het wetsvoorstel door de Tweede en Eerste Kamer komt, kiest de overheid een duidelijk andere koers dan de windenergiesector voorstaat.

Die koers heeft bovendien een groot risico. Want hoe meer windenergie je in het systeem brengt, hoe lager de stroomprijs wordt.' Dat kannibaliserende effect is al in 2013 onderzocht door de Duitse energie-econoom Lion Hirth van de Herthie School of Governance in München (zie kader).

olgens Hirth kunnen onder meer betere en krachtigere windmolens, batterijen en flexibele back-up van bijvoorbeeld gasgestookte elektriciteitscentrales het waardedalingseffect beperken, maar dat niet helemaal wegnemen. Omdat Nederland goede stroomverbindingen met het buitenland heeft en veel windparken op zee wil bouwen, die een groter deel van het jaar wind produceren, is het waardedalingseffect vergeleken met Duitsland wel kleiner, verwacht Hirth.

Een andere oplossing voor het kannibalisatie-effect zou een direct leveringscontract tussen een windpark en een bedrijf kunnen zijn, dat het risico van lage prijzen wegneemt. In de Verenigde Staten worden al veel contracten gesloten tussen grote bedrijven als Facebook en Amazon, die willen vergroenen en windenergiebedrijven.

Nog even wachten
De Nederlandse markt is volgens Maarten Wetselaar, directeur van de duurzame energie-activiteiten van Shell, nog niet zover. 'Hier is het nog heel moeilijk om contracten met bedrijven te sluiten die vijftien jaar lang een eerlijke stroomprijs garanderen zodat je grote windparken rendabel kunt bouwen. De Nederlandse stroommarkt is zo concurrerend en de stroomprijs zo laag dat het voor grote bedrijven nog heel aantrekkelijk is om nog even te wachten voordat ze dat soort verplichtingen aangaan.'

Shell, dat de tweede grote windtender in Nederland won samen met partners Eneco, Van Oord en Mitsubishi, vraagt zich dan ook net als Vis openlijk af of volledig subsidievrije biedingen wel haalbaar zijn. 'Je moet voorkomen dat er een gat valt waarbij de bedrijvenmarkt er nog niet helemaal klaar voor is en de overheidssubsidies al wegvallen.'

In het kort
Minister Wiebes wil de wet Windenergie op Zee aanpassen zodat windparken geveild kunnen worden.

In plaats van subsidie zou zo'n park dan geld opleveren voor de Staat.

Sector vreest dat windparken niet worden gebouwd of stilgezet worden als de elektriciteitsprijzen op de lange termijn minder positief blijken te zijn dan verwacht.

Wiebes komt waarschijnlijk vrijdag met details over de volgende aanbesteding van een groot windpark in de Noordzee.

Kader

Meer windmolens, minder opbrengst

De kosten voor windenergie en zonne-energie zijn de laatste jaren zo sterk gedaald dat deze energievormen soms zelfs al kunnen concurreren met kolen- en gascentrales. Dat is een groot succes, vindt de Duitse energie-econoom Lion Hirth van de Herthie School of Governance in München, maar, zegt hij, 'de kosten zijn slechts één kant van de concurrentievergelijking. De andere is waarde.

'Hirth deed in 2013 onderzoek naar de financiële opbrengsten van windmolenparken. En als het om de inkomsten gaat is het vooruitzicht volgens hem een stuk minder rooskleurig. 'Windenergie wordt minder waardevol als er meer van wordt gebouwd. De reden daarvoor is simpele economie: gedurende windrijke uren drukt het overtollige aanbod van elektriciteit de prijs. Dat is precies wanneer duurzame energie de meeste stroom produceert, en dus disproportioneel weinig geld opbrengt: het zelfkannibalisatie-effect. Windenergie wordt het slachtoffer van zijn eigen succes.

'Hirth deed onderzoek naar de economische waarde van wind- en zonne-energie en kwam tot een alarmerende conclusie: Als het percentage windstroom in de elektriciteitsmix toeneemt van 0% naar 30%, daalt de economische waarde van windenergie met 40%. Bij zonne-energie wordt een dergelijke lage waarde al bereikt bij een penetratie van 15%. 'Hoe meer capaciteit wordt geïnstalleerd, des te groter de prijsdaling', aldus Hirth die aangeeft dat de data tot en met 2017 laten zien dat zijn thesis klopt.

'Het concurrerend ontwikkelen van duurzame energie op grote schaal zal daarom moeilijker te realiseren zijn dan velen verwachten. Onderzoekers en beleidsmakers moeten rekening houden met een beperkte rol van zonne- en windenergie en andere broeikasgas reducerende opties niet te snel uitsluiten.'


https://fd.nl/ondernemen/1270757/windparkbouwers-vrezen-tulpenmanie-als-wiebes-gaat-veilen





A.J.

Citaat van: Lynxian op 12/05/2018 | 00:22 uur
Ik vond geen wettelijke bepalingen terug in de door jou aangeleverde PDF maar inderdaad; als de meter is afgekeurd dan heb je vrij weinig keus. (Anders dan die jij aangeeft, slim of zogenaamd digitaal en niet slim maar toch eigenlijk best wel aan.) Ik kon me hierop baseren maar het eindresultaat is inderdaad degene die jij omschrijft: https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/slimme-meter/vraag-en-antwoord/slimme-meter-weigeren

In mijn geval is de oude meter nog prima, dus vandaar waarschijnlijk dat ik het stuk over afgekeurde meters niet goed heb onthouden of weinig aandacht aan besteed. Jammer, want ik was er toch echt heilig van overtuigd dat het was zoals geschetst in mijn eerdere posting.

Ik doelde op dit stukje:

Citaat
Uw netbeheerder is wettelijk verplicht om er voor te zorgen dat de bij u geplaatste meter aan de geldende wettelijke eisen blijft voldoen. Een afgekeurde meter past niet in dat plaatje en moet daarom vervangen worden.

Geloof me, ik heb alle zeilen bijgezet om er onderuit te komen... Helaas tevergeefs...