VS: geen antwoord op eventuele kernwapens Iran

[Elzenga]

VS: geen antwoord op eventuele kernwapens Iran
Van onze correspondent Philippe Remarque op 20 april '10, 07:26, bijgewerkt 20 april '10, 08:54

WASHINGTON - Het was een pijnlijke onthulling in de zondagseditie van The New York Times: minister Gates van Defensie had het Witte Huis in een vertrouwelijk memorandum in januari gewaarschuwd dat de VS geen effectief langetermijnbeleid hebben om de ontwikkeling van een kernwapen door Iran tegen te gaan.

De regering zag zich genoodzaakt de zwakke indruk die dit maakte meteen weg te nemen, en wel op hoog niveau. Dus kwam er zondag een verklaring van Gates zelf. Ja, hij had een memorandum geschreven, maar dat was slechts om 'de volgende stap in onze defensieplanning te beschrijven'.

De bronnen van The New York Times hadden doel en inhoud van het document 'verkeerd weergegeven'. Het memorandum was volgens Gates niet bedoeld als 'wake-up call' en ook niet als zodanig in het Witte Huis ontvangen, zoals een anonieme bron in de krant had gezegd.
Verwarring

'Laat er geen verwarring bestaan bij onze bondgenoten en tegenstanders: de Verenigde Staten concentreren zich voldoende en energiek op deze kwestie, en zijn bereid te handelen om onze belangen te dienen in een reeks van scenario's.'

Omdat geen regeringsfunctionaris bereid is uit te leggen wat er precies in de memo stond, valt dit moeilijk te controleren. Maar het kan dat Gates de waarheid spreekt.

In het gedeelte van het memorandum dat The New York Times citeert, schrijft Gates over de 'afwezigheid van een effectieve strategie' voor een zeer specifiek scenario: Iran zou alle componenten van een kernbom verzamelen, maar er geen bouwen.

Scenario's

Dat is iets anders dan waarschuwen dat de VS helemaal geen strategie heeft of zich niet voorbereidt op verschillende scenario's. Het is moeilijk voorstelbaar, schreef commentator Marc Ambinder van The Atlantic, dat Gates bedoelt dat de VS geen plannen hebben voor een militaire aanval, of om Israël in het geheim te helpen bij een aanval. Of dat de inlichtingendiensten niet proberen de Iraanse pogingen te saboteren. 'Waarom? Omdat het Pentagon zulke plannen wel heeft, wel samenwerkt met andere landen en de inlichtendiensten doen wat ze doen.'

Admiraal Mullen, als voorzitter van de chefs van staven de hoogste Amerikaanse militair, vatte het zondag in New York handzaam samen: natuurlijk denken we er hard over na, maar het is nu eenmaal heel moeilijk. 'Als er een makkelijk antwoord was, hadden we het al uit de kast gehaald.'

Dat klinkt nauwelijks geruststellend, maar het omschrijft de status van het Amerikaanse Iranbeleid eerlijk. Barack Obama wekte tijdens zijn verkiezingscampagne de hoop dat bereidheid tot dialoog openingen in Teheran zou opleveren. Maar dat is niet gebeurd. Dus nu zit Obama met hetzelfde Iran-probleem als zijn voorganger Bush: diplomatie werkt niet, de militaire optie is ongewenst.

Bereid tot aanval

Om met het laatste te beginnen: conservatieve Amerikaanse politici suggereren graag dat Washington bereid moet zijn tot een aanval, maar in de praktijk wegen de baten niet op tegen de kosten. Het Pentagon is mordicus tegen, zowel onder Bush als onder Obama. Admiraal Mullen legde zondag voor de zoveelste keer uit dat een luchtaanval het nucleaire programma van Iran slechts zou vertragen.

De negatieve gevolgen zouden daarentegen groot kunnen zijn, zeggen specialisten: deze oorlogshandeling kan een groter conflict veroorzaken waarbij landen als Libanon, Irak en de Golfstaten een rol spelen, met alle gevolgen van dien voor de olietoevoer in de wereld. In Iran zelf zou het nieuwe steun van de bevolking opleveren voor het radicale regime.
Sancties

Vandaar dat Mullen de voorkeur geeft aan sancties. Maar op dit front boekt Obama evenmin vooruitgang. Rusland, China, India en Brazilië werken niet mee. Teheran wil zich onttrekken aan de dominantie van de Amerikanen, en daar hebben andere machten op de wereld ook belang bij.

In Amerika gaan er daarom al enige tijd stemmen op om te leren leven met een Iraanse bom, en intussen te wachten tot Iran van binnenuit verandert. Dezelfde politiek van afschrikking en 'containment' die tijdens de Koude Oorlog heeft gewerkt tegenover de Sovjet-Unie.

Israëls veel grotere nucleaire slagkracht zal ervoor zorgen dat Iran niet eens zal overwegen zijn eigen wapen in te zetten, stelde commentator Fareed Zakaria. 'Afschrikking heeft gewerkt met gekken als Mao en met boeven als Stalin. Het zal ook werken met de calculerende autocraten van Teheran.'
http://www.volkskrant.nl/buitenland/article1371273.ece/VS_geen_antwoord_op_eventuele_kernwapens_Iran