Strooien met Yuans om het nieuws te domineren

[Ace1]

Xinhua Het grootste staatspersbureau

In haar jacht op meer invloed op de wereldwijde publieke opinie trekt de Chinese overheid miljarden uit. In Den Haag is The Hague Bureau geopend: een vestiging van het staatspersbureau Xinhua News.

China is er helemaal klaar mee, het monopolie van de westerse media op het internationale nieuws. Maar liefst 75 procent van de nieuwsberichten die de wereld over gaan, komt van de nieuwsorganisaties Associated Press (AP), Reuters, Agence France-Presse (AFP) en United Press International (UPI). Terwijl het belang van de publieke opinie (de 'hearts and minds') met de dag toeneemt in de wereldpolitiek.

Intern heeft China dat allemaal prima op orde – de Communistische Partij heeft een machtige propaganda-afdeling – maar dat het internationaal wordt weggespeeld is Peking een doorn in het oog. De Chinese president Hu Jintao moest morrend toegegeven dat China's invloed op de internationale opinie zwak is. Tijd voor actie dus.

China heeft voor de komende jaren 6,7 miljard dollar gereserveerd om de westerse mediamarkt te bestormen. Om mee te doen met de grote jongens opent Xinhua in een wolkenkrabber op Times Square in New York een nieuw hoofdkantoor, zodat het buren van Reuters wordt. Het lanceerde in juli CNC World: een wereldwijd 24-uurs Engelstalig nieuwskanaal, geïnspireerd op CNN en BBC World. 'Een internationale visie met een Chinees perspectief', aldus Xinhua-baas Li Congjun. Nieuws uitzenden voor de hele wereld 'op een moderne en objectieve manier'.

'Bij Xinhua zijn ze erg ambitieus omdat ze de internationale media gekleurd en niet eerlijk ten opzichte van China vinden. Daardoor hebben ze het gevoel dat ze niet eerlijk behandeld worden en is besloten de eigen media te promoten zodat mensen hun nieuws kunnen kijken. Ze hebben zich erbij neergelegd dat China geen positieve berichtgeving uit internationale media gaat krijgen', constateert Vincent Brossel, hoofd Azië van Reporters Without Borders in Parijs.

Om de wereldwijde positie te versterken is een miljardenoperatie op touw gezet. 'Xinhua is net twee televisiekanalen begonnen en heeft een nieuwe strategie, het wil overal in de wereld aanwezig zijn. Daarom ben ik naar Den Haag gestuurd', legt Pan Zhi (1977), kwartiermaker en journalist van het nieuwe The Hague Bureau, uit.



In zijn uppie
Als Xinhua een nieuwe vestiging opent wordt die vaak gekscherend 'de tweede ambassade' genoemd. Dat het staatspersbureau naar Den Haag komt, hebben we voor een groot deel te danken aan voormalig wethouder citymarketing Frits Huffnagel, die iedere kans aangreep om de Hofstad als internationale stad te positioneren.

Vorig jaar november schreef hij in een column in deze krant dat Xinhua News 'zijn Europese persbureau' in Den Haag zou vestigen. Een schromelijke overdrijving, want Xinhua zit in tal van Europese landen met veel grotere vestigingen. Bovendien is en blijft Pan voorlopig in zijn uppie.

Als technologiecorrespondent werkte hij vier jaar in Duitsland en spreekt hij inmiddels noodgedwongen een aardig woordje Engels. 'Ze hadden me verteld dat ik hier Duits kon praten. Dat valt tegen.'

Volgens Pan is Nederland heel belangrijk voor China. Met oosters gevoel voor symboliek legt hij uit wat het eerste karakter betekent als je Nederland in het Chinees vertaalt. 'Hope our love lasts and never dies'. Komt bij dat veel Nederlandse bedrijven als Unilever en Philips in China actief zijn en dat Nederland qua geldstromen de tweede Europese handelspartner is. 'En omdat er de laatste jaren meer en meer studenten en toeristen naar Nederland komen, is er in China veel interesse voor jullie.'

Leuk en aardig, maar uiteindelijk is Nederland maar een stipje op het Risk-spelbord van het invloedrijke Politbureaulid Li Changchun, verantwoordelijk voor de Chinese media. Hij wond vorig jaar geen doekjes om het politieke doel van de uitbreiding. 'We moeten de stem van de Chinese media in de internationale gemeenschap luider laten klinken om onze soft power te versterken.'

Of zoals Li Boashan (uitgever van het Quishi Journal van de Partij) vorige maand in de Japanse krant Asahi Shimbun zei: 'Door ons op buitenlandse markten te begeven hoop ik dat Chinese media de bovenhand kunnen krijgen in de internationale opinie... en een goed begrip van China creëren door het ware beeld van het land te tonen. Onbegrip, vooroordelen en onwetendheid over China zijn wijd verspreid in de internationale gemeenschap.'

Het heeft iets weg van 'wij van WC-eend adviseren WC-eend'. Een staatspersbureau kan toch geen objectief nieuws brengen? Tuurlijk wel, vindt Pan. 'De NOS is toch ook een staatsomroep? Mijn collega's in Duitsland waren ook heel kritisch. Kijk, ik weet niet hoe het voor de Chinese binnenlandse berichtgeving werkt. Sinds ik tien jaar geleden bij Xinhua ben gaan werken heb ik op de buitenlandafdeling gewerkt en ik heb het gevoel dat er niet zo veel controle is op de internationale berichtgeving.'

Pans gevoel wordt ondersteund door het onderzoek Xinhua: the world's biggest propaganda agency van Reporters Without Borders. 'Er zijn verschillen tussen de Engelse en Chinese verhalen die ze over dezelfde gebeurtenis schrijven. Ze willen niet dom overkomen voor hun Engelse publiek', zegt Brossel.

Volgens Brossel komt het nieuws van Xinhua voor 90 procent overeen met 'ons' nieuws. Maar als het bijvoorbeeld over gevoelige zaken zoals territoriale conflicten (neem Kosovo) gaat, dan is het duidelijk welke kant Xinhua inneemt, met Tibet en Taiwan in het achterhoofd. Soevereiniteit is heilig. Hetzelfde geldt voor bondgenootschappen met de regimes van Iran en Noord-Korea, waar zelden een kritisch woord over valt.



A new perspective
'Xinhua bericht inderdaad anders over sommige onderwerpen dan CNN', zegt Pan. 'Maar onze slogan is dan ook: Xinhua: a new perspective.'

'Ik weet dat veel westerse mensen denken dat China geen pers- en internetvrijheid heeft. Maar volgens mij is de verklaring logisch: alles in de wereld en dus ook in China moet binnen de wet gebeuren. Het is normaal dat mensen een verschillende mening hebben op het gebied van journalistiek. Ook in jullie land houden journalisten er een verschillend perspectief op na, kijk maar naar de vliegramp in Libië', zegt Pan.

Sinds maart maakte hij zo'n 400 berichten over Nederland (inclusief foto's) in het Chinees en Engels, waaronder een verhaal over de verkiezingen en de verloren WK-finale 'Netherlands in orange sadness'. Op het laatste verhaal is hij bijzonder trots omdat het in Maleisische kranten heeft gestaan. 'Ik hoop dat Europese kranten in de toekomst ook onze verhalen gaan plaatsen, net zoals ze van AP en Reuters doen.'

Dat lijkt kansloos, vanwege het geloofwaardigheidsprobleem. Maar zeg nooit nooit, gezien de financiële malaise waarin veel westerse media verkeren.

In de strijd om publiek heeft Xinhua namelijk een grote kracht waar het de rest aan ontbreekt: geld. Dat speelt geen rol. 'Het gaat Xinhua niet om het geld, het gaat om het prestige. Het is onderdeel van het buitenland-beleid van China. Xinhua is populair bij kranten in ontwikkelingslanden. Reuters en AP zijn dure persbureaus, maar Xinhua geeft zijn nieuws gratis of heel goedkoop weg. Dus zie je in Afrika kranten vol met nieuwsberichten van Xinhua', constateert Brossel.



Topjournalisten
Overigens moet kritiek op de journalistieke kwaliteiten van Xinhua aan de bazen en niet de journalisten worden gericht. Die zijn namelijk prima in staat om kwalitatief hoogstaande en objectieve berichten te leveren. De Communistische Partij leeft er zelfs op.

In een uitgelekte speech van Xinhua-bons Xia Lin waarover The Economist twee maanden geleden schreef, blijkt dat de Partij voor haar informatievoorziening zwaar leunt op internal references. Dit 'neican-sys-teem' bestaat uit het doorgeven van nieuwsberichten van journalisten die door censuur de krant niet halen omdat ze te gevoelig liggen.

In zijn speech zegt Xia dat dankzij de gecensureerde berichtgeving rond de etnische rellen in Xinjiang vorig jaar, de Han Chinezen minder wraakacties hebben gepleegd op de moslim Oeigoeren. De berichtgeving in de Chinese media was zo bescheiden dat de ernst van de situatie pas tot president Hu Jintao doordrong na het lezen van een neican over de wraakacties, waarna hij zijn overzeese tour inkortte.

Het schrijven van geheime berichten voor het leiderschap is een van Xinhua's belangrijkste werkzaamheden. Veel Chinese kranten hebben geheime edities die te gevoelig voor het publiek zijn, maar dé informatiebron voor de partij. Gewone journalistiek eigenlijk: klachten van burgers over corruptie, overheidsfouten, slecht economisch nieuw, buitenlandse kritiek en verslagen over wat op internet leeft.

De salontafels van het partijkader liggen vol met neican-magazines: van Reform Internal Reference tot Online Public Sentiment: Three Rurals Internal Reference.

Echte journalistiek bedrijven kunnen de dames en heren van Xinhua dus prima. Pan: 'Ik wil niet zeggen dat de Chinese media de beste in de wereld zijn, maar veel Chinese collega's doen hun werk goed en proberen altijd een andere invalshoek te vinden om het verhaal te vertellen. En we vinden altijd de waarheid.' Maar die haalt de krant niet vaak.

Anno 1931
Xinhua werd in 1931 opgericht onder de naam Red News Agency. Inmiddels is het een internationaal nieuwsbedrijf dat nieuws produceert in acht talen: Chinees, Engels, Spaans, Frans, Russisch, Portugees, Arabisch en Japans. Xinhua is zowel persbureau, met 130 buitenlandse vestigingen, als uitgever – het bezit meer dan twintig kranten en een tiental magazines. Met de lancering van de Engelstalige 24-uurs nieuwszender CNC World in juli gaat het de concurrentie aan met CNN, BBC World en Al-Jazeera. De internettak Xinhuanet (zie de websites xinhuanet.com, xinhua.org, news.cn. en het Engelse chinaview.cn) heeft meer dan 80 miljoen pageviews per dag en is na BBC en CNN de best gelezen nieuwswebsite ter wereld.

http://www.depers.nl/buitenland/500977/Met-Yuans-nieuws-domineren.html