„Onze vliegers geen COWBOYS!”

[KapiteinRob]

De luchtmachtcrews – Nederland heeft in Zuid-Afghanistan vijf Apaches, zes F-16's en drie Chinooks – maken na elke missie, telkens als een wapensysteem is ingezet, zogeheten after action reports die zowel de Nederlandse als de ISAFkanalen ingaan.
       
,,Als commandant zet ik daar mijn handtekening onder waarna die rapporten altijd naar de Koninklijke Marechaussee (KMAR) en het Openbaar Ministerie (OM) worden gestuurd", vertelt Hagemeijer. ,,Tot nog toe was er geen aanleiding tot nader onderzoek."

Snap ik dat de werkdruk OM (en Kmar?) zo hoog is. Als je je ook al moet buigen over standaardrapporten om na te pluizen......

[KapiteinRob]

Commandant weet dat luchtmacht álles doet om geen burgers te treffen in Afghanistan

Bewondering en een daverend applaus was de oogst voor kolonel Ron Hagemeijer deze week tijdens Heli-Power, een internationale conferentie van en over militaire helikopterbemanningen. De ervaren Apachevlieger vertelde over de inzet van het Nederlandse luchtwapen in ZuidAfghanistan. De Koninklijke Luchtmacht klaart daar zij aan zij met Engelsen en Amerikanen de gevaarlijke klussen.
       
Hagemeijer, net terug uit Kandahar waar hij de afgelopen maanden commandant was van de Air Task Force (ATF): ,,Wij hebben al die tijd nooit 'nee' hoeven zeggen als landstrijdkrachten een beroep op onze F-16's of Apaches deden. Die 24 uur per dag, zeven dagen per week mentaliteit is indrukwekkend, de inzetbaarheid lag boven de negentig procent. En in al die jaren dat onze gevechtshelikopters nu in het gebied opereren, is er slechts één keer een Apache getroffen – en alleen licht beschadigd geraakt – door vijandelijk vuur. Dat geeft aan dat onze wijze van opereren goed is."
         
De luchtmachtcrews – Nederland heeft in Zuid-Afghanistan vijf Apaches, zes F-16's en drie Chinooks – maken na elke missie, telkens als een wapensysteem is ingezet, zogeheten after action reports die zowel de Nederlandse als de ISAFkanalen ingaan.
       
,,Als commandant zet ik daar mijn handtekening onder waarna die rapporten altijd naar de Koninklijke Marechaussee (KMAR) en het Openbaar Ministerie (OM) worden gestuurd", vertelt Hagemeijer. ,,Tot nog toe was er geen aanleiding tot nader onderzoek."
       
Waaruit geconcludeerd kan worden dat Nederlandse vliegers zich in Afghanistan strikt aan de rules of engagement, de schietinstructies, houden. 'Was die aanval wel gerechtvaardigd?' Gevoelig onderwerp, zeker nu westerse troepen worden bekritiseerd omdat zij in de zuidelijke provincies bij het elimineren van de Taliban ook burgerslachtoffers zouden maken.
       
Zo is Nederland verweten tijdens de Slag om Chora, afgelopen zomer, ook onschuldige Afghanen te hebben gedood. De Australiërs hadden, achteraf, commentaar op het optreden van onze troepen. Onderzoeksrapporten hebben de Nederlanders tot op heden overigens vrijgepleit.
     
,,Onze vliegers zijn geen John Waynes met de vinger aan de trekker", vertelt Hagemeijer. ,,Wij zijn er om de mannen en vrouwen van ISAF die dagelijks de poort uitgaan, te ondersteunen. We willen geen burgers raken, we zijn er juist om ze te helpen. Daarom praten we vanuit de cockpit met Joint Tactical Air Controllers (J-Tac's) op de grond. Die leiden elke F-16 of Apache naar het doel. 'Vanuit dat huis worden we beschoten, links staat een appelboom, voor de deur een omgevallen kruiwagen'. Pas als er absolute zekerheid is dat we over hetzelfde doel praten en wanneer sprake is van grondtroepen in nood, volgt de aanval."
       
Uit radioverkeer tussen bemanningen en J-Tac's blijkt dat de Nederlanders ver gaan in dat ondervragen van bevriende militairen op de grond. 'Wie zit waar, worden jullie wel beschoten, wanneer is het laatste vuurcontact geweest...' Tijdens een andere missie vraagt de J-Tac een F-16-vlieger om een bom, zijn eenheid ligt onder mortiervuur. Als de vlieger burgers ziet en concludeert dat de Talibanmortieren zwijgen, draait hij af. Later, terug in Kandahar, ontmoet hij de Joint Tactical Air Controller. Die is blij dat de bommen aan boord zijn gebleven.
         
Kolonel Hagemeijer: ,,Wij zijn ervan doordrongen dat zo'n J-Tac in de vuurlinie ligt en dus onder grote druk staat. Ik ken voorbeelden van vliegers die uiteindelijk níet hebben geschoten, ondanks herhaalde verzoeken om luchtsteun. Later zie je dan beelden van burgers die uit een dorp komen, op de vlucht voor het oorlogsgeweld van de Taliban."
       
Toch kan bij de inzet van jachtvliegtuigen en gevechtshelikopters nimmer de garantie worden gegeven dat het voor onschuldige Afghanen altijd goed afloopt. Hoe strikt procedures en Nederlandse rules of engagement ook zijn.
       
,,Want de vijand vecht op een smerige manier", vertelt Hagemeijer. ,,Burgers en kinderen zijn op vreselijke wijze vermoord. Als dan een F-16aanval met lasergeleide bommen op de Taliban volgt – om onze troepen te ontzetten – is na afloop onmogelijk vast te stellen wie verantwoordelijk is voor die doden. In Chora, Medusa, de Beluchi Vallei, op tal van andere plaatsen in het zuiden. Het blijft een moeilijke discussie. Wij doen er echt alles aan om de gewone Afghanen buiten het conflict te houden."
       
Maar als een ISAF-patrouille onder dodelijk Talibanvuur ligt vanuit een huis, ziet ook een vlieger niet of er binnen de muren gijzelaars worden gehouden. Dan rest alleen nog de keuze van het wapensysteem. Zo kan een Hellfireraket één kamer van een pand vernietigen, terwijl de rest van het huis overeind blijft.
       
,,Maar in geen enkel gewapend conflict kun je garanderen dat burgers worden gevrijwaard", zegt Hagemeijer. ,,Wij leggen er bij onze vliegers zwaar de nadruk op dat ze positief moeten identificeren. Je kunt daar echter niet oneindig in doorgaan. Als je in de lucht blijft afwachten, neem je immers ook risico's. Voor de crews, maar zeker ook voor de grondtroepen. En als je uiteindelijk geen aanval uitvoert en de landmacht moet vervolgens zelf die vijand huis na huis en straat na straat uitjagen, dan kost dat veel levens aan ISAFzijde."
       
Bovendien: ,,Onze bemanningen in een F-16 of Apache voelen de druk. Als je te vaak hoort dat er koste wat kost geen burgerslachtoffers mogen vallen, is dat ook weer niet goed. Geloof me, ze wéten dat er politiek en juridisch op hen gelet wordt. Het zijn immers altijd de vliegers naar wie in eerste instantie wordt gekeken, mocht het mis gaan. Wij zijn in Zuid-Afghanistan voor steun aan onze mensen op de grond. Als we optreden, is dat puur uit zelfverdediging. Onze vliegers voeren de discussie over al dan niet aanvallen in de lucht. Nog vóór ze op die knop drukken."

Bron: De Telegraaf dd. 101107