Sporen naar het front: treinen veranderen de oorlogsvoering radicaal

[Ace1]

DE TENTOONSTELLING

In het kader van 300 jaar Vrede van Utrecht organiseert Het Spoorwegmuseum de tentoonstelling 'Sporen naar het front'.

De tentoonstelling laat zien welke invloed de spoorwegen hadden op de manier van oorlog voeren en hoe de verschillende treinen werden ingezet bij gewapende conflicten. De expositie omvat een groot aantal internationale bruiklenen, waaronder enkele oorlogslocomotieven, leger- en pantsertreinen.



THEMAJAAR »

300 jaar Vrede van Utrecht

In 2013 is het 300 jaar geleden dat de Vrede van Utrecht werd gesloten. Bij dit vredesverdrag werden de nieuwe machtsverhoudingen binnen Europa vastgelegd. De stad Utrecht viert dit belangrijke moment in de geschiedenis van de diplomatie met diverse feestelijkheden, culturele manifestaties en tentoonstellingen.

Trein in oorlogstijd

Het is echter wel goed mogelijk om juist de tegenhanger van vrede te belichten, namelijk de trein in oorlogstijd. Daarom zal Het Spoorwegmuseum in de tentoonstelling 'Sporen naar het front' inzichtelijk maken welke invloed de spoorwegen hadden op de manier van de oorlogsvoering in Europa en hoe de trein werd ingezet bij gewapende conflicten.

ONDERWERPEN

Om de rol van de trein bij oorlogsvoering voor de bezoekers op aansprekende wijze voor het voetlicht te brengen, worden er een aantal thema's behandeld. Elk thema wordt met foto's uit heden en verleden, filmpjes, voorwerpen, diorama's en persoonlijke getuigenissen aangekleed. De thema's zijn:

De transportpuzzel
De trein bood veel logistieke voordelen, met name als het ging om het transporteren van materieel, voedsel en paarden naar de frontlinies.

Troepenaanvoer
Niet alleen materieel, ook enorme hoeveelheden soldaten werden in treinen van en naar de frontlinies vervoerd.

Bewapende treinen
Al in de Amerikaanse Burgeroorlog werden pantsertreinen en stukken spoorgeschut ingezet. In de loop van de tijd werden deze afschrikwekkende treinen steeds geavanceerder en efficiënter.

Strategisch staal
Het spoor zelf speelde een strategische rol bij gewapende conflicten. Het kon snel worden aangelegd voor een plotselinge troepenverplaatsing of juist worden gesaboteerd.

Gewondenvervoer
De hospitaaltreinen zorgden ervoor dat gewonden zo snel mogelijk van het front konden worden weggevoerd en dus geen belemmerende factor meer bij de gevechten vormden.

Het thuisfront
Wat waren de consequenties van oorlogsvoering voor de 'thuisblijvers'?



INHOUD

Revolutie in oorlogsvoering
Over de rol die de spoorwegen speelden bij de ontwikkeling van steden, economie en mobiliteit is veel geschreven. Dat de spoorwegen ook een revolutie in de oorlogsvoering veroorzaakten, is veel minder bekend.

Grootschaliger
Veldslagen tussen vijandelijke legers konden door de aanvoer van manschappen, wapens en voedsel veel langer duren, zich op meerdere fronten tegelijk afspelen en een grootschaliger karakter krijgen.

Oorlogen
Aan de hand van een aantal thema's vertelt 'Sporen naar het front' het verhaal over de rol die de trein in oorlogstijd heeft gespeeld, van de Amerikaanse burgeroorlog, de Eerste en Tweede Wereldoorlog tot de Koude Oorlog.

BRUIKLENEN

De tentoonstelling bestaat uit een groot aantal (internationale) bruiklenen, waar onder:

Imperial War Museum, Londen, Engeland
Granaat 'Schwerer Gustav'

Mosely Railway Trust, Engeland
'Tin Turtle'

Museum of the Slovak National Uprising, Banska Bystrica, Slowakije
Pantsertrein

Vojni Muzej, Belgrado, Servie
Schienenwolf

Osnabrucker Dampflokfreunden, Duitsland
Hospitaalrijtuig Bundeswehr

VSM, Dieren, Nederland
Loc 523879

Stichting 162, Nederland
NS162

Genie Museum, Vught, Nederland
Pantserhek

Cavaleriemuseum, Amersfoort, Nederland
Centurion, AMX-13, Leopard-1V tanks

Stichting Historie Koninklijke Nederlandse Veldartillerie
Veldgeschut

HET PANNETJE VAN OLIEMANS

Dries Oliemans werkte als Nederlandse krijgsgevangene aan de Pakan-Baroe spoorlijn. Een van zijn weinige bezittingen was dit blikken pannetje. Een tijd lang was hij ziek en niet tot enige arbeid in staat. Bij wijze van tijdverdrijf kerfde hij tijdens zijn ziekbed 277 namen van medegevangenen in het pannetje. Bruikleen de erven van A. H. Oliemans.

Tentoonstelling Sporen naar het front
30 maart t/m 1 september 2013

Het Spoorwegmuseum
Maliebaanstation
3581 XW  Utrecht

Openingstijden:
10.00 - 17.00 uur (di-zo)
Tijdens schoolvakanties ook op maandag open

http://www.spoorwegmuseum.nl/nieuws__actueel/tentoonstellingen/sporen_naar_het_front.html