VN slaan alarm: illegale uraniummijn in Congo

[Jojo]

van onze redactie buitenland
2004-03-26

AMSTERDAM - De atoomwaakhond van de VN, de IAEA, heeft gisteren alarm geslagen over het nieuwste terrorismegevaar. Dat komt uit Congo, waar in één mijn 6000 doe-het-zelvers ongecontroleerd uranium opgraven. Dat komt vervolgens via louche Aziatische tussenhandelaren op de zwarte markt.



Terrorismebestrijders die in Afrika vooral gevaar zien in het islamistische Soedan en het anarchistische Somalië, moeten hun blik verruimen. Congo is na decennia van wanbeleid en zeven jaar burgeroorlog dankzij zijn rijke minerale bronnen verworden tot winstterrein voor de internationale maffia. De nieuwe interim-regering heeft op een groot deel van de binnenlanden geen greep.

De bewuste grote mijn in het zuidoosten van Congo ligt in de provincie Katanga, op 2000 kilometer afstand van de hoofdstad Kinshasa. 6000 mijnwerkers graven daar ongecontroleerd uranium op. Zij verkopen het vervolgens aan handelaren uit India, Pakistan, China en Zuid-Korea, die het illegaal via Congo's buurland Zambia exporteren. De mijn Shinkolobwe leverde in de tijd dat België kolonisator was, het uranium voor de kernbommen die de VS in 1945 afwierpen op de Japanse steden Hiroshima en Nagasaki.

,,De regering in Kinshasa heeft een protocol met ons getekend om zowel mijnbouw als export van uranium aan ons te melden'', aldus woordvoerster Fleming van IAEA. Dat gebeurt momenteel niet. ,,Het is erg verontrustend als er inderdaad grote hoeveelheiden uranium uit Congo komen.''

Duizenden doe-het-zelvers dalen dagelijks met schoppen en pikhouwelen in provisorische schachten in Shinkolobwe af om kobalt en koper op te graven. Daarbij komen behoorlijke hoeveelheden uranium-238 naar boven, dat in nucleaire installaties omgezet kan worden in hoog-radioactief materiaal. De mijnwerkers weten waarschijnlijk niet eens dat ze onbeschermd met gevaarlijke stoffen werken.

Het is het trieste verhaal van de mijnen en het regenwoud in Congo. De bodemschatten hebben voor de bevolking nog nooit iets opgeleverd, maar des te meer voor louche bestuurders, zakenlui, wapenhandelaren en krijgsheren, uit binnen- en buitenland.

In 1999 werden Noord-Koreaanse ingenieurs pas na zware Amerikaanse druk de mijn en het land uitgezet. De interimregering bestaat uit alle rebellengroepen, die bij het vredesakkoord zijn beloond met ministersposten. Minister van mijnzaken Ndongala heeft nu internationale hulp gevraagd om de mijn te beheren.

[bron: Trouw]