De marine van morgen

[Parera]

Nieuw kruisvluchtwapen tegen schepen én landdoelen

De Harpoon, het kruisvluchtwapen (geen raket), is al sinds jaar en dag het belangrijkste wapen tegen oppervlakte schepen van fregatten. Momenteel varen de M-fregatten en LCF'en met dit wapen. De Harpoon is recent gemoderniseerd, maar moet vervangen worden. Het ontwerp is 40 jaar oud. Vanaf 2024 wil de marine de nieuwe fregatten en de LCF'en voorzien van de nieuwe wapens.

Interessant is dat het nieuwe wapen een extra functionaliteit krijgt. Het wapen moet namelijk geschikt zijn om ook landdoelen uit te schakelen. Dit is wat anders dan echte land-attack cruise missiles, zoals de Tomahawk. Al wordt ook van Tomahawk weer een moderne antischipmissile gemaakt en heeft Defensie als eis opgesteld dat het missile een groot bereik moet hebben. Welk bereik daar exact mee bedoeld wordt is onbekend. Een minder bekend platform dat geschikt is voor kruisvluchtwapens zijn de Walrusklasse onderzeeboten. Hoewel Nederland, voor zover bekend, geen submarinelaunched Harpoon heeft, zijn de Nederlandse onderzeeboten er wel voor ingericht. Daarnaast is bekend dat de Onderzeedienst de wens heeft om een kruisvluchtwapen tegen kustdoelen voor de nieuwe onderzeeboten te hebben. Een missile met een submarine launched-variant zou dus een pré kunnen zijn. Dit wordt echter niet vermeld in de A-brief, al wordt dat ook niet uitgesloten als gerelateerde projecten worden "onder andere" de nieuwe fregatten en LCF'en genoemd.

Staatssecretaris Visser noemt België, Duitsland en Noorwegen als mogelijke samenwerkingspartners. Die selectie van voorbeelden sluit geen land of wapen uit, maar zeker is wel dat Noorwegen en Duitsland de Naval Strike Missile hebben aangekocht.  Surface to surface missiles die voldoen aan de in de brief gestelde eisen zijn de Noorse Naval Strike Missile van Kongsberg, de Zweedse RBS-15 Mk 3, de Amerikaanse Lockheed Martin's Long Range Anti-Ship Missile (LRASM) en de Harpoon Next Generation.

Van deze wapens heeft de LRASM het grootste bereik (mogelijk meer dan 1.000 km), de NSM vliegt het minst ver (185 km). De LRASM heeft als nadeel dat het wapen uit de Mk 41 lanceerinrichting moet worden gelanceerd en dus ruimte opeist die voor de ESSM en andere raketten is bedoeld. De andere wapens hebben aparte canisters midscheeps. Van de Noorse NSM wordt ook een onderzeebootversie geproduceerd.

Geraamde kosten: 100 tot 250 miljoen euro.

Interessant dat de harpoon vervangers geschikt moeten zijn voor het aanvallen van landdoelen en zeker niet vreemd. Hiermee selecteren we dus 4 systemen op dit moment RBS-15 mk3 / Harpoon Next generation / LRASM en NSM/JSM.

Als ik kijk naar die de 4 keuzes zijn er in mijn ogen slechts 2 echt geschikt : LRASM en de NSM/JSM. Beide andere systemen zijn al wat ouder en/of gebaseerd op oudere raketten en daarmee minder geschikt. Het voordeel van de 2 geschikte is dat voor beide versies een mk41 en onderzeeboot variant beschikbaar is of zal gaan komen. Het voordeel wat de NSM/JSM nog heeft is dat ook de KLU deze kan hangen in en onder haar F-35's terwijl de LRASM slechts onder de F-35 kan gehangen worden.

Willen we een van de plank systeem zal de NSM/JSM een beproefd systeem zijn en mogelijk zelfs in gebruik bij de USN. Daarnaast is het partneren met Duitsland en Noorwegen een verstandige keuze, het voordeel van de LRASM is wel dat het meer bereik heeft. Maar misschien moeten we opzoek naar een TLAM met anti-scheeps mogelijkheid voor iets met langer bereik.
Jaime heeft hier niet goed zijn research gedaan want voor de LRASM is ook een top deck launcher beschikbaar.

[Parera]

Dat was vooral omdat het ook een showcase was. Getting the 'battle proven badge'.
De strike op Syria was relatief beperkt en had ruime middelen. Evengoed zijn er tientallen missiles verschoten.
24 kruisraketten (TacTom of moderner) is helemaal niet veel, maar een redelijk aantal als je iets uit wil halen.

Daarom en die Franse 3 kruisraketten zijn echt puur als proef geweest en wat we hebben gezien is het niet echt succesvol geweest. Laat die Fransen hun kruisraketten nog maar even verbeteren dan kijken wij ondertussen bij de grote broer Amerika voor de onze. In mijn concept ben ik uit gegaan van een wat ze omschreven als ''Sea Control'' missie waarbij een zo flexibel mogelijke loadout was gekozen voor de mk41's.

Ik weet niet of je de studie (recent) gelezen hebt maar ook wij konden geen operaties uitvoeren zoals nu in Syrië gebeurd is zonder de hulp van de VS en/of het VK.
Men maakt bij de TACTOM onderscheid tussen full mission planning (FMP) en Limited Mission Planning (LMP) operaties, waarbij Syrie een FMP missie was.

Full Mission Planning (FMP)
Het grootste deel van deze vorm van mission planning vindt plaats aan de wal in een Mission Planning Centre (MPC). Dit MPC heeft de beschikking over en toegang tot uitgebreide databases die dagelijks worden bijgewerkt.

Voorbeelden van deze databases zijn:
- source and target imagery (digitaal beeldmateriaal);
- threat and target data defence system characteristics (inlichtingen);
- mapping charting & geodesy products (terreincontouren);
- weaponeering data and methods (technische wapendata en tactieken).

De landen die over een dergelijk MPC beschikken zijn de Verenigde Staten (VS) en het Verenigd Koninkrijk (VK), waarbij de eerstgenoemde de leverancier is van het merendeel van de data. Daarom zal toegang tot de output van de MPC's in de onderhandelingen met de Amerikaanse overheid en de leverancier van de TACTOMs worden besproken. Het vormt onderdeel van het verwervingstraject van de TACTOM9.

Het proces binnen MPC kent de volgende stappen:
- mission feasibility (geschiktheid doel, aanvragen data, controle kaarten);
- preplanning (beoordelen data en images);
- horizontal route planning (bepalen way-points, ontwijken van
verdedigingsinstallaties);
- vertical route planning (invoeren gedetailleerde vlieghoogte per segment);
- mission verification (berekenen trefkans, selectiviteit, etc.);
- mission distribution (elektronisch versturen volledige missie per missile).

Het eindproduct van het MPC wordt per datalink verstuurd naar de lanceerplatforms, waar de data worden opgeslagen. Nadat de theatercommandant, de Joint Force Commander (JFC), heeft besloten welke doelen dienen te worden uitgeschakeld, worden de missiedata geladen in het wapensysteem. De gehele missie van een TACTOM is uit te lezen en te verifiëren op de TACTOM-beeldkasten die aanwezig zijn op het lanceerplatform. Wanneer de targetdata op een fregat zijn ontvangen, volgt het laatste stuk mission planning voorafgaand aan de lancering:
- overwater route planning (vanaf schip tot aan de kustlijn);
- mission data processing (uitlezen en controleren) van de missie.

De commandant van het fregat zal het wapen inzetten, conform de beslissing van de JFC. Ook na het afvuren blijft het wapen geheel onder controle via een satellietverbinding. Daarbij heeft de coördinator op het fregat te allen tijde de mogelijkheid de vlucht af te breken en het wapen veilig te vernietigen wanneer daar redenen toe zijn. Een andere inzetmogelijkheid is dat het wapen boven land rondcirkelt in een zogenaamde loiter area, en pas op het laatste moment, bijvoorbeeld op afroep van special forces ter plaatse, naar een doel wordt gedirigeerd. Hiermee wordt de 'sensorto-shooter' tijd drastisch verlaagd hetgeen vooral van belang is bij time sensitive targets. Doorgaans vindt de bestrijding van doelen in dit soort situaties echter plaats met andere wapens, zoals gevechtshelikopters of -vliegtuigen of artillerie.

9De toegankelijkheid voor Nederland van dit eindproduct is inmiddels gedurende aftastende besprekingen door de Verenigde Staten in principe toegezegd.

Bron: Deelstudie 3 Ondersteuning landoptreden door LC-fregat

Limited Mission Planning (LMP)
Bij deze vorm van mission planning wordt in principe geen gebruik gemaakt van het MPC van de VS of het VK. Het gehele vluchtprofiel wordt aan boord van het fregat ingevoerd, waarbij gebruik kan worden gemaakt van commercieel en militair verkrijgbare geografische data en terreincontouren. Voor zover beschikbaar kan ook gebruik worden gemaakt van informatie en inlichtingen over verdedigingsinstallaties, vliegprofielen, doelen en eigen troepen. Omdat de gedetailleerde data voor terreincontouren e.d. van het MPC in dit geval niet beschikbaar zijn, zal het wapen op grotere hoogte vliegen, met als gevolg een grotere kwetsbaarheid (mogelijkheid van detectie en onderschepping). Op deze wijze is het mogelijk om geheel onafhankelijk van een MPC en binnen korte
tijd met het fregat kruisvluchtwapens in te zetten. Een grotere onnauwkeurigheid en kwetsbaarheid zijn daarbij, naar verwachting, onvermijdelijk De voordelen van LMP hebben voornamelijk te maken met het autonoom kunnen inzetten en dirigeren van het wapensysteem. Een tweede voordeel staat hiermee in direct verband. Doordat autonoom kan worden geopereerd zijn weinig besluitvormers betrokken en kan snel tot een lancering worden overgegaan, waardoor sprake kan zijn van een korte reactietijd.

Ook een LMP zal doorgaans plaatsvinden tijdens een joint operatie, waarbij ook hier afstemming noodzakelijk is. Uiteindelijk zal de Joint Force Commander, na consultatie van de Joint Target Board (JTB), besluiten tot inzet van wapensystemen, inclusief TACTOMs 10 Het nadeel van LMP heeft betrekking op de afwezigheid van MPC-steun van de VS of het VK. Het is in theorie mogelijk ook binnen de eigen organisatie de minimaal benodigde data voor inzet te verzamelen, te bundelen en te ordenen, maar deze wijze van inzet lijkt minder waarschijnlijk.Het grote voordeel van FMP is een hoge mate van nauwkeurigheid. Het nadeel is dat Nederland hierbij vrijwel volledig afhankelijk zal zijn van de VS en het VK. Overigens geldt deze afhankelijkheid van inlichtingen al lang voor veel wapensystemen (al dan niet met een groot bereik en een grote nauwkeurigheid) in het Nederlandse arsenaal.

10Het scenario waarbij op brigadeniveau of lager, vuursteun wordt gevraagd en vervolgens de doelgegevens direct worden doorgegeven aan een commandant van een LC-fregat, is vastgelegd in de procedure "Naval gunfire support". Met de TACTOM ontstaat een nieuwe capaciteit, waarvan de inzet op deze wijze vooralsnog minder waarschijnlijk wordt geacht.

Bron: Deelstudie 3 Ondersteuning landoptreden door LC-fregat

Wij hadden dus met onze LCF's wel beperkt gebruik kunnen maken van de TACTOM's maar niet volledig vrij zoals de Amerikanen en Britten dat kunnen, misschien is het ook verstandig om voor onze eigen operationele inzet te investeren in een deel van de capaciteit die nodig is voor FMP waardoor we minder afhankelijk zijn van de hulp van anderen dan dat we dat in 2005 waren.
Deze capaciteit is steeds makkelijker te bereiken voor kleine landen door o.a. satellieten en UAV's. Door de verwerving van deze verkennende capaciteit te koppelen aan de aankoop van kruisraketten voor de marine en ook voor de lucht en eventueel landmacht zijn we straks een stuk onafhankelijker en mogelijk een sterke partner in Europa een nieuwe niche want op andere gebieden zoals de BMD met patriots zal straks voldoende capaciteit zijn waardoor we een andere niche nodig hebben om ''belangrijk'' te blijven.

[Parera]

Is 24x TACTOM niet beetje veel? Bij de de missile strike op Syrië van pas vuurde het Franse fregat bijvoorbeeld maar 3 Storm Shadows. Misschien paar TACTOMS inwisselen voor SM's, anders heb je straks een aanval van een volledig sqn Fullbacks (24 stuks) en ben je door je volledige voorraad SM-2's heen omdat je maar 28 cellen had en die moest delen met SM-3's.

Dit hangt helemaal af van de missie, waar ik naar keek was de meest ''flexibele opzet'' van een schip met 64 cellen.
Je kan er ook voor kiezen om er minder te laden en er bijvoorbeeld meer SM-2/SM-3 of SM-6's in te laden maar dit hangt helemaal af van de missie of de taak van het schip binnen het eskader.

Met de 24x TACTOM + 28x Standard Missile & 12x ESSM (48 stuks) ben je klaar om allerlei missies te doen maar als je er bijvoorbeeld maar 8 hebt bij de Joint Air Defence en ben je beperkt in je optreden tegen land doelen of andersom.

[JdL]

Men ging hier uit van de 40 geplaatste cellen, op zich best interessant om te weten voor de toekomst hoe er na gedacht werd. Voor de vLCF denk ik dat we meer richting een algemene destroyers moeten i.p.v.  AAW fregatten. Hierbij een minimum hanteren van 64 VLS cellen met de invulling 28x SM-2/SM-6/SM-3 mixed, 24x TACTOM / 48x ESSM.

Is 24x TACTOM niet beetje veel? Bij de de missile strike op Syrië van pas vuurde het Franse fregat bijvoorbeeld maar 3 Storm Shadows. Misschien paar TACTOMS inwisselen voor SM's, anders heb je straks een aanval van een volledig sqn Fullbacks (24 stuks) en ben je door je volledige voorraad SM-2's heen omdat je maar 28 cellen had en die moest delen met SM-3's.

[Parera]

Marine krijgt nieuwe schepen

De Koninklijke Marine krijgt de komende jaren meerdere nieuwe schepen. In het oog springt de komst van een 2e bevoorradingsschip. Daarnaast vervangt de marine beide M-fregatten (multiporpose) en 6 mijnenbestrijdingsvaartuigen. Die laatste 2 typen ontwikkelt Nederland samen met België. Vandaag liet staatssecretaris Barbara Visser haar wensen per brief weten aan de Tweede Kamer. Nederland heeft nu 1 bevoorradingschip, het joint logistic support ship (JSS) Karel Doorman. Een 2e, zogenoemd combat support ship (CSS) moet de effectiviteit van marineschepen vergroten. Die hoeven zo minder vaak het operatiegebied te verlaten voor een havenbezoek. Met een 2e ondersteuningsschip kan de Defensie permanent bevoorradingscapaciteit op zee hebben en deze ook beschikbaar stellen aan de NAVO.

Snel inzetbaar
Het CSS moet relatief snel, vanaf 2023, te water worden gelaten. Hiervoor pakt Defensie het bestaande ontwerp van het JSS. Dit zogenoemde 'kopen van de plank' heeft verschillende voordelen. Er kan gebruik worden gemaakt van opgedane kennis en ervaring. En er zijn voordelen bij het onderhoud en de opleiding en training van de bemanning. Het CSS wordt kleiner dan het JSS, maar toch zoveel mogelijk hetzelfde. Denk aan architectuur en inrichting, het commandosyteem, de bewapening en het gebruik van (sub)systemen als radar.

Vervanging M-fregatten
Het einde van de levensduur van de 2 M-fregatten komt in zicht. Ze zijn minder opgewassen tegen huidige en toekomstige dreigingen, systemen zijn verouderd en reservedelen moeilijk verkrijgbaar. Laatste 2 zaken zorgen ook voor onevenredig hoge onderhoudskosten. Fregatten vormen de ruggengraat van de marine en vervanging is dus essentieel. Door hun slagkracht zorgen ze voor veiligheid op zee, verdediging van het eigen grondgebied en dat van bondgenoten en voor onbelemmerd zeetransport. Waar de luchtverdedigings- en commandofregatten zijn gespecialiseerd in luchtverdediging zijn de M-fregatten dat in onderzeebootbestrijding. En dat laatste is een capaciteit waar de NAVO grote behoefte aan heeft. Naast gevechtsoperaties zijn fregatten ook geschikt voor bijvoorbeeld terrorisme-, drugs en piraterijbestrijding en het verlenen van noodhulp. De bouw van een complex schip als een fregat duurt ruim 7 jaar. Het 1e nieuwe fregat is naar verwachting vanaf 2025 inzetbaar.

Vervanging mijnenbestrijders
Defensie heeft 6 mijnenbestrijdingsvaartuigen van de Alkmaar-klasse. De schepen dateren uit de jaren '80 van de vorige eeuw en bereiken het einde van hun levensduur. Zo zijn ze steeds minder in staat om moderne zeemijnen op te sporen. De verslechterde veiligheidssituatie vergroot de kans op de inzet van zeemijnen en er liggen nog steeds veel explosieven uit de Eerste en Tweede Wereldoorlog in zee. De toekomst van de maritieme mijnenbestrijding ligt in onbemande en deels autonome systemen. Deze worden op veilige afstand ingezet vanaf een bemand mijnenbestrijdingsvaartuig. De mijnenbestrijders worden daarnaast zo ontworpen dat ze wereldwijd en onder hoge dreiging kunnen opereren. Nederland ontvangt de eenheden (bemand en onbemand) tussen 2025 en 2030.

[Bron: Defensie.nl @ artikel ]

Torpedoverdedigingssysteem voor marineschepen

De marine schaft voor de grote oppervlakteschepen een torpedoverdedigingssysteem aan. Dit beschermt de 6 fregatten, de 2 amfibische landing platform docks en het joint logistic support ship tegen vijandelijke onderzeeboten. Naast deze 9 schepen krijgt ook het nieuw te bouwen combat support ship het systeem. Een volledig torpedodefensiesysteem bestaat uit 2 delen: een softkill-systeem dat torpedo's misleidt of verstoort en hardkill-systeem dat ze uitschakelt. Van laatstgenoemd systeem is nog geen goed werkende versie verkrijgbaar. Alleen het softkill-systeem is grotendeels 'van de plank' verkrijgbaar.

Op afstand uitschakelen
De huidige onderzeebootbestrijding richt zich op het uitschakelen van vijandelijke onderzeeboten voor zij torpedo's afvuren. Het liefst op grote afstand van een vlootverband. Toch kan het gebeuren dat een onderzeeboot een torpedo lanceert. Verdediging daartegen is daarom nodig. Een belangrijk onderdeel van het torpedodefensiesysteem is een gesleepte sonar voor het signaleren van torpedo's. Daarnaast bestaat het softkill-systeem uit een bovendekse lanceerinstallatie die projectielen in het water lanceert om de torpedo te misleiden of de doelgeleiding te verstoren.

Gesleepte sonar
De M-fregatten beschikken reeds over een gesleepte sonar voor de opsporing van onderzeeboten op grote afstand. Deze wordt geschikt gemaakt voor het torpedodefensiesysteem. De andere schepen krijgen een variant van de gesleepte sonar die is toegespitst op torpedo's. Bij de vervanging van de huidige M-fregatten wordt het hele systeem overgezet op de vervangers van deze schepen. De softkill-systemen worden naar verwachting in de periode 2021 tot 2027 geïnstalleerd.

[Bron: Defensie.nl @ artikel ]

Marine vernieuwt volledige wapenarsenaal fregatten

Het volledige zware-wapenarsenaal van de fregatten wordt de komende jaren onder handen genomen. Van de 127mm-kanons en de verschillende raketten tot de Goalkeeper: ze worden allemaal vervangen. Dit blijkt uit 4 brieven die staatssecretaris Barbara Visser vandaag aan de Tweede Kamer stuurde. De evolved sea sparrow missile (ESSM) is een raket voor verdediging op de korte tot middellange afstand. De dreiging bestaat in het bijzonder uit antischipraketten. De huidige ESSM Block 1 van de LC-fregatten (luchtverdedigings- en commando) wordt vervangen door de Block 2. De vervangers van de M-fregatten (multipurpose) krijgen eveneens Block 2-raketten. De dreiging van moderne antischipraketten groeit. Zo worden ze steeds sneller, tot enkele malen de geluidssnelheid. Antischipraketten hebben ook geavanceerde geleidingssystemen voor complexere en onvoorspelbare vluchtprofielen. De huidige Block 1-raket kan dergelijke raketten steeds minder goed bijbenen. De Block 2 kan dit wel, zowel qua snelheid en wendbaarheid als reactievermogen op onverwachte bewegingen. Het systeem wordt vanaf 2024 op de LC-fregatten geplaatst. Dan krijgt ook de 1e vervanger van de M-fregatten de Block 2.

Harpoon-langeafstandraket
Waar de ESSM de korte tot middellange afstand bestrijkt, is de Harpoon een surface-to-surface missile (SSM) voor de verdediging op lange afstand.  Het ontwerp is ruim 40 jaar oud, waardoor het inmiddels beperkingen heeft, vergelijkbaar met de ESSM Block 1. De vervangende SSM-capaciteit is over grote afstand inzetbaar tegen oppervlaktedoelen op open zee en tegen landdoelen. Het gaat om een systeem dat na de lancering zelf zijn weg zoekt. Defensie rust vanaf 2024 de huidige LC-fregatten en de vervangers van de M-fregatten uit met de nieuwe SSM-capaciteit.

Nieuw 127mm-kanon
Defensie vervangt ook de 127mm-kanons van de 4 LC-fregatten. De 4 kanons zijn inmiddels 50 jaar oud en kwamen van Canadese schepen. Het 127mm-kanon bestrijkt het gebied tussen kleinkaliberwapens en raketsystemen. Het kanon kan doelen op zee aanvallen en doelen op het land beschieten ter ondersteuning van amfibische en landoperaties. Het vervangende kanon moet geschikt zijn voor dezelfde taken. Het moet meerdere typen munitie kunnen afvuren, waaronder in de toekomst precisiegeleide munitie. Het project kost tussen de € 100 miljoen en € 250 miljoen. Dit wordt uitgegeven tussen 2018 tot en met 2023.

Nieuwe Goalkeeper
Voor de zelfverdediging tegen luchtdreigingen op korte afstand, waaronder antischipraketten en kleine oppervlaktedoelen, hebben marineschepen de Goalkeeper. Dit roterende snelvuurkanon van Nederlandse makelij staat behalve op fregatten ook op de 2 amfibische landing platform docks en het bevoorradingsschip Karel Doorman. Op dit moment voert Defensie een tussentijdse update uit, die verlengt de levensduur tot 2025. Daarna moeten de Goalkeepers worden vervangen. Het nieuwe systeem kan tijdens operaties op open zee en in kustwateren op relatief korte afstand luchtdoelen en oppervlaktedoelen bestrijden. Van uiteenlopende, zeer snelle luchtdreigingen, (raketten, mortieren, drones en vliegtuigen) tot (on)bemande aanvalsboten met uiteenlopende wapens. Ook mogelijk zijn aanvallen met grote aantallen raketten tegelijkertijd. Bij het onderzoek naar de opvolger wordt rekening gehouden met de inzetmanieren van de verschillende schepen. Mogelijk krijgen niet alle schepen hetzelfde systeem. De vervanger wordt naar verwachting in 2024 geïnstalleerd op het 1e nieuwe M-fregat.

[Bron: Defensie.nl @ artikel ]

[Parera]

TNO: 'We willen laserwapens beter begrijpen'

Al jaren wordt in Nederland onderzoek gedaan naar laserwapens, de marine maakt er ook geen geheim van dat een laserkanon een serieuze optie is voor de nieuwe fregatten. Toch is er weinig over bekend en dat bleek vorige week toen De Telegraaf er over berichtte. Een interview met een van de personen betrokken bij het onderzoeksprogramma Dr. Hendrik-Jan van Veen, wetenschappelijk directeur van TNO Defensie & Veiligheid.

[Bron: Marineschepen.nl]

De rest van het artikel: https://marineschepen.nl/dossiers/TNO-onderzoek-laserwapens.html#disqus_thread

Waarom zouden we een actief schip gaan gebruiken voor het testen van nieuwe technologie? Waarom niet gewoon 1 van de 2 M-fregatten behouden voor het doel van technologie testen o.a. wapens, radars en andere items die we gaan zien op de nieuwe generatie schepen.

[Parera]

Ik kwam trouwens nog in de oude studies de invulling tegen van de mk41's op de LCF's bij het onderzoen naar de Tomahawks:

- Maritime Power Projection : 8 SM-2 / 24 TACTOM / 32 ESSM
- Sea Control: 16 SM-2 / 16 TACTOM / 32 ESSM
- Joint Air Defence: 24 SM-2 / 8 TACTOM / 32 ESSM

Men ging hier uit van de 40 geplaatste cellen, op zich best interessant om te weten voor de toekomst hoe er na gedacht werd. Voor de vLCF denk ik dat we meer richting een algemene destroyers moeten i.p.v.  AAW fregatten. Hierbij een minimum hanteren van 64 VLS cellen met de invulling 28x SM-2/SM-6/SM-3 mixed, 24x TACTOM / 48x ESSM.

[Parera]

Sovraponte met Pharos erbovenop, die hebben we nog niet eerder gezien.

Nee dat is inderdaad nieuw maar kan duiden dat het een ouder concept is ergens tussen de  76 mm met pharos (2015) en de huidige ontwerpen (2018).
Wel duidelijk is dat de MCMV's zeer waarschijnlijk een 30 mm krijgen i.p.v de 57 mm die we zagen bij de leveranciers maar ook een IMAST op het dak.

[StrataNL]

Sovraponte met Pharos erbovenop, die hebben we nog niet eerder gezien.

[Parera]

Het nieuw CSS lijkt een zusje van het JSS te worden, dus ook dit plaatje zegt niets.

Misschien niet direct omdat dit een ouder concept voorstelt maar we kunnen misschien wel afleiden dat er een IMAST op komt en een zelfde CIWS als op de fregatten 76 mm sovraponte in dit geval.

Wel komen de afbeeldingen overeen met wat we eerder zagen van DMO bij een redelijk afgerond project qua looks van de render.

[jurrien visser (JuVi op Twitter)]

Uit de Mei 2018 editie van het KVMO marine blad.

De nieuwe MCMV, CSS en Onderzeeboot concepten. Zeer waarschijnlijk zeggen de MCMV en SSK niks maar het CSS misschien wel.
Zowel de MCMV als het CSS zijn hier zichtbaar met een I-mast een interessante blik op het concept.

De MCMV uitgerust met een 30 mm Marlin en het CSS met minimaal 1 76 mm Sovraponte.

Het nieuw CSS lijkt een zusje van het JSS te worden, dus ook dit plaatje zegt niets.

[Parera]

Uit de Mei 2018 editie van het KVMO marine blad.

De nieuwe MCMV, CSS en Onderzeeboot concepten. Zeer waarschijnlijk zeggen de MCMV en SSK niks maar het CSS misschien wel.
Zowel de MCMV als het CSS zijn hier zichtbaar met een I-mast een interessante blik op het concept.

De MCMV uitgerust met een 30 mm Marlin en het CSS met minimaal 1 76 mm Sovraponte.

[Huzaar1]

Waarom geven die niet thuis ? misschien zijn ze bang voor de zoute lucht die de Chinooks kapot maakt , maar daar hebben de Cougars en Apaches ook last van bij zee optreden het is gewoon heel slecht voor helikopters.

Omdat die iets anders willen. Ze willen zich niet schikken omdat ze een heel ander plan trekken en doen wat ze willen.
Er is to-taal geen coordinatie tussen krijgsmachtsdelen, en als die er al is dan is er geen overkoepelend orgaan wat dit bewaakt.

Dit zijn de consequenties, hele schepen en wapensystemen die worden aangeschaft met specifieke (dure) eisen die never worden gebruikt omdat er geen inter-arms coordinatie is wat bindende gevolgen heeft.

[Umbert]

De KLu wíl gewoon niks op zee en ook niet in de jungle!
Te moeilijk, te teer, te risicovol (afbreukrisico).

Meer niet. Is gewoon onwil. Punt.

Daarom gewoon weer de MLD optuigen die staan voor de lucht component van de Marine, dan mag de klu verder netjes boven land blijven.

[MasterChief1971]

De KLu wíl gewoon niks op zee en ook niet in de jungle!
Te moeilijk, te teer, te risicovol (afbreukrisico).

Meer niet. Is gewoon onwil. Punt.