Rijksbegroting & Politieke toekomst

Gestart door Lex, 13/05/2011 | 15:47 uur

Lynxian

Ik had 'm al gelezen en het is een sterk artikel. (Komt ook van de Nieuwsuur redactie.) Goed dat dit nu zo wordt gecommuniceerd aan het volk, maar het stukje over 'belasting verhogen' om alles te bekostigen knelt wat mij betreft wel wat; er zijn zat gebieden waar een flinke bezem erdoor resulteert in meer geld. (Zorg nationaliseren en winst erop verbieden, bijvoorbeeld.) Dit is meer een kwestie van prioriteitenstelling en doorpakken dan nog meer belasting.

Huzaar1

Een economie met Defensie als prioriteit: wat betekent dat voor Nederland?

"We moeten ons gaan voorbereiden op een situatie waarin we veel gaan vragen van de samenleving", zei demissionair minister van Defensie Kajsa Ollongren onlangs in Nieuwsuur. De defensie-uitgaven moeten wat haar betreft flink omhoog en ook andere defensie-experts hintten de afgelopen weken op een omschakeling naar een economie die prioriteit geeft aan defensie.

Volgens experts zal Nederland niet snel een oorlogseconomie krijgen op een schaal als die van Rusland, maar wat betekent het voor burgers als defensie een steeds grotere kostenpost wordt?

Traditioneel is de mentaliteit van de overheid: de markt regelt het wel. In situaties als deze moet de overheid een veel grotere rol spelen.

Hoogleraar Hein Klemann
De economie van Rusland is in rap tempo omgeschakeld naar oorlogseconomie. "Eigenlijk sneller dan de meeste deskundigen hadden verwacht", aldus Ollongren. Volgens schattingen geeft Rusland 30 tot 40 procent van het bruto binnenlands product (bbp) uit aan defensie. "Dat is mogelijk omdat het Kremlin een ontzettend sterke grip op de economie heeft", zegt Marjolein 't Hart, bijzonder hoogleraar geschiedenis van staatsvorming. "Deze percentages zijn in Nederland zeer onwaarschijnlijk."

Een oorlogseconomie is een economie die volop in dienst van een oorlog staat. Dat betekent dat de productie van goederen en het leveren van diensten worden ingezet ten behoeve van het leger.

En dat gaat verder dan alleen het produceren van munitie en wapens, legt hoogleraar Sociale en Economische Geschiedenis Hein Klemann uit. "Het gaat om transportmiddelen, zoals auto's en het treinverkeer, maar ook om kleding en voedsel."

Grip op economie
Ondanks dat een volledige oorlogseconomie in Nederland niet snel aan de orde zal zijn, klinkt de roep luid om de krijgsmacht bovenaan de Nederlandse economische prioriteitenlijst te zetten. Naast Ollongren noemde NAVO-admiraal Rob Bauer het onlangs een "reële gedachte dat bepaalde productiecapaciteit niet meer voor consumptiegoederen beschikbaar is, maar wordt ingezet voor defensiespullen. En dat gaat de burger merken." En ook oud-NAVO-baas Jaap de Hoop Scheffer zei vorige week dat er een "mentaliteitsomslag" nodig is bij het Nederlandse volk en de politiek.

Defensiespecialisten zijn het er dus over eens: de tijd van achteroverleunen voor NAVO-landen is voorbij. 18 van de - met Zweden erbij - 32 lidstaten voldoen dit jaar aan de zogenoemde tweeprocentsnorm. Nederland voldoet daar bijna aan en wat Ollongren betreft gaat er nog meer belastinggeld naar defensie.

Voorraden aanleggen
Ook hoogleraar Klemann vindt dat de Nederlandse overheid de dreiging uit Rusland serieus moet nemen en zich moet voorbereiden op alle mogelijke scenario's. "Dat betekent geen volledige oorlogseconomie, maar de productie kan niet meer worden overgelaten aan de markt. In situaties als deze moet de overheid een veel grotere rol spelen."

Zo zou de regering er onder meer voor moeten zorgen dat er voorraden worden aangelegd, bijvoorbeeld voor graan en medicijnen. Klemann: "Voor die producten zijn we nu bijna volledig afhankelijk van het buitenland. Dat maakt je heel kwetsbaar. Je moet zorgen dat je productie zodanig is georganiseerd dat je voor essentiële producten niet afhankelijk bent van potentiële vijanden. Of van aanvoerlijnen die makkelijk kunnen worden afgesneden."

Daarnaast zou de overheid bedrijven die de defensie-industrie direct ondersteunen, zoals fabrikanten van wapens, munitie en drones, een impuls kunnen geven. Zo besloot het kabinet deze week een miljardenorder te plaatsen bij de Nederlandse maritieme industrie voor het bouwen van vier luchtverdedigings- en commandofregatten.

"Als je oorlogsuitgaven naar eigen ondernemers gaan, blijft het geld in het land", zegt 't Hart. "Daar kunnen mensen van leven en consumptiegoederen van kopen die andere delen van de economie stimuleren."

Werkgelegenheid
Het dominante beeld dat een oorlog schadelijk is voor de economie, is dan ook een misvatting, zeggen beide hoogleraren. Zo ging het in de eerste jaren van de Tweede Wereldoorlog helemaal niet slecht met de Nederlandse economie en ook Ruslands economie groeit. 't Hart: "Er is in tijden van oorlog een grotere vraag naar arbeid. Dat kan de koopkracht verbeteren."

Klemann plaatst wel een kanttekening: "Een groot deel van de opbrengst van die productie gaat naar het front, en daar wordt het vernietigd. Mensen in Nederland hebben dus wel geld te besteden, maar er zijn minder goederen beschikbaar om het aan uit te geven. En dat leidt weer tot inflatie."

Hogere belastingen
Een ander gevolg van een transitie naar een oorlogseconomie, is het verhogen van belastingen. Het extra geld dat naar defensie gaat moet immers ergens anders vandaan komen. "Uiteindelijk betalen de gewone man en vrouw voor de oorlog", aldus 't Hart.

Klemann voegt toe dat een omschakeling naar een oorlogseconomie ook betekent dat er minder geld is voor andere sectoren, zoals de zorg en het onderwijs. En het kan leiden tot een andere indeling van arbeidskrachten. "Veel vrouwen in Nederland werken parttime. Als de nood hoog is, zullen zij vier of vijf dagen moeten gaan werken. En mensen die nu in sectoren werken die weinig bijdragen aan de defensieproductie, moeten op andere plekken worden ingezet."


https://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2511067-een-economie-met-defensie-als-prioriteit-wat-betekent-dat-voor-nederland
"Going to war without France is like going deer hunting without your accordion" US secmindef - Jed Babbin"

Huzaar1

Citaat van: artemivanov op 29/02/2024 | 07:20 uurJe reageerde echter specifiek op een artikel waarbij partijen in de provincie Overijssel een voorstel in hebben gediend voor stemming.
Logisch dat NSC daar niet aan meedenkt als ze niet actief in het provinciehuis zitten ;)


Verder met je eens dat NSC alles zo grondig wil uitwerken, met enorme uitgewerkte voorstellen van A tot Z en een 20tal scenario's, dat het wel aan daadkracht ontbreekt.

Ik reageerde nergens op, dan had ik gequote, ik plaatste een reactie.

Nogmaals, er komt nooit een tastbare,  concrete steun voor concrete, bestaande relevante zaken van NSC. Die wauwelen maar door over extraparlementair en democratie die ergens on boekjes en regeltjes beschreven staat.

Vermoeiend, de problemen zijn  zo groot dat ze zelfs door PVV kunnen worden uitgelegd en begrepen.

"Going to war without France is like going deer hunting without your accordion" US secmindef - Jed Babbin"

artemivanov

Citaat van: Huzaar1 op 28/02/2024 | 19:47 uurJe hoeft echt niet in een provincie te zitten om een concreet idee te steunen.

Je reageerde echter specifiek op een artikel waarbij partijen in de provincie Overijssel een voorstel in hebben gediend voor stemming.
Logisch dat NSC daar niet aan meedenkt als ze niet actief in het provinciehuis zitten ;)


Verder met je eens dat NSC alles zo grondig wil uitwerken, met enorme uitgewerkte voorstellen van A tot Z en een 20tal scenario's, dat het wel aan daadkracht ontbreekt.

Huzaar1

Citaat van: artemivanov op 28/02/2024 | 08:03 uurNSC zit nog niet in de provincie  ;)

Je hoeft echt niet in een provincie te zitten om een concreet idee te steunen.
"Going to war without France is like going deer hunting without your accordion" US secmindef - Jed Babbin"

Umbert

Citaat van: artemivanov op 28/02/2024 | 08:03 uurNSC zit nog niet in de provincie  ;)
En de kans dat dat gaat gebeuren hangt helemaal af van hoe NSC zich gaat ontplooien in de 2de kamer want veel van de NSC aanhang in Twente/Overijssel had een aantal maanden eerder BBB in het zadel geholpen en zijn vanwege de in hun ogen meer politiek gewicht/kunde van Pieter (uit Oldenzaal) van partij voorkeur geswitched ten tijde van de 2de kamer.

artemivanov

Citaat van: Huzaar1 op 27/02/2024 | 19:02 uurGrappig om te zien dat we nergens en dan ook nergens ooit iets zien van 'vindt ook NSC' of 'wordt mede ondersteund door NSC'.

Niks daarvan, bij NSC leven ze in een werkelijkheid waar ze denken dat de regelementen moeten worden aangepast, en bestuursvormen moeten worden onderzocht.

Andere planeet


NSC zit nog niet in de provincie  ;)

Huzaar1

Grappig om te zien dat we nergens en dan ook nergens ooit iets zien van 'vindt ook NSC' of 'wordt mede ondersteund door NSC'.

Niks daarvan, bij NSC leven ze in een werkelijkheid waar ze denken dat de regelementen moeten worden aangepast, en bestuursvormen moeten worden onderzocht.

Andere planeet
"Going to war without France is like going deer hunting without your accordion" US secmindef - Jed Babbin"

Harald

https://www.rtvoost.nl/nieuws/2317259/overijssel-zet-deur-voor-defensie-wagenwijd-open-redding-voor-twente-airport

Overijssel zet deur voor defensie wagenwijd open: "Redding voor Twente Airport"

Zet de deur van Twente Airport maar wagenwijd open voor defensie, met eventueel zelfs weer gevechtsvliegtuigen die landen en opstijgen. Die oproep komt van een meerderheid van de Overijsselse politieke partijen. "Dit kan een reddingsboei zijn voor het vliegveld."
Toenemende oorlogsdreiging, steun aan Oekraïne en uitbreiding van de krijgsmacht: defensie groeit en zoekt nadrukkelijk naar locaties om op allerlei verschillende manieren uit te kunnen breiden. Ook in Overijssel. En dan kan je maar beter zelf het initiatief nemen, denkt een meerderheid van de provinciale politici. Ze komen met een eigen plan.
"Kijk samen met Enschede en defensie naar hoe de ruimte op Technology Base maximaal ingezet kan worden voor de nationale veiligheid", zo luidt een deel van de oproep, die woensdag in stemming zal worden gebracht, maar nu dus al kan rekenen op een meerderheid. Op het gebied van innovatie en werkgelegenheid zou defensie iets kunnen toevoegen aan de regio, denken BBB, VVD, SGP en JA21.
Verliesgevend vliegveld
"Dit is een hele mooie kans om het vliegveld rendabel te maken", zegt Jan Jonker (SGP). "Want ik hoef niet uit te leggen dat er altijd zorgen zijn over vliegbasis Twente." Al jarenlang lijdt Twente Airport verliezen, en moet de provincie bijspringen. Aan die situatie moet uiterlijk volgend jaar een einde komen, zo staat in het coalitieakkoord van Overijssel. En misschien zit bij defensie wel die oplossing.

Huzaar1

Citaat van: schipper.b op 23/02/2024 | 19:16 uurKlopt misschien wel dat er veel gebeurd inmiddels maar iets aanschaffen in grotere aantallen dan 10 tallen waar je echt mee kan vechten ( zelfs aanvallen ) is er tot nu toe niet echt bij.
De 2 fregatten hadden al moeten varen zijn pas besteld.
Tanks heel vaag.
Vliegtuigen ook een handje vol.
Onderzeeboten zoals benoemd hadden allang in bouw fase moeten zitten .
De opv's een opvolger of verbetering qua slagkracht? Zie rapport aussi's echt wel nodig.
We hebben 40 jaar bezuinigd om dat terug te draaien hebben we meer nodig dan wat er nu gebeurd.
En nodig is het , dat laat de situatie in de wereld nu wel zien.
Kunnen we met ons met de SP roepen niet bestellen maar dat is je kop in het zand steken .
Want als poetin of welke gek dan ook een stap te verzet heb je geen onderwijs en sociaal vangnet meer nodig want dan kan iedereen dienen dus hoe kort zichtig dit standpunt.
En Europa ? Wat we zelf kunnen direct oppakken blijft dat geld ook in ons land en de defensie is er gelijk mee geholpen.
Landen die nu zelf nog een scheppende industrie hebben denken echt eerst aan zichzelf als dat nodig is.
 

Onzinnige post en niet kloppend beeld. Zet alle aanbestedingen sinds 2022 op een rijtje. Er is voor meer dan 3 miljard euro uitgegeven in 2 jaar tijd.
"Going to war without France is like going deer hunting without your accordion" US secmindef - Jed Babbin"

schipper.b

Klopt misschien wel dat er veel gebeurd inmiddels maar iets aanschaffen in grotere aantallen dan 10 tallen waar je echt mee kan vechten ( zelfs aanvallen ) is er tot nu toe niet echt bij.
De 2 fregatten hadden al moeten varen zijn pas besteld.
Tanks heel vaag.
Vliegtuigen ook een handje vol.
Onderzeeboten zoals benoemd hadden allang in bouw fase moeten zitten .
De opv's een opvolger of verbetering qua slagkracht? Zie rapport aussi's echt wel nodig.
We hebben 40 jaar bezuinigd om dat terug te draaien hebben we meer nodig dan wat er nu gebeurd.
En nodig is het , dat laat de situatie in de wereld nu wel zien.
Kunnen we met ons met de SP roepen niet bestellen maar dat is je kop in het zand steken .
Want als poetin of welke gek dan ook een stap te verzet heb je geen onderwijs en sociaal vangnet meer nodig want dan kan iedereen dienen dus hoe kort zichtig dit standpunt.
En Europa ? Wat we zelf kunnen direct oppakken blijft dat geld ook in ons land en de defensie is er gelijk mee geholpen.
Landen die nu zelf nog een scheppende industrie hebben denken echt eerst aan zichzelf als dat nodig is.
 

Huzaar1

Citaat van: Oorlogsvis op 23/02/2024 | 16:01 uurNog steeds zijn ze niet echt wakker he ...denken met beetje financieele steun voor Oekraine het wel
genoeg zal zijn....we hebben sinds 2 jaar geleden die oorlog uitbrak nog geen onderzeeboot of tank gekocht

Ja noem je net 2 dingen op terwijl er reteveel gebeurt is. Je focust je teveel op  clas als dit je beeld is want dat klopt niet.
"Going to war without France is like going deer hunting without your accordion" US secmindef - Jed Babbin"

Oorlogsvis

Citaat van: Poleme op 23/02/2024 | 12:44 uurDe Adviesraad Internationale Vraagstukken (AIV) schreef in 2012 al een rapport dat Nederland weer moest investeren in meer wapensystemen zoals tanks, jachtvliegtuigen, artillerie, grondgebonden luchtverdediging en fregatten.
Wees daarbij op het feit dat Rusland per 2007 al was veranderd van strategisch partner naar strategisch rivaal.
Dat Rusland sinds begin deze eeuw haar krijgsmacht weer aan het opbouwen was.  En er werd gewezen op het Russische expansionisme.
Het betreffende rapport deed geen enkel stof opwaaien en ging bijna gelijk de archief la in.
Nog steeds zijn ze niet echt wakker he ...denken met beetje financieele steun voor Oekraine het wel
genoeg zal zijn....we hebben sinds 2 jaar geleden die oorlog uitbrak nog geen onderzeeboot of tank gekocht

Poleme

Citaat van: Lynxian op 23/02/2024 | 10:19 uurMooi hoe al die oud-ministers - die in de kabinetten zaten die de boel kapot bezuinigde - plots de nut en noodzaak inzien als ze een mooi adviesbaantje weten te vinden.

Die irritatie daargelaten: het AIV heeft al vaker hiervoor gewaarschuwd. Wordt er wel eens naar deze club geluisterd?
De Adviesraad Internationale Vraagstukken (AIV) schreef in 2012 al een rapport dat Nederland weer moest investeren in meer wapensystemen zoals tanks, jachtvliegtuigen, artillerie, grondgebonden luchtverdediging en fregatten.
Wees daarbij op het feit dat Rusland per 2007 al was veranderd van strategisch partner naar strategisch rivaal.
Dat Rusland sinds begin deze eeuw haar krijgsmacht weer aan het opbouwen was.  En er werd gewezen op het Russische expansionisme.
Het betreffende rapport deed geen enkel stof opwaaien en ging bijna gelijk de archief la in.
Nulla tenaci invia est via - Voor de doorzetter is geen weg onbegaanbaar.

Master Mack

Citaat van: Lynxian op 23/02/2024 | 10:19 uurMooi hoe al die oud-ministers - die in de kabinetten zaten die de boel kapot bezuinigde - plots de nut en noodzaak inzien als ze een mooi adviesbaantje weten te vinden.

Die irritatie daargelaten: het AIV heeft al vaker hiervoor gewaarschuwd. Wordt er wel eens naar deze club geluisterd?

Ha die irritatie herken ik wel. Eerst de boel naar de kloten geholpen en nu doen alsof ze het altijd wel hebben gezegd. Stelletje pannenkoeken. Sorry voor het taalgebruik moest ik even kwijt🤣